Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Mi país imaginario (2022)
    Belgesel

    Mi país imaginario (2022)

    Ahmet Sert
    4 gün önce
    La Traversée (2021)
    Animasyon

    La Traversée (2021)

    Selin Tanyeri
    6 gün önce
    Arsenic and Old Lace (1944)
    Film Önerileri

    Arsenic and Old Lace (1944)

    Ekin Tayman
    1 hafta önce
    Dreamgirls (2006)
    Film Önerileri

    Dreamgirls (2006)

    Göksu Ertüren
    2 hafta önce
    Rancho Notorious (1952)
    Western

    Rancho Notorious (1952)

    Mustafa Yılmaz
    2 hafta önce
    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)
    Film Önerileri

    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)

    İrem Yavuzer
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Aftersun (2022): Babamı Özledim!
    Eleştiri - İzlenim

    Aftersun (2022): Babamı Özledim!

    Ezgi Ulukoca
    4 gün önce
    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)
    Eleştiri - İzlenim

    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)

    Nehir Arslan
    6 gün önce
    Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)
    Analiz

    Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)

    Ekin Tayman
    1 hafta önce
  • HABERLER
    Charlotte Wells: “Aftersun’ı Yazarken Mahallemdeki Kafelerde Kahveye Çok Para Harcadım.”
    Haberler

    Charlotte Wells: “Aftersun’ı Yazarken Mahallemdeki Kafelerde Kahveye Çok Para Harcadım.”

    Nehir Arslan
    19 saat önce
    İstanbul Film Festivali, Genç Jüri Adayları İçin Başvuruları Açtı
    Haberler

    İstanbul Film Festivali, Genç Jüri Adayları İçin Başvuruları Açtı

    İrem Naz Güvel
    1 gün önce
    Netflix 2023 filmleri
    Haberler

    Netflix’in 2023 Yılında İzleyicilerle Buluşacak Filmleri Belli Oldu

    Nazlı Esen Albayrak
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    6 gün önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    3 ay önce
    Kimin Umurunda (2020)
    Kısa Filmler

    Kimin Umurunda (2020)

    Zeynep Özaydın
    6 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Mi país imaginario (2022)
    Belgesel

    Mi país imaginario (2022)

    Ahmet Sert
    4 gün önce
    La Traversée (2021)
    Animasyon

    La Traversée (2021)

    Selin Tanyeri
    6 gün önce
    Arsenic and Old Lace (1944)
    Film Önerileri

    Arsenic and Old Lace (1944)

    Ekin Tayman
    1 hafta önce
    Dreamgirls (2006)
    Film Önerileri

    Dreamgirls (2006)

    Göksu Ertüren
    2 hafta önce
    Rancho Notorious (1952)
    Western

    Rancho Notorious (1952)

    Mustafa Yılmaz
    2 hafta önce
    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)
    Film Önerileri

    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)

    İrem Yavuzer
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Aftersun (2022): Babamı Özledim!
    Eleştiri - İzlenim

    Aftersun (2022): Babamı Özledim!

    Ezgi Ulukoca
    4 gün önce
    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)
    Eleştiri - İzlenim

    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)

    Nehir Arslan
    6 gün önce
    Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)
    Analiz

    Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)

    Ekin Tayman
    1 hafta önce
  • HABERLER
    Charlotte Wells: “Aftersun’ı Yazarken Mahallemdeki Kafelerde Kahveye Çok Para Harcadım.”
    Haberler

    Charlotte Wells: “Aftersun’ı Yazarken Mahallemdeki Kafelerde Kahveye Çok Para Harcadım.”

    Nehir Arslan
    19 saat önce
    İstanbul Film Festivali, Genç Jüri Adayları İçin Başvuruları Açtı
    Haberler

    İstanbul Film Festivali, Genç Jüri Adayları İçin Başvuruları Açtı

    İrem Naz Güvel
    1 gün önce
    Netflix 2023 filmleri
    Haberler

    Netflix’in 2023 Yılında İzleyicilerle Buluşacak Filmleri Belli Oldu

    Nazlı Esen Albayrak
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    6 gün önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    3 ay önce
    Kimin Umurunda (2020)
    Kısa Filmler

    Kimin Umurunda (2020)

    Zeynep Özaydın
    6 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Analiz

Anlam ve Hayaletleri: Iluminacja (1973)

İpek Ömercikli İpek Ömercikli
2 sene önce
Analiz, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 4 min
0
0
Anlam ve Hayaletleri: Iluminacja (1973)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

