Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Cloud Atlas (Wachowski Kardeşler – Tom Tykwer, 2012)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    Cloud Atlas (Wachowski Kardeşler – Tom Tykwer, 2012)

    Ezgi Ulukoca
    1 ay önce
    Johnny (2022)
    Biyografi / Tarih

    Johnny (2022)

    Burakhan Yanık
    1 ay önce
    A Quiet Place (2018)
    Film Önerileri

    A Quiet Place (2018)

    Bora Taşçı
    1 ay önce
    The World After Us (2021)
    Film Önerileri

    The World After Us (2021)

    Ahmet Sert
    1 ay önce
    Close (2022)
    Film Önerileri

    Close (2022)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 ay önce
    Election (1999)
    Film Önerileri

    Election (1999)

    Doğaç İlbay
    1 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Türkiye’den Toplumcu Gerçekçi Filmler
    Özel Dosya

    Türkiye’den Toplumcu Gerçekçi Filmler

    Fil'm Hafızası
    1 hafta önce
    Boğa Boğa: Oldurmak veya Öldürmek
    Eleştiri - İzlenim

    Boğa Boğa: Oldurmak veya Öldürmek

    Selin Tanyeri
    1 hafta önce
    Anne Olmanın Ayrıcalığı: The Mother (2023)
    Analiz

    Anne Olmanın Ayrıcalığı: The Mother (2023)

    Göksu Ertüren
    1 hafta önce
  • HABERLER
    76. Cannes Film Festivali’nin Ardından: Croisette’in Kazananları
    Haberler

    76. Cannes Film Festivali’nin Ardından: Croisette’in Kazananları

    Nehir Arslan
    8 saat önce
    II. Sinematek Günleri: Sektör Buluşmaları Sinematek ve Sinema Adası İşbirliği İle Başlıyor
    Haberler

    II. Sinematek Günleri: Sektör Buluşmaları Sinematek ve Sinema Adası İşbirliği İle Başlıyor

    Yakamoz Sözübir
    3 gün önce
    Documentarist’te Şiirsel Belgesel Geçidi
    Haberler

    Documentarist’te Şiirsel Belgesel Geçidi

    Ekin Taneri
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Kronos (2019)
    Kısa Filmler

    Kronos (2019)

    Fatma Özen
    2 hafta önce
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    4 ay önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    7 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Cloud Atlas (Wachowski Kardeşler – Tom Tykwer, 2012)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    Cloud Atlas (Wachowski Kardeşler – Tom Tykwer, 2012)

    Ezgi Ulukoca
    1 ay önce
    Johnny (2022)
    Biyografi / Tarih

    Johnny (2022)

    Burakhan Yanık
    1 ay önce
    A Quiet Place (2018)
    Film Önerileri

    A Quiet Place (2018)

    Bora Taşçı
    1 ay önce
    The World After Us (2021)
    Film Önerileri

    The World After Us (2021)

    Ahmet Sert
    1 ay önce
    Close (2022)
    Film Önerileri

    Close (2022)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 ay önce
    Election (1999)
    Film Önerileri

    Election (1999)

    Doğaç İlbay
    1 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Türkiye’den Toplumcu Gerçekçi Filmler
    Özel Dosya

    Türkiye’den Toplumcu Gerçekçi Filmler

    Fil'm Hafızası
    1 hafta önce
    Boğa Boğa: Oldurmak veya Öldürmek
    Eleştiri - İzlenim

    Boğa Boğa: Oldurmak veya Öldürmek

    Selin Tanyeri
    1 hafta önce
    Anne Olmanın Ayrıcalığı: The Mother (2023)
    Analiz

    Anne Olmanın Ayrıcalığı: The Mother (2023)

    Göksu Ertüren
    1 hafta önce
  • HABERLER
    76. Cannes Film Festivali’nin Ardından: Croisette’in Kazananları
    Haberler

    76. Cannes Film Festivali’nin Ardından: Croisette’in Kazananları

    Nehir Arslan
    8 saat önce
    II. Sinematek Günleri: Sektör Buluşmaları Sinematek ve Sinema Adası İşbirliği İle Başlıyor
    Haberler

    II. Sinematek Günleri: Sektör Buluşmaları Sinematek ve Sinema Adası İşbirliği İle Başlıyor

    Yakamoz Sözübir
    3 gün önce
    Documentarist’te Şiirsel Belgesel Geçidi
    Haberler

    Documentarist’te Şiirsel Belgesel Geçidi

    Ekin Taneri
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Kronos (2019)
    Kısa Filmler

    Kronos (2019)

    Fatma Özen
    2 hafta önce
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    4 ay önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    7 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Analiz

Koyu Kırmızı Gerilim: Profondo Rosso

Özlem Yenilmez Özlem Yenilmez
6 sene önce
Analiz, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 6 min
0
2
Koyu Kırmızı Gerilim: Profondo Rosso
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

“Bazen gördüğün şey, hayal ettiğin şeydir.”

