Balkan Melodileri ve Dört Nala Ritimler: VIOLONS BARBARES

Violons Barbares… Ne rahatsız edici bir isim!

Fakat trio çalmaya başladıktan itibaren, dinleyici canlı melodilere, hafifçe hızlanan ritimlere ve şahane bas seslere kapılıp gidiyor. Moğol Epi geleneksel morin khuur’u çalıyor, Bulgar Dimitar ise gadulka’yı. Fransız perküsyoncu Fabien’e gelince… Ses çıkarması muhtemel her şeyi çalıyor; Afrika davullarından Mağrip salata kaselerine ve sıcak su şişelerine kadar.

Kullandıkları iki özel enstrümandan detaylı bir biçimde söz etmek gerekirse…

GADULKA

Gadulka, kökeni Bulgaristan’a dayanan telli bir çalgıdır. Biçimi ve akort edilme şekli bölgeye göre değişmektedir. Modern Gadulka’nın çelikten yapılmış 3 adet melodik teli vardır (eskiden bağırsaktan yapılırdı), “la-mi-la” olarak akort edilmişlerdir. Ayrıca 10 veya 11 adet kromatik gam şeklinde akort edilmiş boş teli vardır. Boş teller çalınmazlar ancak ana teller çalındığında titreşirler. Gadulkanın gövdesi dutağacı, akasya veya akağaçtan; üst kapak ise lâdin ağacından yapılır.

MORIN KHOOR

Morin khoor (veya morin khuur) Moğolistan’ın simgesi olmuş müzik aletidir. Uzun bir sapı ve yamuk şeklinde gövdesi vardır. Üst kapağı tahtadan veya gerilmiş deve, keçi veya koyun derisinden imal edilir ve keçi kuyruğu kıllarından yapılmış iki adet teli vardır. Uzun sapının ucu daima at başı şeklinde oyulmuştur. Geleneksel olarak beşinci aralığa göre, modern müzikteyse genellikle dördüncü aralığa göre (mi-la) akort edilir.

 

*Daha fazlası “Dünya Kaç Bucak?“ta!