“Sinema bir hayaletler sanatıdır ve hayaletlerin savaş alanıdır. Ben sinemanın sıkıcı olmadığı zamanlarda sinemanın bunun hakkında olduğunu düşünüyorum. O hayaletlerin geri dönmesine izin veren sanattır…Bu nedenle, eğer ben bir hayaletsem ancak kendi sesime kavuştuğuma inanıyorsam, bu kesinlikle benim kendi sesim olduğuna inanmamdan, benim kendi sesimin ötekilerin sesi tarafından ele geçirilmesine izin vermemden ötürüdür.” (Derrida ve Stiegler, 2002:117)

Diğer her sanat gibi sinema da has anlamı arar.  Sinemayı yapan kadar tüketen için de bu anlam arayışı geçerlidir. Filmlerde o “aydınlanma” anını yakalamak, doğruyu bulmak, filmin özüne inip onun bizi sonsuza kadar değiştirmesine izin vermek her ne kadar çekici olsa da, arayışın da değerli olduğunun farkında olmak belki de daha önemlidir. Jacques Derrida’nın da altını çizdiği gibi film, hayaletlerini de ekrana taşır. Bunlar filmin olduğu ve olabileceği versiyonlarının ekrandaki haliyle çatışma içinde olması, vermeye çalıştığı şeyin alıcıya göre şekillenmesi ve öncesinde gelen ve onu takip edecek kavramları hatırlatmasıdır. Bu karmaşa çözülebilir mi? Bu kadar çoklukta, ve yoklukta, gerçek anlamı bulmak mümkün müdür? İnsan hayatına musallat olan bu içinden çıkılmaz sorunlar sinemanın da peşini bırakmaz.

Belirsiz senaryosu, belgesel türündeki sahneleri, bilim konferanslarını ve kurmaca anlatıyı içine harmanlayan Krzysztof Zanussi’nin Iluminacja’sı (1973) sinemada bu anlam arayışını genç bir adamın varoluşunu anlamlandırma sürecine yansıtır. Filmin adından da anlaşıldığı üzere, bir fizik öğrencisi olan Franciszek hayatını rasyonel, bilimsel ve felsefi gerçeklerle sürdürmüş, kendisinin de itiraf ettiği üzere “kesin”lerle sürdürmeye çalışan ve o “aydınlanma” anını arayan birisidir. Deneysel kurgu, bilimsel gerçeklerle kişisel deneyimleri birleştirerek bu sözde aydınlanma beklentisini sorgular. Franciszek’in üniversiteye başlamasıyla doktorayı bitirmesi arasındaki o yapıcı yılların deneysel ve “entelektüel” bir biyografisi olarak tanımlanabilecek film, doğrunun peşinde yaşanmış bir hayatın şekillenişini anlatır. Parçacıklı kurgusu bu doğrunun ne kadar zor bulunduğunu kanıtlar niteliktedir; çünkü doğru ne bilimde ne de sevgidedir, belki de hiçbir yerde bulunamaz olandır.

Franciszek’in yaşadığı ilk aşk, kişisel trajediler, evlilik, çocuk sahibi olma gibi neredeyse her insanın hayatını anlamlandıran olayların arasında bilim insanının topluma karşı sorumluluğu konulu konuşmalar ve çeşitli belgesel(ameliyat gibi) tarzı kurmaca olmayan sahneler kurgulayarak bir insanın hayatını tamamıyla yansıtma amacı olduğu bile söylenebilir filmin. Fakat bu sadece filmin olabileceği, olmak istediği bir şeydir— hiçbir film tamamıyla bir şeyi yansıtamaz, tam olamaz; bu yüzden de olabileceği kaybolmuş gelecekler tarafından lanetlenmiştir, aynı Derrida’nın dediği gibi. Filmleri olabilecekleri bu gelecekler, versiyonlar, anlatmayı bitiremediği öyküler yüzünden severiz—bütününde bir şeyi anlatabildiği için değil, anlatabilme potansiyeli hâlâ olduğu için. Film, Franciszek’in doktor ziyaretlerinin sonuçlarını bile bize raporlar hâlinde gösterir, vücudu ve hayatı hakkında her şeyi olgusal olarak biliriz. Yine de, ailesiyleyken hissettiği şeyleri gerçekten bilmemiz mümkün müdür? Yüzünden okuyabildiğimiz kadarıyla belki. Dağlara tırmandığında hissettiği o özgürlüğü tam olarak hissedemeyiz ama film hissedebileceğimiz bir geleceği bize vadeder.