Duyulan bu sözlerden sonra gözlerinize nasıl güvenebilirsiniz? Hafızanız ya sizinle oyun oynuyorsa; ya yanlış yöne doğru çekiliyorsanız? Peki gerçeklere nasıl ulaşırsınız? Tabii ki sorunun cevabı, zaman. Bazen birden fazla kanıta ihtiyacınız vardır gerçeğe ulaşma sürecini atlatabilmeniz için. Hatta olaya dışarıdan bakan göz olmayı bırakıp içeriye dalmanız bile gerekebilir.

Önce kurbanının dikkatini başka yöne çek; sonra “Bam!”
Profondo Rosso‘da (1975), işlediği cinayetlerde kan rengini görmeden işini bitirmiş saymayan bir katille karşı karşıyasınız. Hatta belki de cinayetleri kırmızıyı görmek için işleyen bir katille; kırmızıyla sanatsal bir imaj yaratmak isteyen bir katille… Ya da yalnızca bir akıl hastasıyla. Bir sanatçıyla akıl hastası arasındaki ayrım, bazen Profonda Rosso‘da olduğu gibi silikleşebilir.

Zihin ve duygu okuyabilen Helga Ulmann (Macha Méril), verdiği bir konferansta bir katilin aralarında olduğunu farkeder ve insanların içinde bunu ifade eder. Ardından Ulmann’ın bir kurbana dönüşmesi kaçınılmazdır. Cinayeti pencereden gören ve Ulmann’ın komşusu olan Marcus Daly (David Hemmings) de olayda tanık olarak yerini alacaktır. Bir anda kendini olayların içerisinde bulan Marcus, cinayeti çözmeye çalışırken bir kurbana dönüşmeye adım adım yaklaşacaktır.

Hikayede gerçekleşen önemli olaylar hakkında merak yaratmak ve bir şeyler sezdirmek için cisimleri çok yakında incelememiz sağlanıyor. Bu ayrıntılar olayları ve karakterleri çözümlemede birer ipucu olarak kullanılıyor. Bu ayrıntıların birer birer verilmesi ama ana çerçevenin gösterilmemesi Gestalt kuramının kısmen kullanıldığına işaret ediyor. Figür önemliyken arka plan esgeçilmemeli; görselliğin zihnin göstergesi olduğu ihmâl edilmemeli; tek bir şeyi gördüğümüzde diğerleriyle birleştirebilmeliyiz. Elimize parçalar uzatılıyor ve bizden bu parçaları birleştirerek gerçek olana ulaşmamız isteniyor. Dokular, sesler, cisimler bu parçaların önemli bir kısmını oluştururken katilin kişiliği konusunda da bilgiler veriyor. Cinayeti işlemeden önce çocuk şarkısı çalması, boynundan asılmış oyuncak bebek, Evdeki Hayalet kitabı, katil çocuk imgeleri… Hepsi katilin psikolojisinde izler bırakan parçalar niteliğinde. Marc’ın piyano çaldığı sahnede bir anda tavandan gelen toz parçacıklarının gösterilmesi, açılış sekansındaki  müziğin kulaklara gelmesi ve adım attıkça artan gıcırtı seslerinin ardından, olayın nedenine gelene kadar izleyicinin aklından birbir çeşit soru geçmesi de bu kurama farklı bir örnek niteliğinde verilebilir.. Bu da filmin tamamında sonuçtan nedene doğru bir akış olduğunun küçük bir örneği. Karakterlere gelirsek, onlar ne düşündüklerini ve hissettiklerini ifade ediyorlar, ama vücut dilindeki ayrıntılar bize daha büyük bilgiler veriyor. Örneğin bir sahnede kulağa gelen hafif müziğin ardından kadının göz hareketlerine odaklanan kamera sayesinde kadının ne kadar meraklandığını anlıyoruz. Aynı zamanda büyük çerçevenin küçük ayrıntıları izleyiciye verilmek istenen duyguları aktarıyor. Ama kamera büyüleri burada bitmiyor. Bazen de sahneyi çok uzaktan görürüz. Karakterler küçücük görünürlerken mekanlar gözümüze sokuluyor. Ayrıca bu çerçevelerde simetri önemli bir öge.

