Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    The Furies (1950)
    Drama

    The Furies (1950)

    İpek Ömercikli
    1 ay önce
    particle-fever
    Belgesel

    Particle Fever (2013)

    Burakhan Yanık
    1 ay önce
    Boys State (2020)
    Belgesel

    Boys State (2020)

    Tuba Büdüş
    1 ay önce
    Libertarias (1996)
    Drama

    Libertarias (1996)

    Doğaç İlbay
    1 ay önce
    Tenet (2020)
    Film Önerileri

    Tenet (2020)

    Rabia Elif Özcan
    1 ay önce
    Failure to Launch (2006)
    Film Önerileri

    Failure to Launch (2006)

    Ezgi Ulukoca
    1 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Dünya Sineması
      • Sinemada Dönemler
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Bir Sahne: The Way We Were (1973)
    Eleştiri - İzlenim

    Bir Sahne: The Way We Were (1973)

    Ezgi Ulukoca
    2 gün önce
    Menüsünde Makarna Olan Filmler: PASTAVILLA Sunar
    Liste

    Menüsünde Makarna Olan Filmler: PASTAVILLA Sunar

    Fil'm Hafızası
    2 gün önce
    Serhat Karaaslan’la Son Filmi Les criminels (2020) Üzerine Söyleşi
    Röportaj

    Serhat Karaaslan’la Son Filmi Les criminels (2020) Üzerine Söyleşi

    Cemal Pampal
    4 gün önce
  • HABERLER
    istanbul film festivali mart ayı seçkisi 2021 fil'm hafızası good posture güzel poz
    Haberler

    İstanbul Film Festivali Mart Ayı Seçkisini Açıkladı

    Serap Ilgın
    19 saat önce
    Questlove, Müzisyen Sly Stone Hakkında Bir Belgesel Yönetecek
    Haberler

    Questlove, Müzisyen Sly Stone Hakkında Bir Belgesel Yönetecek

    Ekin Özgüven
    4 gün önce
    Gözlüklü adam, arabanın içinde oturan adama direktifler veriyor.
    Haberler

    Edgar Wright, Stephen King’in Romanı The Running Man’i Uyarlayacak

    İrem Naz Güvel
    5 gün önce
  • KISA FİLMLER
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Çocuk Oyuncağı (2014)
    Drama

    Çocuk Oyuncağı (2014)

    Esra Kars
    23 saat önce
    Başka Mevzu (2017)
    Drama

    Başka Mevzu (2017)

    Feride Eron
    5 gün önce
    Manoman (2015)
    Animasyon

    Manoman (2015)

    Başak Buluç
    3 hafta önce
    Ben Saksı Değilim (2012)
    Drama

    Ben Saksı Değilim (2012)

    Fil'm Hafızası
    3 ay önce
    The Woman And The Car (2018)
    Belgesel

    The Woman And The Car (2018)

    Esra Kars
    3 ay önce
    Hitch Hike (2012)
    Drama

    Hitch Hike (2012)

    Enes Şahin
    4 ay önce
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
    Pencereden Bakış Sahneleri
    Hafızadan Çıkmayanlar

    Pencereden Bakış Sahneleri

    Burak Yavuz
    2 ay önce
    Bunları Biliyor Muydunuz? -2
    Bunları Biliyor Muydunuz?

    Bunları Biliyor Muydunuz? -2

    Beyza Nur Kızıldemir
    2 ay önce
    Bunları Biliyor Muydunuz?
    Bunları Biliyor Muydunuz?

    Bunları Biliyor Muydunuz?

    Havva Gül
    4 ay önce
  • SPOTIFY
    • Podcasts
    • Soundtracks
  • ETKİNLİKLER
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    The Furies (1950)
    Drama

    The Furies (1950)

    İpek Ömercikli
    1 ay önce
    particle-fever
    Belgesel

    Particle Fever (2013)

    Burakhan Yanık
    1 ay önce
    Boys State (2020)
    Belgesel

    Boys State (2020)

    Tuba Büdüş
    1 ay önce
    Libertarias (1996)
    Drama

    Libertarias (1996)

    Doğaç İlbay
    1 ay önce
    Tenet (2020)
    Film Önerileri

    Tenet (2020)

    Rabia Elif Özcan
    1 ay önce
    Failure to Launch (2006)
    Film Önerileri

    Failure to Launch (2006)

    Ezgi Ulukoca
    1 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Dünya Sineması
      • Sinemada Dönemler
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Bir Sahne: The Way We Were (1973)
    Eleştiri - İzlenim

