‘Geleceğe Dönüş’ün Bilinmeyenleri

Bugünün tarihi geleceğe dönüşteki gün olarak ikinci kez tarihe geçti. Geleceğe Dönüş biz 80 sonrası kuşağı için Delorean ile 21 Ekim’e çıkılan muhteşem bir yolculuktu. Peki ya bu yolcuğun en başına bir yolculuk yapmaya ne dersiniz?

Zemeckis ve Gale’in beraber kaleme aldığı Geleceğe Dönüş‘ün senaryosu bittiğinde yaptıklarının iyi bir iş olduğuna olan inançları ile, ikili Hollywood stüdyolarını dolaşmaya başladı. Aslında büyük bir hayal kırıklığı yaşanabilir, projeden vazgeçilebilirdi ve siz bugün bu yazıyı okumuyor olabilirdiniz, çünkü Zemeckis’in her çaldığı kapı yüzüne kapandı. Ta ki 1984 yılında yaptığı Michael Douglas’lı Romancing The Stone, gişede beklenen başarıyı yakalayıncaya kadar.

Tarihi değiştiren film: Romancing the Stone

Romancing the Stone‘un hem Zemeckis’in hem de sinema tarihinin rotasını değiştirdiğini söylersek galiba pek yanılmayız. Zira bu film sayesinde Geleceğe Dönüş‘e Universal Picture talip oldu, Geleceğe Dönüş‘ün bu başarısı olmasaydı belki de Zemeckis 1994 yılında Forrest Gump‘ı çekemeyecek, En İyi Yönetmen Oscarı’nı alamayacak ve film ayrıca en iyi film ve en iyi senaryo da dahil olmak üzere toplam 6 Oscar heykelciğine uzanamayacaktı.

Stoltz’un Maliyeti 3 Milyon Dolar Oldu

2010 yılındaki 25’inci yıl özel DVD’sine kadar filmin çekimleri için M.J.Fox ile anlaşıldığı ve olağan seyrinde çekimlerin yapıldığı düşünülmekteydi. Ancak 2010’da gerçeğin böyle olmadığı anlaşıldı. Aslında Zemeckis, Eric Stoltz ile anlaşmış ve 5 hafta boyunca onunla çekimler yapmıştı. Ancak bu 5 haftalık süre sonunda özellikle Zemeckis’in önerisi ile Steven Spielberg, Fox ile çalışmayı tercih etti ve Stoltz ile yollarını ayırdı. İkili, Stoltz’un dramatik açıdan iyi bir oyuncu olduğunu ancak Marty karakterinde vermek istedikleri mizahı seyirciye aktaramadığında hem fikirdi. Bu değişikliğin maliyeti 3 milyon doları buldu ancak Spielberg buna razı oldu ve Bob Gale tarafından yaratılan Marty karakterine Fox’un çok daha iyi oturacağını düşündü. Görülen o ki bu karar oldukça doğruydu.

İşte Stoltz’lu sahnelerden bazıları:

İlham Kaynağı Gale’in Babası, Zemeckis’in Annesi

Geleceğe Dönüş‘ün bir senaryo olarak ortaya çıkışı senaristler açısından ilham kaynağı olacak bir hikâyedir. Bir hikayenin basit ve sıradanken nasıl muhteşem bir fikre dönüşebileceğinin hikâyesi. Bob Gale, babasının Missouri’deki evini ziyaret ettiği sırada bodrum katta bulduğu O’nun lise yıllığındaki fotoğrafları karıştırır. O dönemde sınıf başkanı olan babası ile kendi lisesinde sınıf başkanı olan arkadaşını kıyaslar ve babası bile olsa, bir sınıf başkanı ile arkadaşlık kuramayacağını düşünür. California’ya döndüğünde bu soruyu arkadaşı Zemeckis’e de soran Gale, aslında Geleceğe Dönüş‘ün temelini atmıştır. Zemeckis de Gale’e “Babanla evlenene kadar kimseyle öpüşmedim” diyen annesinin aslında okulun en şıpsevdi kızı olduğunu öğrendiğini söyler. İkili, Gale’in babası ve Zemeckis’in annesi ile ilgili bu konuşmalardan sonra bunun bir senaryo olup olamayacağını tartışır ve ardından projeyi Columbia Pictures’a götürür. Columbia Pictures bu projeyi sever, projeyle ilgilenir ve ikili 1980 eylülünde senaryoyu yazmaya başlar.

İlk Zaman Makinesi Aslında Buzdolabıydı

Senaryo ilk olarak 1955 yılına kurulur. Buna göre 17 yaşındaki kahramanımız geçmişe, anne ve babasını görmeye 1955 yılına gidecek ve olaylar gelişecektir. Senaryo bittiğinde Columbia hikâyenin sonunu çok masraflı ve tehlikeli gördüğü için her şey değişir. Çünkü Gale’in hikâyesine göre zaman makinesi McFly’ın mutfağındaki buzdolabı olacaktı ve çalışabilmesi için bir atom bombası kadar güç gerekecekti. Bu işin masraflı kısmı idi. Tehlikeli olarak görülen ise küçük çocukların filmden sonra kendilerini buzdolabına kilitleme ihtimalinin yüksek olmasıydı.

“Filminiz yeterince müstehcen değil bayım”

1 yılda tamamı bitirilen ilk taslak 1981 Aralık ayında Columbia’ya sunulur. Ancak firma projeye destek vermez. Gale yıllar sonra bu olayı “Onlar filmi her anlamda beğendi. Sadece yeterince cinsellik olmadığını düşündüler çünkü o yıllarda tüm gençlik filmlerinde müstehcenlik vardı” diye açıklar ve firma bunu yalanlamaz.