Filmde gazeteci Gianna (Daria Nicolodi) benzerliklere önem verirken Marc, farklılıkları önemsiyor. Bu durum ilişkilerine de yansıyor. Gianna, kadın-erkek eşitliğini isterken, Marc kadın ve erkeğin farklı olduklarına, kadınların narin olduğuna ve zekâlarının erkekler kadar ileri olamayacağına inanıyor. Bilek güreşi yaptıkları sahnede eşitlik ve benzerlik galip geliyor. Ama Marc’ın odağa aldığı farklılıklar mevzusu cinayeti çözmedeki yönelimlerine de olumsuz etki ediyor. Katil, zihninde olan biri değil; farklı biridir ona göre, güçlü bir erkek olmalıdır hatta. Bu durumda tanık, katilin tanıdık biri bile olmasına ihtimal vermiyor. Ama katil bir yandan da tanığın peşine düşmüş, adımlarını ondan önce takip eder konumda. En sonunda gerçekler ortaya çıktığında ise Gianna’nın feminist dünya görüşü galip geliyor.

Filmin ana konusu cinayet olmasına rağmen, ilk yarıda cinayet bir köşeye itiliyor ve farklı şeylere yer verilmek istendiği izlenimi bırakılıyor. Bazen ayrıntılarda boğulmalara neden oluyor. Ama bunun nedeni asıl önemli olanın cinayetin kendisi değil, cinayete tanık olan adamın kendi hafızasıyla olan mücadele süreci. Olay üzerindeki öznel bakış açısı ve nesnel bakış açısı filmin tartışma alanlarından biri. Öznel olan Marc’ın bakış açısıyken, nesnel olan bakış açısı gerçekleri temsil ediyor. Madem hafızanız sizi yanılgıya düşürüyor, o zaman neden gördüklerinizi farklı bir bilinçle tekrar yaşamaya çalışmıyorsunuz? Her olayın başlangıcından sonuna geçirdiğimiz süreçte algılarımız ve bilincimiz yeniden şekillenmez mi? Deneyim dediğimiz kavramın ilginçliği burayı işaret ediyor. Evet, sonunda Marc da başarıya yeni bilinci ve algılarını kullanarak ulaşıyor. Ama o bunu başarana kadar sanatçı-psikopat katilimiz bol bol kırmızıyı tadıyor. Film üç kez katil arayışımızda ortaya sahte yem atarak bizi yanılgıya düşürmeyi başarıyor, ama lütfen siz oltaya gelmeyin. Oysa kâtil hep en masum görünen değil midir? Zaman zaman ayrıntılarda boğulduğunuzu, bazı sahneleri neden izlediğinizi ya da neden filmin durağan ve alakasız ilerlediğini sorgulamış olabilirsiniz. Ama her şeyin bir nedeni vardır. En uçtaki ayrıntının bile bir önemi var Profondo Rosso‘da. Yani, sizin önemsiz olduğunu düşündüğünüz her şeyi önünde sonunda başa sarıp izlemek zorun kalacaksınız. Mesela, ilk sahneyi hatırlıyor musunuz? Hani şu kimin kimi öldürdüğü belli olmayan anlamlandıramadığınız sahneyi? Aslında filmin açılış sekansı, sondan bir önceki sahnenin girişi konumunda. Yani Dario Argento adeta önce gözlerimizi bağlıyor, ardından tabağımıza gerçekleri koyup yememizi ve tadından bu gerçeklerin neler olduğunu anlamamızı bekliyor. Bunun tek bir anlamı olabilir: Dario Argento bir dâhi! Profondo Rosso’nun Suspiria‘nın gölgesinde kaldığı ve ezildiği söylenirdi hep. Ama böyle olduğunu düşünmek yerine filmleri ayrı ayrı ölçüp biçersek, Suspiria’yı ve Profondo Rosso’yu zihnimizin farklı köşelerine yerleştirip kalbimizi açmamız daha kolay olabilir.

Kamera da bir saniye bile durmuyor. Tamam, abartmayalım arada bir duruyor. Ama genel olarak hareketli bir sistemle çekimler yapılıyor. Zaman zaman katil, zaman zaman kurban oluyoruz kamera sayesinde. Karakterlerle yürüyor, araçla sürükleniyor, düşüyor, tüm ayrıntıları birer birer inceliyoruz. Kendimizi gerektiğinde Carlo’nun yerine koyarken ve onun katil olduğunu sandığımızda bile onun için üzülürken buluyoruz, gerektiğinde kameranın bizi aldatmasına ve Gianni’den tiksinmemize neden olmasına izin veriyoruz. Film bize hiçbir şeyin garantisini vermiyor; kimsenin iyi ya da kötü olduğunu söylemiyor. Yani Profondo Rosso’yu izleyebilmenizin ilk şartı “Kimseye güvenme!”

