Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    The Good Nurse (2022)
    Film Önerileri

    The Good Nurse (2022)

    Rabia Elif Özcan
    1 hafta önce
    We Live in Time (2024)
    Drama

    We Live in Time (2024)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Aniara (2018)
    Film Önerileri

    Aniara (2018)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)
    Film Önerileri

    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    2 hafta önce
    Click (2006)
    Film Önerileri

    Click (2006)

    Merve Çolak
    3 hafta önce
    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)
    Film Önerileri

    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)

    Tuba Büdüş
    3 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi
    Röportaj

    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

    İrem Yavuzer
    5 gün önce
    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)
    Eleştiri - İzlenim

    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)
    Sinema Yazıları

    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
  • HABERLER
    Kısa Film Hallika, Fongogo’da Destek Bekliyor
    Haberler

    Kısa Film Hallika, Fongogo’da Destek Bekliyor

    Tuğba Avcı
    3 saat önce
    Project Hail Mary’nin İlk Fragmanı Yayınlandı!
    Haberler

    Project Hail Mary’nin İlk Fragmanı Yayınlandı!

    Elif Arı
    22 saat önce
    Bekleneni Karşıladı Mı?: Yeni Superman’e İlk Tepkiler Geldi
    Haberler

    Bekleneni Karşıladı Mı?: Yeni Superman’e İlk Tepkiler Geldi

    Can Turbay
    2 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    2 ay önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    10 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    10 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    The Good Nurse (2022)
    Film Önerileri

    The Good Nurse (2022)

    Rabia Elif Özcan
    1 hafta önce
    We Live in Time (2024)
    Drama

    We Live in Time (2024)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Aniara (2018)
    Film Önerileri

    Aniara (2018)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)
    Film Önerileri

    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    2 hafta önce
    Click (2006)
    Film Önerileri

    Click (2006)

    Merve Çolak
    3 hafta önce
    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)
    Film Önerileri

    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)

    Tuba Büdüş
    3 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi
    Röportaj

    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

    İrem Yavuzer
    5 gün önce
    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)
    Eleştiri - İzlenim

    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)
    Sinema Yazıları

    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
  • HABERLER
    Kısa Film Hallika, Fongogo’da Destek Bekliyor
    Haberler

    Kısa Film Hallika, Fongogo’da Destek Bekliyor

    Tuğba Avcı
    3 saat önce
    Project Hail Mary’nin İlk Fragmanı Yayınlandı!
    Haberler

    Project Hail Mary’nin İlk Fragmanı Yayınlandı!

    Elif Arı
    22 saat önce
    Bekleneni Karşıladı Mı?: Yeni Superman’e İlk Tepkiler Geldi
    Haberler

    Bekleneni Karşıladı Mı?: Yeni Superman’e İlk Tepkiler Geldi

    Can Turbay
    2 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    2 ay önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    10 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    10 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Analiz

Bir Sahne: XX. Yüzyılda Bir Lilith, Malèna

Rabia Elif Özcan Rabia Elif Özcan
9 yıl önce
Analiz, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 5 min
0
2
Bir Sahne: XX. Yüzyılda Bir Lilith, Malèna
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Derler ki öncesinde, zamanın da berisinde, hırçın dalgalar gibi savrulan saçlarından eflatun akan bir kadın gömülmüş karanlığa. Öylesine yokmuş ki adı, ancak zamanın dile gelmesinden sonra, çok sonra içinde daha fazla tutamayıp bir âdemin kulağına tam üç kez fısıldamış karanlık, sakladığı bu sırrı: Lilith, Lilith, Lilith. Kimselerin bilmemesi gerekiyormuş oysa bu ismi, kıyametin ilk harfiymiş çünkü Lilith. Ancak Âdem’in dili bu isme dokunur dokunmaz Lilith suya karışmış; ve toprağa ve havaya karışmış. Ve sonunda hepsinden mürekkep olan bir ten bulmuş dünyada bir kez olsun nefes alabilmek için. Bir kasabanın kıyameti olmuş böylece, güzeller güzeli Maléna.  

Böyle anlatıyor efsane, ancak söz konusu topluma tutulan bir sorgu aynası olduğunda kimi sahnelerin efsaneden öte, yadsınamaz bir gerçeklikleri var. Böyle çarpıcı sahnelerden birinde, İtalyan sinemasının can damarlarından Giuseppe Tornatore’nin 2000 yapımı unutulmaz filmi Maléna’dayız.

Malena2

1940 yılı, İtalya. II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle ülkenin düzeni altüst oluyor; pek çok kişi cephelerde savaşmaya giderken geride kalanlar bu durumun sosyal ve ekonomik yönüyle savaşıyor. Her ülkede bir nevi küçük kıyamet girdapları beliriyor yani. Ancak esas kıyameti getiren, yüzeydeki “ülkeler savaşı” değil. İlk defa insanla başlayan kıyamet, yüzyıllar sonra yine insanın kendi içinde doğarak, üstelik bununla kalmayıp dışarı taşarak çığ gibi büyüyor. Peki, nasıl bir çözüm bulunmalı bunun önünü almak için? Günbegün artan nefret, gerginlik, şüphe duygularını nasıl bastırmalı? Tarihin azimle tekerrür edişine bakılırsa insan, henüz kendisine bir ayna tut(a)mamış bu soruların ardından. Çünkü kabullenmekten önce reddetmeye meyletmiş her söylem: Bir günah keçisi bulmalı.

