Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    The Good Nurse (2022)
    Film Önerileri

    The Good Nurse (2022)

    Rabia Elif Özcan
    1 hafta önce
    We Live in Time (2024)
    Drama

    We Live in Time (2024)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Aniara (2018)
    Film Önerileri

    Aniara (2018)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)
    Film Önerileri

    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    2 hafta önce
    Click (2006)
    Film Önerileri

    Click (2006)

    Merve Çolak
    3 hafta önce
    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)
    Film Önerileri

    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)

    Tuba Büdüş
    3 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi
    Röportaj

    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

    İrem Yavuzer
    5 gün önce
    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)
    Eleştiri - İzlenim

    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)
    Sinema Yazıları

    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
  • HABERLER
    Kısa Film Hallika, Fongogo’da Destek Bekliyor
    Haberler

    Kısa Film Hallika, Fongogo’da Destek Bekliyor

    Tuğba Avcı
    3 saat önce
    Project Hail Mary’nin İlk Fragmanı Yayınlandı!
    Haberler

    Project Hail Mary’nin İlk Fragmanı Yayınlandı!

    Elif Arı
    21 saat önce
    Bekleneni Karşıladı Mı?: Yeni Superman’e İlk Tepkiler Geldi
    Haberler

    Bekleneni Karşıladı Mı?: Yeni Superman’e İlk Tepkiler Geldi

    Can Turbay
    1 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    2 ay önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    10 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    10 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    The Good Nurse (2022)
    Film Önerileri

    The Good Nurse (2022)

    Rabia Elif Özcan
    1 hafta önce
    We Live in Time (2024)
    Drama

    We Live in Time (2024)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Aniara (2018)
    Film Önerileri

    Aniara (2018)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)
    Film Önerileri

    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    2 hafta önce
    Click (2006)
    Film Önerileri

    Click (2006)

    Merve Çolak
    3 hafta önce
    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)
    Film Önerileri

    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)

    Tuba Büdüş
    3 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi
    Röportaj

    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

    İrem Yavuzer
    5 gün önce
    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)
    Eleştiri - İzlenim

    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)
    Sinema Yazıları

    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
  • HABERLER
    Kısa Film Hallika, Fongogo’da Destek Bekliyor
    Haberler

    Kısa Film Hallika, Fongogo’da Destek Bekliyor

    Tuğba Avcı
    3 saat önce
    Project Hail Mary’nin İlk Fragmanı Yayınlandı!
    Haberler

    Project Hail Mary’nin İlk Fragmanı Yayınlandı!

    Elif Arı
    21 saat önce
    Bekleneni Karşıladı Mı?: Yeni Superman’e İlk Tepkiler Geldi
    Haberler

    Bekleneni Karşıladı Mı?: Yeni Superman’e İlk Tepkiler Geldi

    Can Turbay
    1 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    2 ay önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    10 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    10 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Devler ve Cüceler: Dönersen Islık Çal (1992)

Doğaç İlbay Doğaç İlbay
3 yıl önce
Eleştiri - İzlenim, Genel, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 3 min
0
0
Devler ve Cüceler: Dönersen Islık Çal (1992)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Başrollerinde Fikret Kuşkan, Mevlüt Demiryay ve Derya Alabora’nın olduğu 1990’lı yılların Türkiye Sineması’’ndan bir örnek Dönersen Islık Çal (1992) alışılageldik ana akım anlatıların dışına taşan bir yapımdır. Yönetmen Orhan Oğuz’un Memduh Ün yapımcılığında çektiği film bir başka “ötekiler” filmi olarak göze çarpmaktadır. 1980’li yılların ardından Türkiye Sineması giderek kendi üslubunu oluşturmaya başlamıştır. Dönersen Islık Çal o dönem için (bittabi günümüzde de) cüretkâr bir temayı ele alır. Bu defa Beyoğlu izbelerinde yaşamını idame etmeye çalışan bir cüce ve trans bireyin yolları kesişir. Yaşam zaten rastlantılar, virtüellerin edinimlere dönüşmesi değil midir? Film de toplumda benzeşmezlikleri sebebiyle dışlanan karakterlerin arasındaki gelgitli ilişkiyi dinamik bir şekilde işler. Cüce ve trans bireyin toplumla olduğu kadar kendileriyle ve birbirleriyle olan yabancılıkları da deneyimlerle aşınır. Cücenin başta kadın sandığı kişinin trans olduğunu anladığı sahne (ayakta işeyen bir kadın!) bir karşılaşma anıdır. Ötekiyle kurulan ilişkide karşılaşmalar can alıcı önemdedir.. Cüce transa karşı başta heteroseksist yaklaşır. Fakat belki de kendi yalnızlığı ve izole edilmişliğinden gelen duygulanımla ötekine  karşı köprülerini indirir.

 

Teknik açıdan yapımın özellikle ışık ve görsel kompozisyon bağlamında noksanlıkları olduğu söylenebilir. Bütçe veya görüntü yönetimiyle alakalı bir durum olabilir bu sorun. Öte yandan diyalogların yersiz tekerlemeler içermesi de dikkatli izleyici için yer yer rahatsız edici bir unsurdur. Fakat filmin mikrokozmosu olan senaryo özellikle cüce karakteri etrafında örülen yapıyla beraber görsel imgelerin gücünü yer yer etkileyici bir şekilde vermeyi başarıyor. Kontrastlar bu noktada metaforik imajlarla karşımıza çıkmaktadır; güçsüz olarak addedilen bir cücenin tehlike anında düdük çalarak insanları kurtarması, izleyicinin filmin sonuna dek “MacGuffin” olarak gördüğün dolabın içerisinden çıkan objeler, yine cücenin tüm şehre/akan trafiğe düdük çalarak “Cüce olan ben değilim sizsiniz, hepiniz benden daha cücesiniz” ve trans bireyin ‘Hep gece yürüyecek değiliz ya, biraz da güneşe doğru yürüyelim’ replikleri filmi güçlendiren etmenler olarak dikkat çekiyor.

Normatif olanın evrensel ölçekte makbul olanın sınırları belirlenmiştir, Eylemleri tam olarak bilinmese de kestirilebilir. Oysa bir cüce beden olarak  standart olanın altındadır, insan evreni ona göre dizayn edilmemiştir. O ise bazen problemlere karşı fiziksel güçten farklı bir yöntem dener. Düdük çalarak ve muhakeme kabiliyetiyle başkalarını zor durumdan kurtarabilmektedir. Bir trans birey de cinsel kimlik olarak alanın dışındadır. Varlığına ancak karanlıkta izin verilir.. Film de bana kalırsa gücünü ‘bu iki ötekinin’ birbirleriyle kurdukları törpülenmemiş gelgitli ilişkiden almaktadır. Filmsel uzamda kurulabilecek kadar dost olan iki karakter arka sokakların karanlığında birbirlerini aydınlatırlar. Fakat en sonunda içlerinden yalnızca birisi gün ışığını görebilecektir. Trans (Fikret Kuşkan) filmin sonlarında gökkuşağını andıran renkli topları İstiklâl Caddesi’ne fırlatır. Böylece normatif olanın, kamusal alanın bilindik sınırları aşınmaya başlar; zira arka planda insanlar şuurlarını kaybederek toplarla oynarlar. Bu esnada trans bireyin varlığı da sorun olmaktan çıkar. Gündüz vakti güneşe doğru yürümemesi gerekirken o maskesini (peruğu) yüzünden çıkarır. Böylece film cüce ve trans bireyin tikelliklerinde, sınırları çerçevelenmiş olan hoşgörüsüz insan evreninde bir yarılma yaratır. Teknik sıkıntılarına karşın Dönersen Islık Çal izleyiciyinin aklından kolay kolay çıkmayacak bir film olarak nitelendirilebilir.

 

Doğaç İlbay

Lisans ve Yüksek lisansını sinema alanında yaptı. Senaryo yazar, kısa film çeker sonra da üzerine ses ve renk döküp afiyetle kurgular. Çeşitli mecralarda sinema, edebiyat, ekoloji ve politika üzerine yazılar yazdı.Felsefeyle, siyasetle, sporla ve tabii ki sinemayla kesişen bir hayatı var. Yeni diller öğrenmeye meraklıdır. Keşfetmeye değil icat etmeye çalışır. İşlenmiş şeker ve et tüketmez.Teoriyi de pratiği de önemser, Sokağı sever.

Filmin Künyesi

Yönetmen: Orhan Oğuz
Oyuncular: Fikret Kuşkan, Mevlüt Demiryay Derya Alabora
Etiketler:  derya alabora#Gece ve Şehir90'lar sinemasıbeyogludönersen ıslık çalfikret kuşkangecememduh ün
Doğaç İlbay

Doğaç İlbay

Lisans ve Yüksek lisansını sinema alanında yaptı. Senaryo yazar, kısa film çeker sonra da üzerine ses ve renk döküp afiyetle kurgular. Çeşitli mecralarda sinema, edebiyat, ekoloji ve politika üzerine yazılar yazdı.Felsefeyle, siyasetle, sporla ve tabii ki sinemayla kesişen bir hayatı var. Yeni diller öğrenmeye meraklıdır. Keşfetmeye değil icat etmeye çalışır. İşlenmiş şeker ve et tüketmez.Teoriyi de pratiği de önemser, Sokağı sever.

YazarınDiğer Yazıları

    Al Birini Vur Ötekini: Argentina, 1985 (2022)

    Al Birini Vur Ötekini: Argentina, 1985 (2022)

    3 Temmuz 2023
    El Juicio (2023)

    El Juicio (2023)

    2 Temmuz 2023
    Biraz “Film Noir” Biraz Alman Ekspresyonizmi: Der Geburstag (2019)

    Biraz “Film Noir” Biraz Alman Ekspresyonizmi: Der Geburstag (2019)

    26 Nisan 2023
Sonraki Yazı
Berlin Film Festivali Panorama

Berlin Film Festivali Panorama Seçkisi Açıklandı

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

İpek Ömercikli
1 Haziran 2025

All Quiet On The Western Front (2022)

Psycho Therapy: The Shallow Tale of a Writer Who Decided to Write About a Serial Killer (2025) Üzerine

Nesrin Karadağ
17 Mayıs 2025

Zamansız, Yersiz, Ama Bize Dair: David Lynch’in Ardından

Zamansız, Yersiz, Ama Bize Dair: David Lynch’in Ardından

Fil'm Hafızası
2 Nisan 2025

81. Venedik Film Festivali’nden İzlenimler

Hegemonyayı Öldürmek: Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri (2024)

Tülay Işık Kalafat
8 Mart 2025

Foucault’un Biyo-İktidar* Perspektifinden Atwood’un Feminist Üstopyası: The Handmaid’s Tale (2017-…) -1

Foucault’un Biyo-İktidar* Perspektifinden Atwood’un Feminist Üstopyası: The Handmaid’s Tale (2017-…) -1

Tuba Büdüş
21 Temmuz 2024

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Spotify
    • Podcasts
    • Playlists
  • Etkinlikler
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In