    Bir Sahne: The Way We Were (1973)

    Ezgi Ulukoca
    2 gün önce
    Menüsünde Makarna Olan Filmler: PASTAVILLA Sunar
    Liste

    Menüsünde Makarna Olan Filmler: PASTAVILLA Sunar

    Fil'm Hafızası
    2 gün önce
    Serhat Karaaslan’la Son Filmi Les criminels (2020) Üzerine Söyleşi
    Röportaj

    Serhat Karaaslan’la Son Filmi Les criminels (2020) Üzerine Söyleşi

    Cemal Pampal
    4 gün önce
  • HABERLER
    istanbul film festivali mart ayı seçkisi 2021 fil'm hafızası good posture güzel poz
    Haberler

    İstanbul Film Festivali Mart Ayı Seçkisini Açıkladı

    Serap Ilgın
    19 saat önce
    Questlove, Müzisyen Sly Stone Hakkında Bir Belgesel Yönetecek
    Haberler

    Questlove, Müzisyen Sly Stone Hakkında Bir Belgesel Yönetecek

    Ekin Özgüven
    4 gün önce
    Gözlüklü adam, arabanın içinde oturan adama direktifler veriyor.
    Haberler

    Edgar Wright, Stephen King’in Romanı The Running Man’i Uyarlayacak

    İrem Naz Güvel
    5 gün önce
  • KISA FİLMLER
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Çocuk Oyuncağı (2014)
    Drama

    Çocuk Oyuncağı (2014)

    Esra Kars
    23 saat önce
    Başka Mevzu (2017)
    Drama

    Başka Mevzu (2017)

    Feride Eron
    5 gün önce
    Manoman (2015)
    Animasyon

    Manoman (2015)

    Başak Buluç
    3 hafta önce
    Ben Saksı Değilim (2012)
    Drama

    Ben Saksı Değilim (2012)

    Fil'm Hafızası
    3 ay önce
    The Woman And The Car (2018)
    Belgesel

    The Woman And The Car (2018)

    Esra Kars
    3 ay önce
    Hitch Hike (2012)
    Drama

    Hitch Hike (2012)

    Enes Şahin
    4 ay önce
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
    Pencereden Bakış Sahneleri
    Hafızadan Çıkmayanlar

    Pencereden Bakış Sahneleri

    Burak Yavuz
    2 ay önce
    Bunları Biliyor Muydunuz? -2
    Bunları Biliyor Muydunuz?

    Bunları Biliyor Muydunuz? -2

    Beyza Nur Kızıldemir
    2 ay önce
    Bunları Biliyor Muydunuz?
    Bunları Biliyor Muydunuz?

    Bunları Biliyor Muydunuz?

    Havva Gül
    4 ay önce
  • SPOTIFY
    • Podcasts
    • Soundtracks
  • ETKİNLİKLER
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Bir Medeniyet ve İnsanlık Eleştirisi: Otobüs (1974)

Mehmet Neşet Turgut Mehmet Neşet Turgut
1 sene önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 5 min
0
0
Bir Medeniyet ve İnsanlık Eleştirisi: Otobüs (1974)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

30 Ekim 1961 ‘de Federal Almanya ile yapılan işbirliği anlaşmasıyla Türkiye’den Batı Avrupa ülkelerine doğru ilk göç hareketi başladı. Köyünden ilk defa dışarı çıkan çok sayıda göçmen, Ay’a yolculuk eden bir astronot edasıyla yabancı diyarlara doğru yola koyuldu. Vatan hasretinin yarattığı hüzün, adaptasyon zorlukları ve sınır dışı edilme korkusu ile geçen on yılın ardından göçün yarattığı travmalar, toplumun aynası olan sinemaya da yansımaya başladı.

Göç temalı filmlerden biri olan Otobüs (1974), Yönetmen Tunç Okan’ın gazetede okuyup son derece etkilendiği gerçek bir olaya dayanır. Film; İsveç’e kaçak olarak götürülen işçi adaylarının Stockholm’e vardıktan sonra başlarından geçen olayları, burada yaşadıkları şaşkınlığı, çaresizliği ve kültür şokunu anlatır. Ülkemizde uzun süre yasaklı olan yapım, gösterildiği dönemde farklı uçlarda eleştirilere maruz kalır. Kimilerine göre Türk insanı bu filmde kötülenip aşağılanmış, kimilerine göre ise yerli sinemada gerçeküstü bir üslup denenmiştir.