Nino (Gaetano Aronica) ve sıra dışı güzelliğiyle herkesin dikkatini çeken eşi Maléna (Monica Bellucci), savaştan hemen önce Sicilya’daki küçük bir kasabaya yerleşirler. Ancak savaş ilanıyla beraber Nino, karısını kasabada bırakıp cepheye gider. Böylesine genç ve son derece güzel bir kadının tek başına kalması, kaçınılmaz olarak kasabada çeşitli söylentilerin dolaşmasına neden olur. Kasabada ergenliğe yeni giren gençlerden biri olan Renato (Giuseppe Sulfaro) da Maléna’yla ilgili söylenenlerden haberdardır. Ancak Maléna’nın, onun hayatında bambaşka bir yeri vardır; kendisini ilk defa bir insan ve bir erkek olarak tanımaya başlaması, Maléna’yı ilk defa görüp güzelliğine tutulduğu gün gerçekleşir. Nitekim film boyunca olaylar nesnel anlatıcılıktan çok, Renato’nun bakış açısından ve kimi yerde bizzat onun düş dünyasından anlatılır.

Malena3

Tornatore filmlerinin özgün tadı da kurgudaki tarihsel tanıklığın, karakterlerin yakın dünyası üzerinden verilmesinden ileri gelir. Usta yönetmen, bu anlamda tarih-birey dengesini çok yerinde ve kararında sağlar. Maléna’da bu denge, bir üst basamağa ilerleyerek belli bir dönemin yansımasının ötesine geçer; tek bir kadının yaşadıkları, ilk insanın yüzyıllar boyu süregelen vebaline döner. Renato’nun gözünde ve Maléna’nın etrafında bir sarmal gibi ilerleyen kurguda Maléna, kasabada yalnız kalmasının üzerine hakkında çıkan söylentilerin kurbanı olarak “çok güzel olduğu için” yargılanır, suçlanır, iftiraya ve tacize uğrar. Gerek insanların sarf ettikleri sözler, gerekse üzerinde türlü fanteziler kuran acımasız bakışlar altında hemen hiç kimseyle konuşmadığı bir hayat sürmeye başlar. Sesi nadiren duyulur, sanki tek varlığı bedenidir. Bu hâliyle tıpkı en değerli taşlarla süslenmiş, sımsıkı kapalı, dokunulmaz bir mücevher kutusudur. Ancak bu bilinmezlik ne kadar koyulaşırsa çevresindeki insanların ona karşı beslediği şüpheler, ortaya attıkları iftiralar ve sanılar da o kadar artar, haddini aşarak Maléna’nın hayatına tecavüz etmeye başlar. Sonunda bir gün Maléna, sarı saçlarından sürüklenerek kasaba meydanına getirilir. Bütün kıyafetleri, yalnızca bembeyaz teni ortada kalana dek kasabalı kadınlar tarafından son derece vahşi ve tüyler ürpertici bir şekilde yırtılır, paramparça edilir. Üstelik bir yandan yuhalamalara, sözlü hakaretlere, aşağılamalara uğrarken diğer yandan fiziksel şiddete maruz kalır. Saçları kesilir, tüm kadınlığı darmadağın olur; savunmasız ve çıplak bedeni yırtıklar, çürükler ve kan içindedir. Kasabadaki erkekleri baştan çıkardığı iddiasıyla bütün halkın içinde ibret olması için linç edilen Maléna, vücuduna gelen her tekmede, yumrukta ve hakarette sanki tüm insanlığın günahını sırtlanır. Nitekim gözleri dönen kasabalı kadınlar da bütün insanlıktan hıncını çıkarırcasına hırpalar Maléna’yı; tüm cazibesiyle Âdem’e yaklaşan Lilith’ten intikamını almak isteyen bir Havva gibi.

Malena1

Maléna dayanamaz, nefesleri kesilmek üzeredir. Ama direnir. Son gücünü toplayıp ayağa kalkar ve kalabalığın ortasında bütün bu kıyameti yırtan bir çığlık koparır.

Kadınlara döner, “Şu yaptığınıza bakın” dercesine meydandadır perişan olmuş bedeni.

Erkeklere döner, “Bakışlarınız neden şimdi bana dokunmak istemiyor?” diye sorar çığlık.

O an çırılçıplak olan Maléna değildir; Maléna’yı bu noktaya getirene kadar hiçbir tacizi esirgemeyen, o acımasızca linç edilirken ise her şeyi yalnızca edilgen bir konumda izleyen erkekler ve kendilerinde eksik olan güzelliğe sahip olan hemcinslerini ilk fırsatta günah keçisi ilan eden kadınlardır. Siyah renkli utançlarından başka giyecek bir şeyleri yoktur üstlerinde. Oysa halkın üzerindekilerin aksine, Maléna’nın üzerinde kalan son giysi parçaları, teni kadar bembeyazdır; tüm günahların bedelini ödemiş bir melek kadar beyaz.

Ne anlatmak ister bize burada Tornatore? Bu linçin merkezinde kim vardır? Dikkat edilirse izleyiciyi esas dehşete düşüren, Maléna’nın başına gelenler değil; bu esnada kadınların büründükleri vahşi kimlik ve o zamana değin etkin bir konumda Maléna’ya cinsel olarak saldıran erkeklerin bir anda bütünüyle edilgen bir konuma gelişidir. Bütün insanlığın hıncının tek bir insandan çıkarıldığı bu sahne, dolayısıyla aslında toplumun bu süreçte içsel olarak büyüttüğü kin ve öfkenin, gerçek yüzünü göstermesidir, toplumun ilk defa bir ayna ile karşılaşmasıdır.

Ve yine kelimelere ihtiyaç duymaz Maléna. Her şeyin günah keçisi olan bedeni, hâlini anlatmaya fazlasıyla yeter.

Derler ki Lilith, dünyaya kıyameti getirdikten sonra bu kez kendi kıyameti gelmiş. Kimse kucak açmamış onun ağlayan gözlerine, kimse bir insan olarak kabul etmemiş onu kendi dünyasına. Ve Lilith anlamış burada bir yuvası olamayacağını. Eflatun saçlarını koyu pelerininin altına toplamış. Gerisin geri dönmüş geldiği yere, karanlığa. Siyahlara bürünüp ilk trenle geldiği bilinmezliğe giden Maléna gibi…

https://filmhafizasi.ams3.digitaloceanspaces.com/Malena.mp4
Rabia Elif Özcan

1995 yılının temmuz ayında, Konya’da doğdu. Bir elinde kalem, bir elinde kitap; okuyarak ve yazarak büyüdü. Ömrüne kelimelerden bir yol çizmek üzere 2014’te Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümüne başladı. Yürürken, yerken, yaşarken okudu; kelimeleri nefes gibi tüketti, bir bir içindeki mürekkebe doldurdu. Ve gün geldi, bir film şeridinin üzerinde, mürekkep akmaya başladı.

Etiketler: dramgiuseppe tornatoreII. Dünya SavaşıitalyaLilithMalena
Rabia Elif Özcan

Rabia Elif Özcan

1995 yılının temmuz ayında, Konya’da doğdu. Bir elinde kalem, bir elinde kitap; okuyarak ve yazarak büyüdü. Ömrüne kelimelerden bir yol çizmek üzere 2014’te Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümüne başladı. Yürürken, yerken, yaşarken okudu; kelimeleri nefes gibi tüketti, bir bir içindeki mürekkebe doldurdu. Ve gün geldi, bir film şeridinin üzerinde, mürekkep akmaya başladı.

YazarınDiğer Yazıları

    Tek “Kişilik” Sorun: Cassandra (2025)

    Tek “Kişilik” Sorun: Cassandra (2025)

    4 Temmuz 2025
    The Good Nurse (2022)

    The Good Nurse (2022)

    4 Temmuz 2025
    3:10 to Yuma (2007)

    3:10 to Yuma (2007)

    8 Mayıs 2025
Sonraki Yazı
Late Spring (1949)

Late Spring (1949)

Yorumlar 2

  1. Bülent Kasım Bilir says:
    4 yıl önce

    Rabia Elif Özcan, öyle satırlar yazmış ki, her bir kelime, her bir cümle film ile bütünleşmiş ve filmi efsaneleştirmiş. Ben, bu satırları okuduktan sonra, daha da hayranlık duydum filme. Ellerinize, yüreğinize, kaleminize sağlık.

    Yanıtla
  2. elif says:
    3 yıl önce

    Elinize yüreğinize sağlık. Lilith ile ilgili başka yazılarınızı da okumak isterim. Bir film ancak bu kadar güzel anlatılabilirdi.

    Yanıtla

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

İpek Ömercikli
1 Haziran 2025

All Quiet On The Western Front (2022)

Psycho Therapy: The Shallow Tale of a Writer Who Decided to Write About a Serial Killer (2025) Üzerine

Nesrin Karadağ
17 Mayıs 2025

Zamansız, Yersiz, Ama Bize Dair: David Lynch’in Ardından

Zamansız, Yersiz, Ama Bize Dair: David Lynch’in Ardından

Fil'm Hafızası
2 Nisan 2025

81. Venedik Film Festivali’nden İzlenimler

Hegemonyayı Öldürmek: Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri (2024)

Tülay Işık Kalafat
8 Mart 2025

Foucault’un Biyo-İktidar* Perspektifinden Atwood’un Feminist Üstopyası: The Handmaid’s Tale (2017-…) -1

Foucault’un Biyo-İktidar* Perspektifinden Atwood’un Feminist Üstopyası: The Handmaid’s Tale (2017-…) -1

Tuba Büdüş
21 Temmuz 2024

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Spotify
    • Podcasts
    • Playlists
  • Etkinlikler
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In