36.Ankara Uluslararası Film Festivali’nin Ulusal Kısa Film Yarışması seçkisinin ilk bölümünde yer alan yedi kısa film, farklı temaları ve anlatım biçimleriyle izleyiciyi yakalıyor. Bu bölümde Doğa Kılcıoğlu’nun Kirpik, Rabia Özbe’nin Prosedür, Hasan Ali Kılıçgül’ün 30 Dakikadan Sonra, Ahmet Kıra’n’ın Beyazlar ve Renkliler, Cemal İşnaz’ın Hevraz, Saim Güvenoğlu’nun İnziva ve Tuğba Yaşar’ın Taşın Rengi filmleri gösterildi. Filmler, her biri kendi alanında farklı toplumsal meseleleri ve bireysel deneyimleri ele alıyor; kimi zaman toplumsal adaletsizlikleri, kimi zaman yalnızlığı, kaybı veya göç gibi güncel sorunlarını incelikle işliyor. Fil’m Hafızası okuyucuları adına bu seçkide yer alan filmleri takip edip izledim ve her birinin kendine özgü güçlü yanlarını öne çıkaran izlenimlerimi kaleme aldım. Bu yazıda, hem kısa filmlerin anlatı gücüne hem de sinemadaki yaratıcı yaklaşımlarına dair gözlemlerimi sizlerle paylaşıyorum.
Kirpik (Yön. Doğa Kılcıoğlu Esen, 2025)
Kirpik filmi, minimal çizgilerle örülmüş yalın bir görsel dille yas, koruma ve zamanın dönüşümü üzerine yoğun, dokunaklı bir anlatı sunuyor. Büyük bir göz ile küçük bir çocuğun kurduğu ritmik ilişki, diyalogsuz anlatının getirdiği sessizlik içinde daha da belirginleşiyor; siyah-beyaz estetik, duyguyu süslemeden doğrudan ileten bir araç görevi görüyor. Film, bakışın hem koruyucu hem de kırılgan yanlarını tek bir imge etrafında toplayarak, izleyiciyi çocukluk anıları ve kayıp duygusuyla yüzleşmeye davet ediyor. Minimal çizgi dili, detaydan çok ritim ve ritüele odaklanıyor; bu sayede filmin duygusal etkisi uzun süre akılda kalıyor.
Kirpik, kısa süresine rağmen yasın doğayla kurduğu bağı, döngüselliği ve nesiller arası aktarımı etkili bir şekilde yansıtıyor. Görüntü-ses ilişkisi ve ritmik kurgu, filmin duygusal yoğunluğunu dengeliyor. Film az şey anlatarak çok şey söyleyen işler arasında yer alıyor. Teknik açıdan ustalıklı bir ilk deneme olmasının ötesinde, sakin ama derin işleyen bir anlatı arayan izleyiciler için güçlü bir öneri. Seçkide duru bir nefes alanı açan Kirpik, hem biçimsel tutarlılığı hem de içsel netliğiyle akılda kalıyor.
Prosedür (Yön. Rabia Özmen, 2025)
Prosedür, hapishane atmosferini kaba bir gerçekçilikle değil, karakterinin iç dünyasında biriken sıkışma ve belirsizlik duygusuyla kuran bir film. Yönetmen, seyirciyi en başından itibaren güçlü bir merakın içine bırakıyor: Murat’ın neye ihtiyaç duyduğu, neden bu kadar huzursuz olduğu, neyin peşinde olduğu film boyunca ustalıkla gizleniyor. Karakterin suçlu mu suçsuz mu olduğunu bilmememiz, hatta tutuklu mu hükümlü mü olduğunun bile söylenmemesi, filmi ahlaki yaftalardan uzak, geniş bir gri alanda tutuyor. Bu belirsizlik hâli, seyircinin zihninde türlü ihtimal doğuruyor; bağımlılık, ilaç, kesici alet, tehlikeli bir eşya… Yönetmen bu beklentileri bilinçli biçimde diri tutarak gerilimi hiç gevşetmiyor. Murat’ın titreyen elleri, uyuyamayan bedeni ve zihnini kilitleyen huzursuzluğu, filmin tüm ritmini belirleyen bir iç sıkışma duygusu yaratıyor.
Finalde gerçeğin ne olduğu ortaya çıktığında, film hem karaktere hem de izleyiciye küçük ama güçlü bir aydınlanma alanı açıyor. Bu detay, hikâyeyi yalnızca bir hapishane anlatısı olmaktan çıkarıp gerçek bir sağlık meselesi, bir prosedürler zinciri ve görünmez duvarlar ağına dönüştürüyor. Yönetmenin ses tasarımını gerilimin merkezine yerleştiren tercihi, Murat’ın yaşadığı duyusal yüklenmeyi etkileyici biçimde aktarıyor. Prosedür, meselesini abartmadan, karakterini yargılamadan, izleyiciyi de suç ortaklığına davet etmeden anlatmayı başarıyor. Sessizce büyüyen gerilimi, sakin ama kararlı dili ve meselesine duyduğu saygıyla öne çıkan bir yapım.
30 Dakikadan Sonra (Yön. Hasan Ali Kılıçgün, 2025)
Hasan Ali Kılıçgün’ün filmi, günümüz Türkiye’sinde giderek görünür hâle gelen iki önemli sosyal meseleyi aynı çerçevede bir araya getiriyor: kayıt dışı göçmenlik ve kuryelik. Yönetmen, bu iki olgunun birbirine nasıl temas ettiğini doğrudan söylemek yerine, karakterlerin varoluş hâlleri üzerinden hissettiriyor. Kayıt dışı çalışan bir göçmenin gündelik hareketleri, hem ekonomik hem de hukuki bir kırılganlıkla şekilleniyor. Film, bu kırılganlığı dramatize etmeden, seyircinin mesafeli bir gözle tanıklık edebileceği bir ritim kuruyor. Özellikle “30 dakikada teslim” baskısının yarattığı riskli koşullar, karakterin çalışma hayatındaki tehlikenin sadece dışsal değil, aynı zamanda sistematik olduğunu gösteriyor.
Kılıçgün, anlatısını büyütmeye çalışmadan, insani bir an üzerinden filmin merkezini kuruyor: kazadan sonra göçmen çiftin gözleriyle kurduğu sessiz anlaşma. Bu sahne, karakterler arasındaki bağı abartıya kaçmadan ortaya çıkarırken, kayıt dışı bir göçmenin tek bir anlık müdahalesinin bile tüm yaşamını altüst edebileceği gerçeğini sade bir dille hatırlatıyor. Filmin tercih ettiği sessizlik, ölçülülük ve gözle takip edilen bir oyunculuk biçimi, hikâyeyi daha geniş bir toplumsal bağlama yerleştiriyor. Yönetmenin gerçek bir olaydan yola çıkması da anlatının inandırıcılığını pekiştiriyor ve bu alandaki görünmez deneyimlerin sinemada yer bulmasının önemini vurguluyor.
Beyazlar ve Renkliler (Yön. Ahmet Kıran, 2025)
Ahmet Kıran’ın Beyazlar ve Renkliler isimli kısa filmi, gündelik bir tanışmanın içerisinde giderek görünür hâle gelen kararsızlık ve belirsizlik duygularını incelikle ele alıyor. Emre ve Derya’nın bir gecelik yakınlaşmasının ardından açılan sabah sahnesi, filmin esas meselesini yavaşça ortaya çıkarıyor: bireylerin ne istediklerinden emin olamadığı, ilişki kurma biçimlerinin toplumsal iklimle birlikte bulanıklaştığı bir atmosfer. Derya’nın sabah evden çıkamaması, Emre’nin bu duruma hem kızıp hem bağ kurması, karakterlerin davranışlarının sadece kişisel değil, daha geniş bir ruh hâlinin yansıması olduğunu hissettiriyor. Film, seyircinin ilk bakışta tedirgin olabileceği bu bekleyişi dramatize etmeden, karakterlerin sakinliği ve kontrolsüz bir gerilime kapılmayan anlatısı üzerinden ölçülü bir yakınlık kuruyor.
İlişkilerin bu dalgalı zeminini siyah beyaz bir evrenle renklendiren yönetmen, kişisel bir hikâyeyi ülkenin genel atmosferiyle temas ettiren bir yapı kuruyor. Emre’nin bir yandan Derya’ya çekilmesi, bir yandan ondan uzaklaşmak istemesi; vaat edilen “renkli” bir hayattan kaçarken “beyaz” ve durağan bir hayatın da içine sıkışması, filmde geçen kısa bir diyaloğun ötesinde daha geniş bir metafor olarak işliyor. Politik olanı bağırarak değil, yaşanan kararsızlıkların gündeliğe sızdığı bir düzen üzerinden kuran film, oyunculuklardaki doğallık ve yönetmenin sade, Fransız Yeni Dalgası’ndan izler taşıyan yaklaşımıyla dikkat çekiyor. Böylece hem ilişkilere hem de dönemin ruhuna dair temkinli ama etkileyici bir okuma sunmayı başarıyor.
Hevraz (Yön. Cemal İşnaz, 2025)
Cemal İşnaz’ın Hevraz filmi, doğup büyüdüğü topraklarda yaşanan uzun süreli çatışmaların bireyler üzerinde bıraktığı sarsıcı yükü sakin ama etkili bir dille ele alıyor. Doktor Kemal’in ülkeden ayrılmak zorunda kalması, bunun yasal olmayan yollarla gerçekleşecek olması ve bu kararın ağırlığı, filmin başlangıcından itibaren hissediliyor. Ancak anlatının asıl gücü, Kemal’in yaşlı ve hasta babasıyla olan bağı üzerinden kuruluyor. Bir yandan gitmek zorunda olduğunu bilmesi, diğer yandan babasının onu bırakmak istemeyişi, karakterin iç çatışmasını derinleştiriyor. Film bu ikilemi büyütmeden, abartılı dramatik çıkışlara başvurmadan, doğal bir ritimle takip ediyor ve seyirciyi karakterin sıkışmışlığına ortak ediyor. Kemal’in kaldığı yerle bağlarını koparamayışı, babasının varlığını hem bir dayanak hem de bir engel olarak görmesi ve bütün bunların bilinçaltında kâbuslara dönüşmesi, geniş bir toplumsal meselenin kişisel düzlemdeki karşılığını yalın biçimde görünür kılıyor.
Yönetmen, gitmek ile kalmak arasında sıkışıp kalan pek çok insanın yıllardır yaşadığı paradoksu büyük sözler söylemeden aktarmayı başarıyor. Şafak vakti başlayan kaçış girişimi, sona yaklaşırken yeniden belirsizliğe savruluyor; karakterin çıkışsızlığı, filmin tamamına sinen atmosferle uyumlu bir şekilde korunuyor. İkinci kısa filmine bölgesel hafızayı, bireysel kırılganlıkla birleştirerek taşıyan yönetmen, izleyiciyi hem duygusal hem düşünsel bir eşikte bırakmayı başarıyor.
İnziva (Yön. Saim Güveloğlu, 2025)
Saim Güveloğlu’nun İnziva isimli kısa filmi, yalnızlık ve psikolojik yıpranmışlık üzerine incelikli bir gözlem sunuyor. Eşinden ayrılmış, kendini değersiz ve çaresiz hisseden bir kadının doğanın içinde sakinleşme arayışı, kısa sürede beklenmedik biçimde trajikomik bir deneyime dönüşüyor. Film, karakterin kafasında kurduğu düşmanlıkları, çevresinin sürekli kendisiyle dalga geçtiğini düşündüğü yanılgıları ve içsel kaosunu hem komik hem de insana dokunan bir dille aktarıyor.
İzleyici, başta bir psikolojik gerilim beklentisiyle filme girerken, kara komedi ve dram arasında gidip gelen anlatımın sürprizli ritmiyle karakterin yalnızlığını ve çaresizliğini farklı tonlarda deneyimliyor. İnziva, modern yaşamın yalnızlaştırıcı etkilerini ve bireylerin içsel mücadelelerini küçük, dikkatli dokunuşlarla görünür kılıyor. Karakterin kafasında yarattığı öyküler ve bunlara verdiği tepkiler, izleyiciye hem gülme hem empati kurma fırsatı sunuyor. Film, kaçış ve iyileşme arayışının bazen ne kadar yanıltıcı olabileceğini, ticari ve yapay çözümlerin gerçek dünyadaki yalnızlık karşısında yetersiz kaldığını da incelikle gösteriyor. Güveloğlu, kahkaha ve hüzün arasında kurduğu bu dengeyle, karakterin içsel yolculuğunu sessizce ama etkili biçimde hissettiriyor.
Taşın Rengi (Yön. Tuğba Yaşar, 2025)
Taşın Rengi filmi, kişisel bir arşivden yola çıkarak kolektif bir hafızaya dokunmayı başarıyor. Ailesinin albümündeki siyah-beyaz fotoğrafları kesip, yırtıp, kolajlayarak oluşturduğu dinamik kurgusu, izleyicide hem hüzün hem de sessiz bir hayranlık uyandırıyor. Film boyunca yönetmenin kendi kayıtlarından oluşan ses ve görüntü parçalarının ustaca birleştirilmesi, hem bireysel hem de toplumsal bir hafızaya işaret ediyor; fotoğraflar, köyün görüntüleri ve anlatıcı sesiyle birleşerek küçük ama etkili bir görsel ritim yaratıyor.
Film, Kürt coğrafyasında yaşanan zorunlu göç ettirilme politikası nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan insanların deneyimlerine incelikle değiniyor. Köyleri yakılan, doğup büyüdükleri topraklar yaşanmaz hâle getirilen bir toplumun travmasına seyirci ortak ediliyor. Tuğba Yaşar, bu hassas meseleyi yüksek perdeden öfke veya hesap sorma biçiminde değil, sakin ve naif bir bakışla sunuyor. Filmin adıyla kurduğu ilişki, taşın renginin değişimi üzerinden geçmişin, travmanın ve yeniden inşanın izlerini hissettiriyor; taşlar siyaha dönmüş, ama hayat devam etmiş. Bu kısa film, minimal materyalle güçlü bir anlatı kurmanın ve kişisel bir objeyi kolektif bir deneyime dönüştürmenin çok başarılı bir örneği olarak öne çıkıyor.