Kimseye güvenmemenizi söylerken karakterlerden bahsediyordum, ama müziklere güvenebilirsiniz. Goblin isimli grubun yaptığı müzikler harika ötesi nitelikte. Sırf müzikleri dinlemek için bile izlenebilecek bir film Profondo Rosso. İzlemenizdeki bir diğer sebep Dario Argento’nun Giallo türünde filmler çekmesi olabilir. Bu türde ilgi çeken nadir film olması Dario Argento filmlerini farklı bir rafa koymamıza neden oluyor. Tabii yalnızca Argento övmeyeceğim. Profondo Rosso‘nun hikayesi Argento’nun ellerinden, ama senaryolaştırma Fellini’nin de senaristi olan Bernardino Zapponi’den. Bu iki muhteşem insanın filmi yazarken hedefledikleri şey, izleyicinin sürekli tetikte olmasını ve rahatsız olmasını sağlamakmış. Gözümüzü bol miktarda kırmızı ve tonlarıyla boyadıkları Profondo Rosso kırmızı rengini sevenleri bile bu renkten soğutabilir.

Etiketler: bernardino zapponicrimedaria nicolodidario argentodavid hemmingsdeep redgerilimmacha merilözlem yenilmezprofondo rossosuçthriller
Özlem Yenilmez

Özlem Yenilmez

1994'ün Ağustos sıcaklarında, Ankara'da doğdu. Küçüklüğünden beri hep "Yaptığımın daha iyisini nasıl yapabilirim?" sorusuna cevaplar aradı. O sırada okudu, izledi ve önüne gelen yerde yazdı. Bunları yaparken bir baktı ki İstanbul Üniversitesi'nde Gazetecilik bölümüne düşmüş. Ama anladı ki gazetecilerle yolları ayrıydı. Arayışını sinemayla tamamladığını görünce de Fil'm Hafızası ile yollarını birleştirme kararı aldı.

YazarınDiğer Yazıları

    120 Battements Par Minute: Hayat Kısa ve Kuşlar Kesinlikle Ölü

    120 Battements Par Minute: Hayat Kısa ve Kuşlar Kesinlikle Ölü

    29 Ocak 2018
    Herkesin Kendi Gözleriyle Baktığı Film, “Kar” Ekibiyle Söyleşi

    Herkesin Kendi Gözleriyle Baktığı Film, “Kar” Ekibiyle Söyleşi

    26 Aralık 2017
    Palto Film Günleri “Jupiter’s Moon” Uzay Çağı Mitleri

    Palto Film Günleri “Jupiter’s Moon” Uzay Çağı Mitleri

    21 Aralık 2017
Sonraki Yazı
Kanada Film Günleri Ekim Ayında İstanbul Modern ve Sinebu’da!

Kanada Film Günleri Ekim Ayında İstanbul Modern ve Sinebu'da!

Yorumlar 2

  1. Cengizhan says:
    5 sene önce

    Öncelikle bu güzel yazı için teşekkürler. Korku sinemasının veya cinayet filmlerinin işlediği,ele aldığı unsurlar ve kalıpları, filmde kullanılan imgeleri ayrıca yönetmenin yorumu ve nasıl bir mesaj vermek istediğini bu film üzerinden belirli
    bazı şeyleri ele almışsınız. Bu yazınız, eski ve günümüz korku sineması arasındaki farklar ve ele alınan kalıp ve öğeleri karşılaştırmamda farklı kaynak sayılabilcek,
    aklımdaki küçük boşlukları doldurmamda yardımcı oldu diyebilirim. Teşekkürlerrr 🙂

    Cevapla
    • Özlem Yenilmez says:
      5 sene önce

      Yardımcı olabildiğime çok sevindim, keyifli okumalar ve seyirler dilerim.

      Cevapla

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Gece Trenini Kaçırmak: Ömer Kavur Sineması

Gece Trenini Kaçırmak: Ömer Kavur Sineması

Ahmet Sert
31 Ocak 2023

Aftersun (2022): Babamı Özledim!

Aftersun (2022): Babamı Özledim!

Ezgi Ulukoca
27 Ocak 2023

Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)

Kırıl(ma)mış Kalbin Çaresi: Amélie (2001)

Ekin Tayman
22 Ocak 2023

Kurak Günler (2022): Biraz Gerilim, Biraz Oryantalizm

Kurak Günler (2022): Biraz Gerilim, Biraz Oryantalizm

Büşra Soylu Küçükkaya
5 Ocak 2023

MUBI Ocak Ayı Programı Açıklandı!

Nerede Bulursanız Mutlaka İzleyin!: Fil’m Hafızası Yazarlarından 2022 Filmleri Seçkisi

Fil'm Hafızası
28 Aralık 2022

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Playlists
  • Podcasts
  • Etkinlikler
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In