Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Kurak Günler (2022)
    Drama

    Kurak Günler (2022)

    Bora Taşçı
    4 hafta önce
    Jeanne (2019)
    Film Önerileri

    Jeanne (2019)

    Ekin Tayman
    4 hafta önce
    In The Loop (2009)
    Film Önerileri

    In The Loop (2009)

    Burakhan Yanık
    1 ay önce
    A Feature Film About Life (2021)
    Drama

    A Feature Film About Life (2021)

    Doğaç İlbay
    1 ay önce
    Zootopia (2016)
    Animasyon

    Zootopia (2016)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 ay önce
    Nomadland (2020)
    Film Önerileri

    Nomadland (2020)

    Göksu Ertüren
    1 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    • Berlinale Günlükleri
    “Body Horror” 101
    Liste

    “Body Horror” 101

    İpek Ömercikli
    3 gün önce
    Onur Mücadelesi Verenlerin Sineması: Kuir Sinema
    Özel Dosya

    Onur Mücadelesi Verenlerin Sineması: Kuir Sinema

    Fil'm Hafızası
    6 gün önce
    Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)
    Eleştiri - İzlenim

    Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)

    Rabia Elif Özcan
    1 hafta önce
  • HABERLER
    Minyonlar 2 Grunun Yükselişi
    Haberler

    “Minyonlar 2: Gru’nun Yükselişi” Filmi Vizyona Girmek için Gün Sayıyor

    Serap Ilgın
    2 hafta önce
    TRT 2 Temmuz Ayı Film Programı Açıklandı
    Haberler

    TRT 2 Temmuz Ayı Film Programı Açıklandı

    Nazlı Esen Albayrak
    2 hafta önce
    22. Frankfurt Türk Film Festivali Başladı
    Haberler

    22. Frankfurt Türk Film Festivali Başladı

    İrem Naz Güvel
    2 hafta önce
  • KISA FİLMLER
    Impasse (2009)
    Kısa Filmler

    Impasse (2009)

    Zeynep Özaydın
    7 ay önce
    The Pregnant Ground (2019)
    Kısa Filmler

    The Pregnant Ground (2019)

    Berfin Tataroğlu
    8 ay önce
    Aidiyet (2015)
    Kısa Filmler

    Aidiyet (2015)

    Zelal Aria Narin
    8 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Kurak Günler (2022)
    Drama

    Kurak Günler (2022)

    Bora Taşçı
    4 hafta önce
    Jeanne (2019)
    Film Önerileri

    Jeanne (2019)

    Ekin Tayman
    4 hafta önce
    In The Loop (2009)
    Film Önerileri

    In The Loop (2009)

    Burakhan Yanık
    1 ay önce
    A Feature Film About Life (2021)
    Drama

    A Feature Film About Life (2021)

    Doğaç İlbay
    1 ay önce
    Zootopia (2016)
    Animasyon

    Zootopia (2016)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 ay önce
    Nomadland (2020)
    Film Önerileri

    Nomadland (2020)

    Göksu Ertüren
    1 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    • Berlinale Günlükleri
    “Body Horror” 101
    Liste

    “Body Horror” 101

    İpek Ömercikli
    3 gün önce
    Onur Mücadelesi Verenlerin Sineması: Kuir Sinema
    Özel Dosya

    Onur Mücadelesi Verenlerin Sineması: Kuir Sinema

    Fil'm Hafızası
    6 gün önce
    Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)
    Eleştiri - İzlenim

    Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)

    Rabia Elif Özcan
    1 hafta önce
  • HABERLER
    Minyonlar 2 Grunun Yükselişi
    Haberler

    “Minyonlar 2: Gru’nun Yükselişi” Filmi Vizyona Girmek için Gün Sayıyor

    Serap Ilgın
    2 hafta önce
    TRT 2 Temmuz Ayı Film Programı Açıklandı
    Haberler

    TRT 2 Temmuz Ayı Film Programı Açıklandı

    Nazlı Esen Albayrak
    2 hafta önce
    22. Frankfurt Türk Film Festivali Başladı
    Haberler

    22. Frankfurt Türk Film Festivali Başladı

    İrem Naz Güvel
    2 hafta önce
  • KISA FİLMLER
    Impasse (2009)
    Kısa Filmler

    Impasse (2009)

    Zeynep Özaydın
    7 ay önce
    The Pregnant Ground (2019)
    Kısa Filmler

    The Pregnant Ground (2019)