Filmin hikâyesi ise kısaca şöyledir: Dokuz mültecinin yer aldığı otobüs, şoförü tarafından Stockholm’e getirilir. Bir umut taciri olan Türk şoför, araçtan ayrılmadan işçilerin pasaportlarını ve paralarını resmi işlemleri yapacağı gerekçesiyle ellerinden alır. Oradan uzaklaşmadan da aracı terk etmemeleri gerektiği konusunda yolcuları uyarır. Dokuz kişi, kentin en işlek meydanına park edilmiş hurda bir otobüsün içinde tutsak kalır. Dolandırıldıklarını ve şoförün geri gelmeyeceğini anlayan yolcular, açlığın da etkisiyle hiç bilmedikleri bir dünya doğru keşfe çıkar ve medeniyetin icatlarıyla boğuşurlar. Modernleşmenin getirdiği ahlaki çürümenin ve duyarsızlığın içerisinde kendilerine bir çıkış yolu ararlar.

Film, içindeki birkaç küçük diyaloğa rağmen -simgesel üslubu sayesinde- çokça şey söylemeyi başarır. Uzun süren sessizlik, zaman zaman kahkahalarla ve haykırışlarla bozulur. Sembolik sahnelerin yanında görüntüye eşlik eden müzik, başarılı bir atmosferin oluşmasını sağlar.

Tunç Okan, gerek oyuncu gerekse anlatım ve görüntü seçimleri ile zamanının oldukça ötesinde bir yönetmen olduğunu kanıtlar. Filminde son derece alışılmadık, kalıpların dışında, derinlikli bir çalışma ortaya koyar. Yasa dışı göç olgusu üzerinde önemle durur. Şansını ülke dışında arayan umut yolcularının çektikleri çileyi, maruz kaldıkları sahtekârlıkları kendine has bir yöntemle beyaz perdeye aktarır.

Otobüs, amatör bir ruhla oluşturulmuş, cesur bir söylemi olan özgün bir eserdir. Popüler sinemanın hiçbir unsurunu içinde barındırmadığı gibi senaryosunda tam olarak bir başrol kavramı da yoktur. Filmde yer alan tüm oyuncular, birer tip ya da eğretileme unsuru olarak boy gösterir. Yolcuların çoğu, rollerine bir ad verilmemiş erkek oyuncular tarafından canlandırılır. Erkek egemen özellikler gösteren filmde kadınlar, görünmeyen birer aktör; yani ana, eş ve memleketin simgesi olarak kullanılır.  Tunç Okan’ın kadın imgesi üzerindeki iki farklı bakış açısı dikkat çekicidir. Anadolu kadını, farklı zamanlarda gösterilen aynı kısa görüntü üzerinden, çile çeken, cefakâr bir figür olarak betimlenirken Avrupalı kadın daha karanlık ve karikatürize bir çerçevede ele alınır.

Film mutlu sona ulaşmaz. Bu nedenle izleyicide huzurlu bir tatmin duygusu oluşturmaz. İyi ve kötü üzerine fikir yürütmek için zaman kaybetmez; daha çok doğu-batı arasındaki çelişkiler üzerinde durur. Ülkeler arasındaki ekonomik uçuruma, ahlaki yozlaşmaya ve kültürel çatışmaya dikkat çeker. Yenileşmeyi savunan moderniteyi, onun “eskiyle” olan mücadelesini ve bu mücadelenin insani duygular üzerinde yarattığı yıkımı, sinema dilinin imkânları ile oldukça çarpıcı bir biçimde aktarır.

Tunç Okan, bu ilk filmine yönetmenlik alanında hiçbir şey bilmeden yola çıkar. Asıl mesleği olan dişçilikten elde ettiği geliri kullanarak büyük bir özveri örneği gösterir ve filmini tamamlar. 1977 yılında yapılan bir röportajda, hakkındaki tüm eleştirileri yanıtlarcasına şunları söyler:

‘‘Bütün bu bilgisizliğin, acemiliklerin, daha doğrusu sinema piyasasının, sinema sisteminin dışında, film yapmanın benim için çok yararı oldu. Çok şey öğrenmenin yanı sıra, düşünce özgürlüğüme sonuna dek sahip çıkabildim. Yine bu filme amatör bir tavırla yaklaşmam, sonuç üzerinde de olumlu noktalar yarattı. Başlangıçtan beri yapmak istediğim bir çatışmayı, bir büyük uyumsuzluğu, aykırılığı ortaya koymaktı. Tekniğiyle, aşırı gelişmiş tüketim toplumuyla az gelişmiş toplumun insanlarını karşı karşıya getirmekti. Bunların birbirleriyle olan kendi içlerindeki çelişkiyi, aralarındaki korkunç çatışmayı vurgulamak istedim. Yoksa amacım sansürün ve bazı aydınlarımızın iddia ettiği gibi ne Türk işçisini, ne Türk insanını küçük düşürmek değildi. Filmdeki işçiler Türk değil, herhangi bir azgelişmiş toplumun insanları olabilirdi. Türk olmaları bir rastlantıdır. İtalyan ya da İspanyol olsalardı, film bildirisinden bir şey kaybetmeyecekti…’’ [1]

Yönetmen ve filmi hakkında söylenenler bir yana, Otobüs; kendini eleştirenlere en güzel cevabı yurt dışından aldığı ödüllerle verir. Türk Sinemasını pek çok uluslararası festivalde taçlandırır. Sicilya’da düzenlenen Taormina Film Festivali’nde büyük ödülü (altın charybe), Çekoslavakya’da düzenlenen Karlovy Vary Film Şenliği’nde Uluslararası Sanat ve Deneme Sineması ödülü, Dünya Sinema Kulüpleri Federasyonu’nun Don Kişot ödülünü evine götüren film, aynı zamanda Strasbourg (Fransa) İnsan Hakları Film Festivali ödülü, Portekiz’de Santarem Festivali büyük ödülü ile birlikte Sinema Eleştirmenleri özel ödülünü kazanarak hak ettiği değeri uluslar arası platformda elde eder.[2]

[1] Milliyet Sanat Dergisi, 19 Aralık 1977, Sayı:256.

[2] http://www.turksinemasi.com/turk_sinema_tarihi/turk_sinema_tarihi_turkce.asp?tarihid=5000

Etiketler:  tuncel kurtizdoğu batıgöçgöçmenlikotobüssürrealtunç okanTürk Sinemasıvatan hasreti
Mehmet Neşet Turgut

Mehmet Neşet Turgut

1982 İzmir doğumlu. İlk elektiriği televizyondan aldıktan sonra altı yaşından itibaren sinemaya gitmeye başladı. Büyük bir aşkla film izleyerek büyüdü. Dokuz Eylül Üniversitesini bitirdi; öğretmen olarak atandı. Fotoğrafçılık ve sinema üzerine eğitim aldı. Profesyonel olarak fotoğrafçılıkla uğraştı. 2016 yılından beri sinema ile ilgili yazılar yazmakta ve film okumaları yapmaktadır.

YazarınDiğer Yazıları

    Lale Kabadayı ile Film Eleştirisi ve Türk Sineması’nda Kadının Sesi Üzerine Konuştuk

    Lale Kabadayı ile Film Eleştirisi ve Türk Sineması’nda Kadının Sesi Üzerine Konuştuk

    28 Haziran 2020
    Dağınık Yatak (1984)

    Dağınık Yatak (1984)

    15 Haziran 2020
    Aşka ve Ölüme Adanmış Bir Film: The Fountain (2006)

    Aşka ve Ölüme Adanmış Bir Film: The Fountain (2006)

    25 Mayıs 2020
Sonraki Yazı
Spike Lee, 73. Cannes Film Festivali’nin Jüri Başkanı Oldu

Spike Lee, 73. Cannes Film Festivali’nin Jüri Başkanı Oldu

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Mrs. Parker and the Vicious Circle (1994)
Biyografi / Tarih

Mrs. Parker and the Vicious Circle (1994)

Meriç Melike Softa
7 Ekim 2012
Beni benimle bırakın! Pieces of a Woman (2020)
Eleştiri - İzlenim

Beni benimle bırakın! Pieces of a Woman (2020)

Ezgi Ulukoca
27 Ocak 2021
naomi watts
Haberler

Naomi Watts Infinite Storm Filminde Başrol Üstlenecek

Beyza Nur Kızıldemir
3 Şubat 2021
Cinema in Cinema
Hafızadan Çıkmayanlar

Cinema in Cinema

Fırat Terzioğlu
15 Haziran 2014
  • Biz Kimiz?
  • Kullanım Koşulları ve Gizlilik Politikası
  • İletişim / Reklam

Fil'm Hafızası © 2020

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Analiz
    • Dünya Sineması
      • Sinemada Dönemler
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • Spotify
    • Podcasts
    • Soundtracks
  • Etkinlikler
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İletişim / Reklam

Fil'm Hafızası © 2020

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In