Eğer felsefe hayatın kavramlaştırılmış hâli, fizik ise enerji, güç ve hareketse; şüphesiz ki sinema bu ikisini içinde barındırır ve bunlardan ayrı düşünülemez. Filmin anlattığı şey ise formundan bağımsız düşünülemez, ki anlatı Franciszek’in hayatını adeta bir mercekle sorgularken kendi anlam yaratım süreçlerini de süzgeçten geçirerek olgusal ve bir o kadar da duygusal bir şekilde ortaya çıkarmaya çabalar. Zanussi, gerçekliği yansıtma yollarıyla adeta deney yapar.  Beyin tomografisini gösterdiği kurmacadan uzak sahnede duygusallıktan uzak bir gerçeklik görürüz; filmin devamındaki şiirsel sahneyle o beynin neler yapabildiğini, nasıl duygu üretebildiğini hatırlarız. Bu İki gerçeklik arasındaki bağlantıyı bulma görevi seyircidedir çünkü film temsildir, gerçeğin kendisi değil. Film, bu bağlantıyı bulması ve “aydınlanma”yı yaşaması için seyirciye imkân sağlar— ona musallat olan hayaletleri, olanları ve olabilecekleri, ortaya çıkarmaya çalışması için onu iter. Bu ne kadar sonu olmayan bir çaba olsa da, en azından temsilin diyarının dışına çıkarır seyirciyi.

St. Augustine “aydınlanma”yı insanın aklını veye duyularını kullanmadan ilim ve irfana ilk kavuştuğu an olarak tanımlar.  Filmin başında bu bir derste açıklanır fakat filmin geri kalanı bunun tersini kanıtlar niteliktedir. Beklenen bu “aydınlanma” anı gelecek gibi olsa da asla gelmez ve elimizdeki şey bitmek bilmeyen bir anlamlar, duyular ve duygular silsilesidir. O saf anlam sadece kavram olarak kalır ve hiçbir gerçek ona tam olarak işaret etmez. Yine de, olasılıklar umudu canlı tutmaya yeter, en azından sinema söz konusu olduğunda.

 

 

 

 

Etiketler: felsefefizikpolonyazanussi
İpek Ömercikli

İpek Ömercikli

Aralık 1997’de İstanbul’da doğdu. Robert Kolej’den sonra Boğaziçi Üniversitesi’nde Batı Dilleri ve Edebiyatları’na başladı, aynı zamanda da Sinefil’de yazıyor. Sinemayı Almodóvar filmlerini altyazısız anlayabilmek için İspanyolca öğrenmeye başlayacak kadar seviyor. Lise yıllarında kamera arkası daha çok ilgisini çekse de yavaşça filmin teorik ve eleştirel kısmına yöneldi, böyle de devam edecek gibi duruyor.

YazarınDiğer Yazıları

    Kendilerini Yöneten Yönetmenler

    Kendilerini Yöneten Yönetmenler

    21 Aralık 2022
    Richard III (1995)

    Richard III (1995)

    9 Kasım 2022
    Yaratıcılarının Reddettiği Uyarlamalar

    Yaratıcılarının Reddettiği Uyarlamalar

    23 Ekim 2022
Sonraki Yazı
Suç ve Ceza Film Festivali Tüm Hızıyla Devam Ediyor

Suç ve Ceza Film Festivali Tüm Hızıyla Devam Ediyor

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Birlikte Ama Yalnız: Vortex (2021)

Birlikte Ama Yalnız: Vortex (2021)

Tuba Büdüş
3 Temmuz 2022

Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)

Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)

Rabia Elif Özcan
24 Haziran 2022

Savaş Temalı Filmler: Gerçek Mi, Kurmaca Mı?

Savaş Temalı Filmler: Gerçek Mi, Kurmaca Mı?

Selin Tanyeri
28 Nisan 2022

Sekiz Buçuğa On Var: Korkusuz Korkak (1979)

Sekiz Buçuğa On Var: Korkusuz Korkak (1979)

Mustafa Yılmaz
14 Nisan 2022

Bedenden Damlayan Korku: Titane (2021)

Bedenden Damlayan Korku: Titane (2021)

Ahmet Sert
5 Kasım 2021

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Playlists
  • Podcasts
  • Etkinlikler
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In