Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon – Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu – Fantastik
    • Biyografi – Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku – Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik – Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç – Gizem
    • Western
    No Other Choice (2025)
    Film Önerileri

    No Other Choice (2025)

    Fil'm Hafızası
    1 ay önce
    Twilight (1990)
    Korku - Gerilim

    Twilight (1990)

    İrem Yavuzer
    2 ay önce
    The Greatest Showman (2017)
    Film Önerileri

    The Greatest Showman (2017)

    Ayşe Yapışık
    2 ay önce
    The Things You Kill (2025)
    Suç - Gizem

    The Things You Kill (2025)

    Rabia Elif Özcan
    2 ay önce
    Ben Is Back (2018)
    Drama

    Ben Is Back (2018)

    Merve Çolak
    2 ay önce
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Savaş

    Ivan’s Childhood (1962)

    Nesrin Karadağ
    2 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Film Analizleri
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosyalar
    • Röportajlar
    Kurtlarla Koşan Modern Bir Kadın: Come True (2020)
    Film Analizleri

    Kurtlarla Koşan Modern Bir Kadın: Come True (2020)

    Zeynep İlay Erken
    1 gün önce
    Evliliklerde Güç ve İktidar: The Roses (2025)
    Film Analizleri

    Evliliklerde Güç ve İktidar: The Roses (2025)

    Yaşar Gülveren
    2 gün önce
    36.Ankara Film Festivali Ulusal Kısa Film Yarışması Filmleri Günlükleri-2
    Eleştiri - İzlenim

    36.Ankara Film Festivali Ulusal Kısa Film Yarışması Filmleri Günlükleri-2

    Tuba Büdüş
    3 gün önce
  • HABERLER
    62. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin Kazananları Belli Oldu
    Haberler

    36. Ankara Film Festivali Sona Erdi

    İrem Naz Güvel
    17 saat önce
    Bong Joon Ho Marakeş Film Festivali’nin Jüri Başkanlığını Yapacak
    Haberler

    Bong Joon Ho Marakeş Film Festivali’nin Jüri Başkanlığını Yapacak

    Elif Arı
    2 gün önce
    Alican Durbaş’ın Filmi Lo-Fi Dünya Prömiyerini Tallinn’de Yaptı
    Haberler

    Alican Durbaş’ın Filmi Lo-Fi Dünya Prömiyerini Tallinn’de Yaptı

    Elif Arı
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Adisyon (2025)
    Kısa Filmler

    Adisyon (2025)

    Günsu Akçatepe
    2 ay önce
    Teamül (2023)
    Kısa Filmler

    Teamül (2023)

    Günsu Akçatepe
    2 ay önce
    Pyskessa (2011)
    Kısa Filmler

    Pyskessa (2011)

    Zeynep Özaydın
    3 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Film Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon – Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu – Fantastik
    • Biyografi – Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku – Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik – Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç – Gizem
    • Western
    No Other Choice (2025)
    Film Önerileri

    No Other Choice (2025)

    Fil'm Hafızası
    1 ay önce
    Twilight (1990)
    Korku - Gerilim

    Twilight (1990)

    İrem Yavuzer
    2 ay önce
    The Greatest Showman (2017)
    Film Önerileri

    The Greatest Showman (2017)

    Ayşe Yapışık
    2 ay önce
    The Things You Kill (2025)
    Suç - Gizem

    The Things You Kill (2025)

    Rabia Elif Özcan
    2 ay önce
    Ben Is Back (2018)
    Drama

    Ben Is Back (2018)

    Merve Çolak
    2 ay önce
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Savaş

    Ivan’s Childhood (1962)

    Nesrin Karadağ
    2 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Film Analizleri
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosyalar
    • Röportajlar
    Kurtlarla Koşan Modern Bir Kadın: Come True (2020)
    Film Analizleri

    Kurtlarla Koşan Modern Bir Kadın: Come True (2020)

    Zeynep İlay Erken
    1 gün önce
    Evliliklerde Güç ve İktidar: The Roses (2025)
    Film Analizleri

    Evliliklerde Güç ve İktidar: The Roses (2025)

    Yaşar Gülveren
    2 gün önce
    36.Ankara Film Festivali Ulusal Kısa Film Yarışması Filmleri Günlükleri-2
    Eleştiri - İzlenim

    36.Ankara Film Festivali Ulusal Kısa Film Yarışması Filmleri Günlükleri-2

    Tuba Büdüş
    3 gün önce
  • HABERLER
    62. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin Kazananları Belli Oldu
    Haberler

    36. Ankara Film Festivali Sona Erdi

    İrem Naz Güvel
    17 saat önce
    Bong Joon Ho Marakeş Film Festivali’nin Jüri Başkanlığını Yapacak
    Haberler

    Bong Joon Ho Marakeş Film Festivali’nin Jüri Başkanlığını Yapacak

    Elif Arı
    2 gün önce
    Alican Durbaş’ın Filmi Lo-Fi Dünya Prömiyerini Tallinn’de Yaptı
    Haberler

    Alican Durbaş’ın Filmi Lo-Fi Dünya Prömiyerini Tallinn’de Yaptı

    Elif Arı
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Adisyon (2025)
    Kısa Filmler

    Adisyon (2025)

    Günsu Akçatepe
    2 ay önce
    Teamül (2023)
    Kısa Filmler

    Teamül (2023)

    Günsu Akçatepe
    2 ay önce
    Pyskessa (2011)
    Kısa Filmler

    Pyskessa (2011)

    Zeynep Özaydın
    3 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Film Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Sinemada İzleyicinin Konumu ve Deneyimi

Şura Aydın Şura Aydın
7 yıl önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 4 min
0
0
Sinemada İzleyicinin Konumu ve Deneyimi

Sinemada İzleyicinin Konumu ve Deneyimi

Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Sinemanın tarihi süreçteki gelişimini düşündüğümüzde toplumsal olayları ve teknolojinin gelişimini temellendirme noktaları olarak alabiliriz. İzleyici kitlesinin beklentileriyle beraber sinemacıların değişen dünyaya nasıl tepki verdikleri filmlerinin içeriğini doğrudan etkilemektedir. Aynı zamanda film yapım süreci içinde kullanılan tekniklerle de bu tepkilerin yansımasını filmin yapısında görmek mümkün olur. Tekniklerin teorik ve eleştirel olarak geliştirilmesinin yanı sıra teknolojinin sunduğu imkanlar bu alandaki düşünceleri genişletmektedir. Örnek olarak sinemaya sesin dahil olması, teknolojik imkanların sinemayı değişime, farklı bir yaklaşım noktasına ittirmesi bu öncü çıkışlardan biriydi. Benzer şekilde İkinci Dünya Savaşı’nı sinemanın diğer büyük etkileyicilerinden biri olarak saymak da mümkün. Savaşın yarattığı toplumsal şok, filmlerin içeriğine, tanıklıklarına ve izleyici kitlesine farklı bir deneyim sunmaya başlamışken dönem içerisindeki stok, enerji, taşınabilirlik sıkıntıları da teknolojinin usûl yaratmadaki rolünü ortaya çıkarmaktadır.

 

Blood Of The Beast (Georges Franju, 1949), büyük bir savaş geçirmiş toplumun ve aktarılmak istenen düşüncelerin nasıl değiştiğine dair örnek oluşturmaktadır. Jeannette Slaniowski bu filme getirdiği yorumunda, gösterilen mekânın, vahşetin ve üst-ses ironisinin toplama kamplarına dair sembolik ve gerçeküstü geleneğe bağlı bir temsiliyet iddiasını belirleyici yaklaşım olarak kullanmaktadır. Aynı zamanda da filmin, vahşeti izleyicisine direkt olarak sunmasından dolayı ortaya çıkan duygusal izlenimin, filmin hatırlanabilirliğini güçlü kılmakta olduğunu da söyler. Bu bakış açısıyla semboller üzerinden düşünmek, filmin sahip olduğu “kendisini duygusal deneyim üzerinden sonraki zamanlarda da hatırlatma gücünü” biraz indirgemekte görünmektedir. Filmde de görüldüğü gibi İkinci Dünya Savaşı’yla beraber toplumun şiddete birebir tanıklığı bir anda artmış ve sinemaya bunu taşıyabilmek, deneyimin kendisini ifade edilebilir kılmak amaçlar arasına girmiştir. Toplama kamplarıyla direkt benzerlik kurmanın biraz ötesine geçerek, gezi belgeseli ritmiyle beraber şiddet imajının gösterilmek istenmesi, yani filmin temel fikri, savaşın ve kampların yaşandığını bilen ve tanık olan insanların hafızasındaki ve hayal gücündeki değişime ulaştırmaktadır. Bir diğer deyişle, Blood Of The Beast (Georges Franju, 1949) , sembollerle ulaşabileceği toplama kampı temsili yerine gösterdikleriyle şiddete tanık olma deneyimini yaşatmayı amaç edinerek toplama kamplarının yaşandığını ve insanların bunu bildiğini ve düşüncelerinin de hayal ettiklerinin de bundan etkilendiğini göstermektedir. Böylelikle film de bu deneyimin bir ürününe dönüşmektedir.

 

 

Benzer dönemin yapımlarından olan Night and Fog (Alain Resnais, 1956) ise izleyicisini savaşa ve toplama kamplarının asıl mekanına ve kayıtlara dair bir tanıklık deneyimine zorlamaktadır. Geçmişten referans alınan bir nokta ile savaşın üzerinden zaman geçmesiyle beraber hatırlanacak tarihi bir olaya dönüştüğü bir başka nokta arasında film boyunca gidip gelinir. Filmin anlatısına göre sadece geçmiş ve şimdi sunulsa da izleyicinin konumu ve düşünceleri de hedeflendiği için aslında biri savaşın gerçekleştiği diğeri de filmin “ardından” kabul ettiği ve çekimin yapıldığı iki geçmiş zamandan ve de sabitlenemeyen şimdiki zamandan bahsetmek daha uygun olacaktır. Sandy Flitterman-Lewis’in de değindiği gibi film izleyicisini “izleyen ve tanık olan” (observer-witness) konumları arasında gidip gelen deneyime zorlamaktadır. Bu durum bir yandan da gösterilen boş ve açık alanları olduğu gibi algılamayı engelleyerek, bir şeylerin eksikliğini duyumsamaya itmektedir. Mekanlar üzerinden gösterilebilen değişime ek olarak direkt görülemese de seyirci hem kendi deneyimiyle hem de sürekli ilerleyen zamanla birlikte bir yorumlama ve yaklaşım biçimi geliştirir. Hatırlamanın çok yönlü yorumlanabilir yapısı, bizi film ne zaman izlenirse izlensin yeniden yapılandırılmış ve şekillendirilmiş olduğuyla karşılaştırmaktadır. Bu da filmi zamandan kopartarak her dönemde canlı ve dinamik tutmaktadır.

 

 

Sinemanın teknolojik olanaklarla da beraber daha da yaygınlaşıp erişilebilir olması hem içerik hem de yapım usulleri üzerine düşünen yönetmenlere çeşitli teknikler deneyip kullanmalarına imkân sağlamıştır. Daha en baştaki Dziga Vertov’un kameranın ve montajın tüm kapasitesini keşfetmeye yönelik çalışmalarına benzer eleştirel ve teorik düşünceler 60’lara yaklaşıldığında French New Wave’e doğru giden bir izde yeniden canlanır. Auteur Teori’nin de sunduğu temel iddiaya göre film yönetmenin kendi üslubunu sunduğu bir ifade alanıdır. Kurmaca olsun ya da olmasın yönetmenin stiliyle beraber filmler kendi aralarında birleşip öznel ayrı bir bütünlük yaratmaktadır. Chris Marker’ın da film yapma yöntemleri ve kullandığı teknikler bu anlamda kendi bakışını ve yaklaşımını yaptığı filme nasıl yansıttığına ulaştırabilecek çıkış noktaları kabul edilebilir. Letter From Siberia (Chris Marker, 1957)’da kullandığı gibi filme belgesel gibi yaklaşırken hem animasyonu hem farklı türden kayıtları hem de montajın esnekliğini dahil ederek kendi bakış açısını, dünyayı yorumlama biçimini de sunmuş olur.  Marker, film kavramını essay film türüyle adlandırabilecek serbest bir deney ve ifade alanı haline getirmiştir. Son olarak; kullandığı farklı tarihi kayıtlarla, fotoğraflarla, renk kullanımının özel bir amaç doğrultusunda dahil olmasıyla ve de kamera hareketleriyle Night and Fog (Alain Resnais, 1956) da bu anlamda farklı tekniklerin bir araya getirilerek hem kendini yansıtan hem de öznelliğini sunan bir örnek olarak gösterilebilir.

Şura Aydın

1996 yılının hoş bir Nisan gününde doğdu. Çocukluğu Adapazarı’nda geçti. Lise öğrenimini Sakarya Anadolu Lisesi’nde tamamladı. Eğitimine halen Boğaziçi Üniversitesi’nde, Psikoloji bölümünde devam ediyor. Günün birinde mandalina olmak istiyor.

Etiketler: alain resnaisavrupabllod of the beastschris markerfranjufransaletter from siberianight and fog
Şura Aydın

Şura Aydın

1996 yılının hoş bir Nisan gününde doğdu. Çocukluğu Adapazarı’nda geçti. Lise öğrenimini Sakarya Anadolu Lisesi’nde tamamladı. Eğitimine halen Boğaziçi Üniversitesi’nde, Psikoloji bölümünde devam ediyor. Günün birinde mandalina olmak istiyor.

YazarınDiğer Yazıları

    Miyazaki’nin Dilinden: Howl’s Moving Castle (2004)

    Miyazaki’nin Dilinden: Howl’s Moving Castle (2004)

    20 Ocak 2019
    Mekânlar ve Hisler: Ceylan Özgün Özçelik

    Mekânlar ve Hisler: Ceylan Özgün Özçelik

    22 Kasım 2018
    Yeşil Yaşamın Peşinde: Leave No Trace (2018)

    Yeşil Yaşamın Peşinde: Leave No Trace (2018)

    25 Ekim 2018
Sonraki Yazı
Rita Moreno “West Side Story”de Yer Alacak

Rita Moreno "West Side Story"de Yer Alacak

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Yabancılaşmanın Estetiği: Dünya Tuhaf Dalga Filmleri

Yabancılaşmanın Estetiği: Dünya Tuhaf Dalga Filmleri

Zeynep İlay Erken
27 Ekim 2025

Ayvalık Film Festivali’nde Kaçırılmaması Gereken Türkiye Prömiyeri Filmler

Suretin Sesi, Düşüşün Yankısı: Sound of Falling  (2025)

Tuba Büdüş
22 Ekim 2025

EFF’nin Ardından Festival Yönetmeni Doç. Dr. Sırrı Serhat Serter ile Söyleşi

EFF’nin Ardından Festival Yönetmeni Doç. Dr. Sırrı Serhat Serter ile Söyleşi

İrem Yavuzer
8 Haziran 2025

Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

İpek Ömercikli
1 Haziran 2025

Zamansız, Yersiz, Ama Bize Dair: David Lynch’in Ardından

Zamansız, Yersiz, Ama Bize Dair: David Lynch’in Ardından

Fil'm Hafızası
2 Nisan 2025

  • Hakkımızda
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Fil’m Hafızası – Keşfetmenin Keyfi
  • Hakkımızda
    • Hakkımızda
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon – Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu – Fantastik
    • Biyografi – Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku – Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik – Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç – Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Film Analizleri
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosyalar
    • Röportajlar
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Spotify
    • Podcasts
    • Playlists
  • Etkinlikler
    • Dinner Talks
    • Film Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In