Ancak filmi reddeden sadece Columbia olmadı. 4 yıl boyunca inatla tüm stüdyoların kapısını çalan Zemeckis’e kimse olumlu bir yanıt vermedi ve ikili senaryoyu yeniden yazmaya karar verdi.

Spielberg’ün Şöhreti Altında Ezilme Korkusu

Filmle başka bir stüdyo ilgilense Zemeckis, Universal Picture ve Spielberg’ün kapısını çalmayacaktı. Yıllar sonra bunu “Spielberg’in ünü bizi gölgede bırakabilirdi. O sebeple ondan hep kaçtık” diye açıklayacaktı. Lâkin Romancing The Stone beklenen başarıyı yakaladığında Zemeckis beklediği şöhrete kavuştu ve Spielberg’ün gölgesinde kalmayacağını anlayınca projeye yeşil ışık yakan Universal Picture Stüdyoları ile anlaşmaya varıldı.

Alay Konusu Olan Esprili Tebliğ Mektubu

Universal Picture filmin ilk senaryosunda bazı düzenlemeler önerdi. Dr. Brown’un köpeği aslında bir şempanze olmalıydı, filmin adı Spaceman from Pluto (Plüton’dan Gelen Uzaylı) olmalıydı. Buna benzer tüm düzenlemeler Sidney Sheinberg tarafından Spielberg’e iletildi. Ancak Spielberg cevap mektubunda “Sevgili Sid, bugüne kadar yazılmış en esprili tebliğ mektubun için teşekkür ederim. Gülmekten öldük. Devamını bekliyoruz.” deyince Sidney bu önerilerin espri değil gerçek olduğunu söyleyemedi.

Eric Stoltz’un ayrılışını takiben, o sıralar Aile Bağları dizisinin de çekimlerine katılan Fox insanüstü bir gayret ile filmi tamamladı. Fox çekimler süresince sabah 10’dan akşam 6’ya kadar dizi için, akşam 6:30’dan gece 2:30’a kadar ise Geleceğe Dönüş için kamera karşısına geçti. Fox, NBC’ye filmden sonra verdiği bir röportajda “Uyanık geçen her dakika iş demekti. 22, 23 yaşlarındaydım; film ve televizyon işinde olmak hayalimdi; her iki işte de aynı anda olamayacağımı bilmiyordum tabii. Paldır küldür gitti, ben de kendimi kaptırdım” diyecekti.

Geleceğe Dönüş‘ün gösterim tarihi oyuncu değişikliği sebebi ile mayıs ayından ağustos ayına alındı ancak filmin ön gösteriminin olağanüstü beğenilmesi neticesinde daha sonra temmuz ayına çekildi.

Spielberg Değiştirdi, Filmin Müziği Oscar’a Uzandı

Film müzikleri için Romancing The Stone filminde beraber çalıştıkları Alan Silvestri ile anlaşan Zemeckis, Silvestri’nin hazırladığı müziği Spielberg’e götürdü ancak ünlü yapımcı bu müziği beğenmedi ve filmin müzikleri de senaryosu gibi değişikliğe uğramış oldu. Spielberg, Silvestri’ye filmin küçük olmasından dolayı görkemli ve epik bir müzik hazırlamasını önerdi.

Acımasız Eleştirilere Rağmen 400 Milyon Dolar Gişe

Nihayetinde filmin bazı eleştirmenlerce Frank Capra filmleri ile benzer temalara sahip olduğu, It’s a Wonderful Life‘tan çalıntı yerlerinin olduğu söylendi. “Filmde Frank Capra’nın bütün doğası ve huyu var.” denilen bir film çıkmış oldu ve Geleceğe Dönüş Akademi Ödülleri’nde,  En İyi Müzik Kurgusu dalında heykelciğe uzandı. Ses tasarımcıları ile beraber Zemeckis ile Gale’de En İyi Orijinal Senaryo Oscarına aday gösterildi. Film 19 milyon dolarlık masrafını 400 milyon dolar gişe hasılatı ile kapattı ve sinema tarihinin kült filmleri arasına girerek kendine hatrı sayılır bir hayran kitlesi yarattı.

“Yeniden uyarlama olmayacak, en azından biz yaşadıkça”

Geleceğe Dönüş‘ü diğer bilim kurgu filmlerinden ayıran pek çok özellik var elbette. Bilinenleri ile bilinmeyenleri ile… Arka planında Bob Gale, Steven Spielberg ve Robert Zemeckis’i yan yana getiren, inanılmaz gişe rekoru kıran bir yapım olmasının yanında belki de en ayırt edici özelliği, Zemeckis’in Daily Telegraph’a verdiği röportajda da belirttiği gibi, filmin tüm yeniden çekim ihtimallerini ortadan kaldıran bir yapım olması.

Zemeckis “Serinin yazarı Bob Gale ve ben ölmediğimiz sürece böyle bir şey olamaz! Öldükten sonra kesin böyle bir şey yapacaklardır, tabii bizim mirasımızda bunu durduracak bir şeyler olmazsa.” diyerek ne olursa olsun Geleceğe Dönüş‘ün orijinal tadında kalması gerektiğine vurgu yapıyor.

Ve bu yazının bonusu: Filmin ünlü Hoverboards kovalama sahnesinin çekiminin kamera arkası: