Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Mi país imaginario (2022)
    Belgesel

    Mi país imaginario (2022)

    Ahmet Sert
    2 gün önce
    La Traversée (2021)
    Animasyon

    La Traversée (2021)

    Selin Tanyeri
    4 gün önce
    Arsenic and Old Lace (1944)
    Film Önerileri

    Arsenic and Old Lace (1944)

    Ekin Tayman
    7 gün önce
    Dreamgirls (2006)
    Film Önerileri

    Dreamgirls (2006)

    Göksu Ertüren
    1 hafta önce
    Rancho Notorious (1952)
    Western

    Rancho Notorious (1952)

    Mustafa Yılmaz
    2 hafta önce
    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)
    Film Önerileri

    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)

    İrem Yavuzer
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Aftersun (2022): Babamı Özledim!
    Eleştiri - İzlenim

    Aftersun (2022): Babamı Özledim!

    Ezgi Ulukoca
    2 gün önce
    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)
    Eleştiri - İzlenim

    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)

    Nehir Arslan
    4 gün önce
    Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)
    Analiz

    Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)

    Ekin Tayman
    7 gün önce
  • HABERLER
    Netflix 2023 filmleri
    Haberler

    Netflix’in 2023 Yılında İzleyicilerle Buluşacak Filmleri Belli Oldu

    Nazlı Esen Albayrak
    1 gün önce
    Adam Driver’ın Filmi 65’ten Yeni Fragman
    Haberler

    Geçmişle Geleceği Buluşturan, Adam Driver’lı “65” Filminden Yeni Fragman!

    Serap Ilgın
    2 gün önce
    Pera Film seçki uğrak
    Haberler

    Pera Film’in Yeni Seçkisi “Uğrak”

    Güliz Kartal
    2 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    4 gün önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    3 ay önce
    Kimin Umurunda (2020)
    Kısa Filmler

    Kimin Umurunda (2020)

    Zeynep Özaydın
    6 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Mi país imaginario (2022)
    Belgesel

    Mi país imaginario (2022)

    Ahmet Sert
    2 gün önce
    La Traversée (2021)
    Animasyon

    La Traversée (2021)

    Selin Tanyeri
    4 gün önce
    Arsenic and Old Lace (1944)
    Film Önerileri

    Arsenic and Old Lace (1944)

    Ekin Tayman
    7 gün önce
    Dreamgirls (2006)
    Film Önerileri

    Dreamgirls (2006)

    Göksu Ertüren
    1 hafta önce
    Rancho Notorious (1952)
    Western

    Rancho Notorious (1952)

    Mustafa Yılmaz
    2 hafta önce
    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)
    Film Önerileri

    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)

    İrem Yavuzer
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Aftersun (2022): Babamı Özledim!
    Eleştiri - İzlenim

    Aftersun (2022): Babamı Özledim!

    Ezgi Ulukoca
    2 gün önce
    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)
    Eleştiri - İzlenim

    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)

    Nehir Arslan
    4 gün önce
    Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)
    Analiz

    Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)

    Ekin Tayman
    7 gün önce
  • HABERLER
    Netflix 2023 filmleri
    Haberler

    Netflix’in 2023 Yılında İzleyicilerle Buluşacak Filmleri Belli Oldu

    Nazlı Esen Albayrak
    1 gün önce
    Adam Driver’ın Filmi 65’ten Yeni Fragman
    Haberler

    Geçmişle Geleceği Buluşturan, Adam Driver’lı “65” Filminden Yeni Fragman!

    Serap Ilgın
    2 gün önce
    Pera Film seçki uğrak
    Haberler

    Pera Film’in Yeni Seçkisi “Uğrak”

    Güliz Kartal
    2 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    4 gün önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    3 ay önce
    Kimin Umurunda (2020)
    Kısa Filmler

    Kimin Umurunda (2020)

    Zeynep Özaydın
    6 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Analiz

İkimiz Beraber Sığar mıyız Bu Hayata?: Patika (2013)

Rabia Elif Özcan Rabia Elif Özcan
5 ay önce
Analiz, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 6 min
0
0
İkimiz Beraber Sığar mıyız Bu Hayata?: Patika (2013)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

İki kişilik bir sofra, üç kişiye yeter. Üç kişilik bir sofra, pekâlâ dört kişiye de yeter. Bir, ancak ikiye bölününce çokluk olur. Ne ki insan, elindeki ikiyi üç etmek isterken parmaklarının arasından sıyrılıp gider sahip olduklarının tümü, bu kez biricik varlığından olur. Nitekim böylesi bir hassasiyette olmak ile olmamak, varlık ile yokluk dilemmaları hem belli belirsiz iplerle birbirine bağlı hem de çizgilerle birbirinden ayrıdır. Bu dengeler ilişkisinin demlenmesi, insanda uzun yılları bulur. Çünkü sayıların anlamını da içeriğini de yeniden yazan, kendi matematiğini oluşturan, sosyal temellerde kurulu bir dildir  paylaşmanın ve eksilmenin dili. İçinde kayıp da vardır, hem de en acısından. Fakat bir o kadar beklenmedik çoğalmalar, mucizevi doğumlar vardır. Onur Yağız’ın ulusal ve uluslararası çapta prestijli ödüller alan, sayısız seçkide bulunan kısa metrajlı Patika’sı (2013) da bu denklemin içinden çıkamayan çaresizliğe bir çözüm yolu arar. Filmin anlatıcısı küçük Yaşar, kendine doğru sayıları bulmaya çalışırken babası için “üç” fazla, “iki” eksik, “bir” ıssızdır. Daha önce Ezgi Ulukoca’nın kaleminden yorumladığımız filmin bu kez metaforlarını masaya yatırıp psikanalitik bir inceleme yapalım.

“Annemin bir bisikleti vardı. Her gün onu mutlaka kullanırdık. Çok severdim onu.” Yaşar’ın bu cümleleriyle açılan film, ana metaforunu ilan etmiş bulunur: bisiklet. Film boyunca bu unsur, Yaşar’la babası arasındaki bağın ve ayrılığın işleyen çarkı olacaktır. Ancak her şeyden önce bisiklet, yokluğuyla filmi eksilten “anne”dir. Hiçbir karede yer almazken her sahnede buram buram onun kokusunu teneffüs eder Yaşar’la babası. Ustaca kurulmuş bu metafor, biçimsel olarak da annenin temsilciliğini üstlenmiştir. Psikanalitik bir yaklaşımda çembersel veya dairesel yapılar taşıyan nesnelerin, özellikle erkek bilinçaltında anneyi çağrıştırdığı, pek çok örneği gösterilebilen bir bulgudur. Dolayısıyla bisiklet, şekli itibariyle de annenin gözleri, yüzü, vücudunun özünü oluşturan çembersel döngüleri, besleyiciliği, yuvarlak rahmidir. Açılış cümlensinin devamında Yaşar, bisikleti her gün dönüşümlü kullandıklarını anlatır. Filmin kilit cümlelerinden birini dile getirerek “İkimiz beraber sığmayız,” der babası. Bunu söylemesiyle anne metaforu daha da güçlenir; filmin esas temelini oluşturan “ayrılık” konusunu açmış olur.  

Yağız, ayrılığı pek çok farklı bakış açısından, ayrıca hem soyut hem de somut olmak üzere çeşitli unsurlar üzerinden anlatır. Bu çok katmanlı yapı da filmin başarısının geldiği noktalardan biridir. “Ayrılık” mefhumu, hem birlik hem de parçalanmışlık hâllerini aynı anda bünyesinde barındıran unsurlarla verilmiştir: bisiklet, patika, dil. En başta anneyi temsil için bisiklet metaforunu kullanan Yağız, sonrasında da yoğun metaforlar tercih ederek bunu bir üslup olarak edinmiştir diyebiliriz.

Tekrar aynı temsile dönecek olursak bisiklet, iki tekeri tek bir gövdeye sabitlenmiş bir şekle sahiptir. Ancak tekerlekler hiçbir zaman bir araya gelemeyen bir paralellik içinde dizilmiştir. Filmde “anne”, Yaşar’la babasını aynı çatı altına toplayan bir yarayken aynı zamanda karakterlerin anneyle -Yaşar’ın annesi- yaşadıkları farklı deneyimler, anneye verdikleri anlam bambaşkadır. Bu noktada babanın “ikimiz beraber sığmayız,” demesi, taşları gediğine koyar bir bakıma. Annenin anısında ikisine birden yer olmadığını söyler. Ortak hatıranın olmayışı da geçmişlerini farklı topraklara köklendirmiş, babayla oğlu birbirinden zamansal yönden ayırmıştır. Yaşar, bisikletin bir tekeriyken babası, ona hiçbir zaman tam anlamıyla kavuşmayacak, onunla bütünleşemeyecek olan diğer tekeridir. Öte yandan her biri, kendi feleğinin çarkında dönüp ilerlerken izledikleri yol birdir. Gece gündüz hep aynı patikayı arşınlarlar.

Böylelikle film, başlığına da sebep olan patika metaforuna geçer. Tek bir yol, belki de bir çare anlamını üstlenmek ister patika. Yollarını değiştirmeden, bisikleti dönüşümlü kullanarak her gün tekrar ettirdikleri bu seyahat, kaderin “içinden çıkılmazlığı”na işaret eder. Bir yol vardır pekâlâ; ancak onları daha iyiye veya başka bir geleceğe götürmez. Tek bir çizgide gidip gelişler, kısır bir döngüye dönüşmüştür artık. Aynı güzergâha kurulu yolculuklarında ise bisikleti dönüşümlü kullanmaları, bu yolu ne kadar farklı deneyimlediklerini gösterir. İkisine birden yer yoktur bu deneyimde; biri muhakkak diğerinden ayrılır. Ne ki Yaşar, henüz küçük olmasına rağmen bu ayrılık durumunun gayet farkındadır. Babasına beraber binmeyi teklif etse de her seferinde bir duvarla karşılaşır. Birlikte binemeyeceklerinden değil; babasının yüzleşmeye korktuklarından ötürü bu deneyimin kapıları en başından kapanmıştır. İster aynı patikada her gün birlikte yol alsınlar, baba için hiçbir zaman Yaşar’la tam anlamıyla bir birliktelik söz konusu değildir.

Ayrılığı pekiştiren bir diğer kilit unsur da dildir. Ama diğerlerine nazaran daha soyut düzeyde olan dil, daha sonra işlevini değiştirerek bütünleştiren unsur hâline gelecek ve film boyunca gittikçe derinleşen ayrılığa bir çözüm yolu sunacaktır. Hayatının çoğunluğu Fransa’da geçen Yağız, film diyaloglarını Türkçe-Fransızca olmak üzere çift dilli oluşturmuştur. Karakterler kimi yerde birbirlerine Fransızca seslenip Türkçe karşılık alır. Hiçbir zaman tek bir dilde konuşmazlar. Bu iki dillilik, birbirleri arasındaki iletişimin de aynı kanal üzerinden gitmediğinin bir başka göstergesidir. Her bir dilin, kendi içinde başlı başına bir evren kurduğu düşünülürse baba ile oğul konuştukça, kelime kelime birbirlerinden uzaklaşırlar bir bakıma. Dil, onlar için iletişim kurmaktan ziyade ayrılığı daha da belirgin kılan bir unsurdur.

Ne Türkçede uzlaşabilirler ne de Fransızcada. Ne bisiklete beraber binebilirler ne ayrı bir yaşam sürebilirler. Bu ikilemde hayatlarını sürdürmeye çalışırken bir gün Yaşar, ayrılığa kökten bir çözüm bulur. En başında babasıyla üstlerine inşa ettiği çatı, yani bisiklet ortadan kalkarsa paralel ilerleyen iki kader belki bir araya gelebilir nihayet. Bunun üzerine Yaşar, patikanın içinden geçtiği ormanın bir köşesine bisikleti gömer. Bisikleti yok etmek için kırma, parçalama, suya atma gibi yöntemlerden ziyade gömme eyleminin seçilmesi de boşuna değildir. Zira anneyle özdeşleştirdiğimiz bisiklet toprak altına girince anneye dair anılar da geride bırakılır. Bu anıların, babayla oğlun köklerini farklı topraklara yerleştirdiğini söylemiştik; dolayısıyla kökten gelen ayrılık da gömme eylemiyle birlikte ortadan kalkmış olur. Yaşar, annesinin eksikliğini hem fiziksel hem de zihinsel anlamda kabullenerek babasıyla yepyeni bir dil oluşturmanın ilk adımını atmıştır. Evine döndüğünde bisikletin çalındığını söyler. Babası başta telaşlansa da kahrolduğunu görmeyiz. Belli ki o da anne unsurunun, baba ile oğlu birbirinden ayırdığının farkında ve bu durumu aşmak istemektedir.

Nitekim bisikletin gömüldüğü akşam Yaşar, babasına ateş yakan küçük aletini gösterir; okulda kazandığını söyler. Babası nasıl çalıştığını merak edince hemen birkaç odun toplayarak ateş yakar. Elbette ateşin yakılışı da sembollere bir yenisini daha ekler burada. İnsanlık için tarihin bir dönüm noktası olan bu eylem, mikro düzeye Yaşar’la babası için yepyeni bir hayatın kapısını aralamıştır. Ateş başında baba oğul elleriyle gölgeler yaparak onları konuşturur, birlikte bir öykü yazarlar. Ve ilk defa aynı dildedir öyküleri. Bir baba ile oğlun arasındaki mahremiyetin şekilsiz, isimsiz, tınısız kelimelere bürünmüş hâlidir. Birlikte sığabildikleri bir dildir.

Yağız’ın çok ses getiren filmi Patika, ikiliklerin nasıl bütünleştirilebileceğine dair muhteşem bir sembolizm kurarken samimi anlatımıyla yüreklerimize hitap etmeyi başarmıştır. Bunun da ötesinde tüm izleyicilere, asla birleşmeyecek gibi görünen ayrılıklar için bir çözümün muhakkak var olduğunu söyler: ayrılığın sebebini ortadan kaldırmak.

 

 

 

;

 

 

 

 

 

Etiketler: ayrılıkfransaikilikMetaforonur yağızpatikapsikanaliz
Rabia Elif Özcan

Rabia Elif Özcan

1995 yılının temmuz ayında, Konya’da doğdu. Bir elinde kalem, bir elinde kitap; okuyarak ve yazarak büyüdü. Ömrüne kelimelerden bir yol çizmek üzere 2014’te Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümüne başladı. Yürürken, yerken, yaşarken okudu; kelimeleri nefes gibi tüketti, bir bir içindeki mürekkebe doldurdu. Ve gün geldi, bir film şeridinin üzerinde, mürekkep akmaya başladı.

YazarınDiğer Yazıları

    Holy Spider (2022)

    Holy Spider (2022)

    10 Ocak 2023
    “Kısa” Bir Korku Molası: Korku Türünde Kısa Filmler Seçkisi

    “Kısa” Bir Korku Molası: Korku Türünde Kısa Filmler Seçkisi

    29 Aralık 2022
    The Vast of Night (2019)

    The Vast of Night (2019)

    19 Kasım 2022
Sonraki Yazı
Safe Place 28. Saraybosna Film Festivali’nde Ödülleri Topladı

Safe Place 28. Saraybosna Film Festivali’nde Ödülleri Topladı

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Birlikte Ama Yalnız: Vortex (2021)

Birlikte Ama Yalnız: Vortex (2021)

Tuba Büdüş
3 Temmuz 2022

Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)

Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)

Rabia Elif Özcan
24 Haziran 2022

Savaş Temalı Filmler: Gerçek Mi, Kurmaca Mı?

Savaş Temalı Filmler: Gerçek Mi, Kurmaca Mı?

Selin Tanyeri
28 Nisan 2022

Sekiz Buçuğa On Var: Korkusuz Korkak (1979)

Sekiz Buçuğa On Var: Korkusuz Korkak (1979)

Mustafa Yılmaz
14 Nisan 2022

Bedenden Damlayan Korku: Titane (2021)

Bedenden Damlayan Korku: Titane (2021)

Ahmet Sert
5 Kasım 2021

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Playlists
  • Podcasts
  • Etkinlikler
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In