Türkiye’de eşitlik arayışına olduğu kadar sinemaya da önemli katkılarda bulunan Sırrı Süreyya Önder 62 yaşında yaşamını yitirdi. Birçok projeye yazar, yönetmen ve oyuncu olarak emek verirken barış mücadelesiyle sinemaya olan tutkusunu birleştiren bir hikâye anlatıcısıydı.
12 Eylül Askeri Darbesi’nden sonra tutuklanarak 7 yıl hapis yatan Önder, sinemaya yaptığı işlerde de sıklıkla darbenin halk üzerindeki etkileri üzerine düşündü. Muharrem Gülmez ile birlikte yönettiği ve senaryosunu üstlendiği 2006 yapımı Beynelmilel filmiyle 1980 darbesinin yöre halkı üzerindeki etkilerine dair trajikomik bir hikayeyi seyirciyle buluşturdu. Ankara Uluslararası Film Festivali’nden En İyi Film ve En İyi Senaryo Ödülü’yle, Altın Koza’dan da yine benzer şekilde En İyi Film ve En İyi Senaryo dahil olmak üzere toplamda 6 ödülle dönen filmin oyuncu kadrosunda ise Özgü Namal, Cezmi Baskın, Umut Kurt ve Meral Okay gibi isimler yer alıyordu.
Önder’in senaryosunu yazdığı 2008 yapımı O… Çocukları ise askeri yönetim sırasında seks işçilerinin çocuklarına bakan koruyucu bir annenin evinde yaşananları konu aldı. Yönetmenliğini Murat Saraçoğlu’nun yaptığı filmin başrollerini Demet Akbağ, Özgü Namal, Sarp Apak, Altan Erkekli ve İpek Tuzcuoğlu paylaştı. Bunun yanı sıra F Tipi Film, Yeraltı ve İtirazım Var gibi filmlerde de senarist, yönetmen veya oyuncu olarak yer aldı.
“Dünyanın En Güzel İsimli Festivali” Devam Ediyor
Büyük bütçeli film festivallerinin sermaye ile ilişkisi seyirci tarafından yeniden gözden geçirilirken Sırrı Süreyya Önder’in bundan yaklaşık 20 yıl önce “Dünyanın en güzel isimli festivali” olarak andığı ve bu alanda önemli bir alternatif oluşturan İşçi Filmleri Festivali’nin de hâlihazırda İstanbul, İzmir ve Ankara’daki sinemalarda devam ettiğini not etmek gerek. Sponsorsuz, yarışmasız ve ücretsiz olarak izleyiciyle buluşan İşçi Filmleri, 2 Mayıs akşamı İstanbul açılış filmi olan Erkan Tahhuşoğlu imzali Döngü ile başladı.
Çocukların giderek işçileştirildiği, her gün yeni bir trajik olayla başka bir çocuk işçinin ismini öğrenmeye devam ettiğimiz bu günlerde festivalin “çocuk” temasına özel bir yer ayırması da bu konular üzerinde daha fazla konuşabilmemize olanak sağlıyor. Instagram hesapları üzerinden Önder’in anısıyla devam edeceklerini duyuran festival, 11 Mayıs’a kadar 59 yerli ve 22 yabancı filmi seyirciyle buluşturacak.
Mutluların Mutsuzlara Borcu
Sırrı Süreyya Önder, mizah ustalığı ve sanata olan tutkusuyla bambaşka birçok kesimden insanı birleştiren binbir katmanlı bir köprüydü. Sinemanın birçok alanında gerçek bir emekçi olarak çalışırken, toplumsal barışın sağlanması yolunda da her türlü görevi üstleneceğini, barışın postacısı bile olacağını söylemişti. 2019 yılında cezaevindeyken kızı Ceren Önder aracılığıyla «Mutluların mutsuzlara borcu olduğunu» sık sık tekrarladığını öğrendiğimiz Önder, çağına ve topluma karşı sorumluluk duygusuyla hareket etmeyi son anına kadar sürdürdü.