    Berfin Tataroğlu
    8 ay önce
    Aidiyet (2015)
    Kısa Filmler

    Aidiyet (2015)

    Zelal Aria Narin
    8 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Analiz

Anlam ve Hayaletleri: Iluminacja (1973)

avatar İpek Ömercikli
2 sene önce
Analiz, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 4 min
0
0
Anlam ve Hayaletleri: Iluminacja (1973)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

“Sinema bir hayaletler sanatıdır ve hayaletlerin savaş alanıdır. Ben sinemanın sıkıcı olmadığı zamanlarda sinemanın bunun hakkında olduğunu düşünüyorum. O hayaletlerin geri dönmesine izin veren sanattır…Bu nedenle, eğer ben bir hayaletsem ancak kendi sesime kavuştuğuma inanıyorsam, bu kesinlikle benim kendi sesim olduğuna inanmamdan, benim kendi sesimin ötekilerin sesi tarafından ele geçirilmesine izin vermemden ötürüdür.” (Derrida ve Stiegler, 2002:117)

Diğer her sanat gibi sinema da has anlamı arar.  Sinemayı yapan kadar tüketen için de bu anlam arayışı geçerlidir. Filmlerde o “aydınlanma” anını yakalamak, doğruyu bulmak, filmin özüne inip onun bizi sonsuza kadar değiştirmesine izin vermek her ne kadar çekici olsa da, arayışın da değerli olduğunun farkında olmak belki de daha önemlidir. Jacques Derrida’nın da altını çizdiği gibi film, hayaletlerini de ekrana taşır. Bunlar filmin olduğu ve olabileceği versiyonlarının ekrandaki haliyle çatışma içinde olması, vermeye çalıştığı şeyin alıcıya göre şekillenmesi ve öncesinde gelen ve onu takip edecek kavramları hatırlatmasıdır. Bu karmaşa çözülebilir mi? Bu kadar çoklukta, ve yoklukta, gerçek anlamı bulmak mümkün müdür? İnsan hayatına musallat olan bu içinden çıkılmaz sorunlar sinemanın da peşini bırakmaz.

Belirsiz senaryosu, belgesel türündeki sahneleri, bilim konferanslarını ve kurmaca anlatıyı içine harmanlayan Krzysztof Zanussi’nin Iluminacja’sı (1973) sinemada bu anlam arayışını genç bir adamın varoluşunu anlamlandırma sürecine yansıtır. Filmin adından da anlaşıldığı üzere, bir fizik öğrencisi olan Franciszek hayatını rasyonel, bilimsel ve felsefi gerçeklerle sürdürmüş, kendisinin de itiraf ettiği üzere “kesin”lerle sürdürmeye çalışan ve o “aydınlanma” anını arayan birisidir. Deneysel kurgu, bilimsel gerçeklerle kişisel deneyimleri birleştirerek bu sözde aydınlanma beklentisini sorgular. Franciszek’in üniversiteye başlamasıyla doktorayı bitirmesi arasındaki o yapıcı yılların deneysel ve “entelektüel” bir biyografisi olarak tanımlanabilecek film, doğrunun peşinde yaşanmış bir hayatın şekillenişini anlatır. Parçacıklı kurgusu bu doğrunun ne kadar zor bulunduğunu kanıtlar niteliktedir; çünkü doğru ne bilimde ne de sevgidedir, belki de hiçbir yerde bulunamaz olandır.

Franciszek’in yaşadığı ilk aşk, kişisel trajediler, evlilik, çocuk sahibi olma gibi neredeyse her insanın hayatını anlamlandıran olayların arasında bilim insanının topluma karşı sorumluluğu konulu konuşmalar ve çeşitli belgesel(ameliyat gibi) tarzı kurmaca olmayan sahneler kurgulayarak bir insanın hayatını tamamıyla yansıtma amacı olduğu bile söylenebilir filmin. Fakat bu sadece filmin olabileceği, olmak istediği bir şeydir— hiçbir film tamamıyla bir şeyi yansıtamaz, tam olamaz; bu yüzden de olabileceği kaybolmuş gelecekler tarafından lanetlenmiştir, aynı Derrida’nın dediği gibi. Filmleri olabilecekleri bu gelecekler, versiyonlar, anlatmayı bitiremediği öyküler yüzünden severiz—bütününde bir şeyi anlatabildiği için değil, anlatabilme potansiyeli hâlâ olduğu için. Film, Franciszek’in doktor ziyaretlerinin sonuçlarını bile bize raporlar hâlinde gösterir, vücudu ve hayatı hakkında her şeyi olgusal olarak biliriz. Yine de, ailesiyleyken hissettiği şeyleri gerçekten bilmemiz mümkün müdür? Yüzünden okuyabildiğimiz kadarıyla belki. Dağlara tırmandığında hissettiği o özgürlüğü tam olarak hissedemeyiz ama film hissedebileceğimiz bir geleceği bize vadeder.

Eğer felsefe hayatın kavramlaştırılmış hâli, fizik ise enerji, güç ve hareketse; şüphesiz ki sinema bu ikisini içinde barındırır ve bunlardan ayrı düşünülemez. Filmin anlattığı şey ise formundan bağımsız düşünülemez, ki anlatı Franciszek’in hayatını adeta bir mercekle sorgularken kendi anlam yaratım süreçlerini de süzgeçten geçirerek olgusal ve bir o kadar da duygusal bir şekilde ortaya çıkarmaya çabalar. Zanussi, gerçekliği yansıtma yollarıyla adeta deney yapar.  Beyin tomografisini gösterdiği kurmacadan uzak sahnede duygusallıktan uzak bir gerçeklik görürüz; filmin devamındaki şiirsel sahneyle o beynin neler yapabildiğini, nasıl duygu üretebildiğini hatırlarız. Bu İki gerçeklik arasındaki bağlantıyı bulma görevi seyircidedir çünkü film temsildir, gerçeğin kendisi değil. Film, bu bağlantıyı bulması ve “aydınlanma”yı yaşaması için seyirciye imkân sağlar— ona musallat olan hayaletleri, olanları ve olabilecekleri, ortaya çıkarmaya çalışması için onu iter. Bu ne kadar sonu olmayan bir çaba olsa da, en azından temsilin diyarının dışına çıkarır seyirciyi.

St. Augustine “aydınlanma”yı insanın aklını veye duyularını kullanmadan ilim ve irfana ilk kavuştuğu an olarak tanımlar.  Filmin başında bu bir derste açıklanır fakat filmin geri kalanı bunun tersini kanıtlar niteliktedir. Beklenen bu “aydınlanma” anı gelecek gibi olsa da asla gelmez ve elimizdeki şey bitmek bilmeyen bir anlamlar, duyular ve duygular silsilesidir. O saf anlam sadece kavram olarak kalır ve hiçbir gerçek ona tam olarak işaret etmez. Yine de, olasılıklar umudu canlı tutmaya yeter, en azından sinema söz konusu olduğunda.

 

 

 

 

Etiketler: felsefefizikpolonyazanussi
avatar

İpek Ömercikli

Aralık 1997’de İstanbul’da doğdu. Robert Kolej’den sonra Boğaziçi Üniversitesi’nde Batı Dilleri ve Edebiyatları’na başladı, aynı zamanda da Sinefil’de yazıyor. Sinemayı Almodóvar filmlerini altyazısız anlayabilmek için İspanyolca öğrenmeye başlayacak kadar seviyor. Lise yıllarında kamera arkası daha çok ilgisini çekse de yavaşça filmin teorik ve eleştirel kısmına yöneldi, böyle de devam edecek gibi duruyor.

YazarınDiğer Yazıları

    “Body Horror” 101

    “Body Horror” 101

    30 Haziran 2022
    Verginin Olmadığı Bir Evren: Everything Everywhere All At Once (2022)

    Verginin Olmadığı Bir Evren: Everything Everywhere All At Once (2022)

    2 Mayıs 2022
    Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto (1971)

    Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto (1971)

    14 Mart 2022
Sonraki Yazı
Suç ve Ceza Film Festivali Tüm Hızıyla Devam Ediyor

Suç ve Ceza Film Festivali Tüm Hızıyla Devam Ediyor

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Namuslu (1985)
Film Önerileri

Namuslu (1985)

Öncü Gülmez
18 Ekim 2011
Onur Mücadelesi Verenlerin Sineması: Kuir Sinema
Özel Dosya

Onur Mücadelesi Verenlerin Sineması: Kuir Sinema

Fil'm Hafızası
27 Haziran 2022
Altın Portakal Edebiyat Uyarlaması Senaryo Yarışması Başlıyor
Haberler

Altın Portakal Edebiyat Uyarlaması Senaryo Yarışması Başlıyor

Tuluhan Sena
20 Haziran 2022
  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2020

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    • Berlinale Günlükleri
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Playlists
  • Podcasts
  • Etkinlikler
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2020

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In