Kürt Sinemasına Dair On Film

Sınır, yurtsuzluk, öteki olmak ve ölüm gibi konuları temam edinen ve 1926’da Ermenistan’da çekilen Zare filmiyle başlayan Kürt sinemasından bahsetmek ve ona dair bir liste oluşturmak oldukça zor ve karmaşık bir iş. Nitekim, bir ulusa ya da halka ait sinemadan bahsedebilmek için kullandığımız yönetmenin etnik kimliği, filmin çekildiği bölgenin bir ulusun adıyla anılması ve işlediği konular itibariyle o halkın sosyokültürel ve politik yanlarını konu edinmesi gibi yöntemler konu Kürt sineması olunca işlevsiz kalıyor. Senelerdir maruz kalınan baskılar nedeniyle bir yönetmenin kendisini Kürt kimliğiyle tanımlayamaması ya da bu kimliğiyle bilinememesi, Kürtçe konuşanın birçok durumda suç unsuru sayılması, dünyanın muhtelif bölgelerine dağılan ve farklı ülkelerin sınırları içinde yaşamlarını sürdüren Kürt halkına ait sınırları belli bir bölgeden bahsedilememesi ve bunların yanı sıra sanatın beslendiği ortak kültür mirasının sanat yapıtlarının bir halka ait olmasından söz edilmesine izin vermemesi Kürt sinemasından ve Kürt sinemasına ait filmlerden bahsetmeyi güçleştiriyor. Kürt sineması, tüm bunlara rağmen son dönemde kendine ait bir kimlik yaratıp yükselmeye devam ediyor ve yüzyıl boyunca bölgede yaşanan siyasi, sosyal, politik tüm olay ve kaoslara tanıklık eden bir etnik kimliğin yaşadıklarını da gözler önüne seriyor. Yol (Şerif Gören-1982) Senaryosunu Yılmaz Güney’in yazdığı ve kendisi hapishanede olduğu için yönetmenliğini Şerif Gören’in yaptığı Yol, Türkiye’de yasaklı olmasına rağmen 1982 Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüne layık görülmüştür. Film, İmralı Açık Cezaevi'nden bayram iznine çıkan beş mahkumun öyküsünü konu edinir. Filmin en çarpıcı kısmını Seyit Ali’nin hikayesi oluşturur ve o dönemki Türkiye ve Kürt coğrafyasına dair sarsıcı görüntüler sunar. Bekas (Karzan Kader-2012) Irak’ta geçen filmin konusu, anne ve babalarını yitirmiş Dana ve Zana isimli kardeşlerin Süpermen filmini izlemeleri ve ardından onu bulmaya karar vermeleri üzerine gelişir . Hayallerini gerçekleştirebilmek için neredeyse hiçbir imkana sahip olmayan bu iki kardeş, tüm imkansızlıklara rağmen hayallerinin peşinden inatla gitmeye devam ederler. Min Dît (Miraz Bezar-2009) Senaristliğini ve yönetmenliğini Miraz Bezar’ın üstlendiği Min Dît, dilinin Kürtçe olması itibariyle Türkiye’de çekilen nadir filmlerden biridir. Gazeteci olan anne ve babaları gözleri önünde öldürülen Gülistan ve Fırat isimli iki kardeşin, tek akrabaları olan teyzeleri de gözaltına alınınca Diyarbakır sokaklarında hayatta kalma mücadelelerini izleriz. Oldukça zor bir konuya cesurca değinen film, katıldığı birçok festivalden ödüllerle dönmüştür. Press (Sedat Yılmaz-2010) 1990’lı yılların başlarında Diyarbakır’da bir gazetede çalışan bir grup gazetecinin, yaşanan insan hakları ihlallerini dünyaya duyurmaya çalışmalarını konu edinen Press , o dönemlerde bölgede yaşananlara ışık tutar. Film, Türkiye’de gazeteciliğin ne kadar zor koşullar ve imkansızlıklar altında yapıldığını çarpıcı bir biçimde gözler önüne serer. Film, Altın Portakal Jüri Özel Ödülü’ne layık görüşmüştür. Dema Hespén Serxweş (Bahman Ghobadi-2001) Dema Hespén Serxweş , ünlü Kürt yönetmen Bahman Ghobadi’nin ilk uzun metraj filmidir. Filmin adı, sert soğuklara dayanmaları için alkol verilen ve sınırdan mal geçirmek için kullanılan atlardan gelmektedir. Yönetmen Ghobadi’nin de köyü olan Bane’de geçen filmin konusu ve oyuncuları gerçektir. Yaşadıkları coğrafya gereği belki de tek geçim kaynakları sınır ticareti olan Kürtlerin yaşadıkları acılara kamera tutan Dema Hespén Serxweş , Cannes Film Festivali’nden Altın Kamera Ödülü’yle dönmüştür. Bahoz (Kazım Öz-2008) İstanbul’da üniversite okuyan bir grup solcu Kürt gencin, dönemin ve bulundukları politik ortamın koşullarından etkilenerek yaşadıklarına değinen Bahoz ’un yönetmenliğini, son dönem Kürt sinemasının yükselen isimlerinden Kazım Öz yapmıştır. Filmin müziklerini Kardeş Türküler grubundan tanıdığımız Vedat Yıldırım, Ayhan Akkaya ve Burak Korucu yapmıştır. Turtles Can Fly (Bahman Ghobadi-2004) Yönetmen Ghobadi, kamerasını bu sefer Irak-Türkiye sınırındaki bir mülteci kampına çeviriyor. Turtles Can Fly , Savaşın başta çocuklara ve insanlığa verdiği zararları, hayatlarını mayın toplayarak sürdürmeye çalışan çocukların hikâyeleri üzerinden beyaz perdeye taşıyor. Film, Berlin Film Festivali’nde Barış Ödülü’ne layık görülmüştür. Ayrıca Saddam’ın devrilişinin ardından Irak’ta çekilen ilk filmdir. Dengé Bavé Min (Zeynel Doğan, Orhan Eskiköy-2012) Geçmiş, hafıza ve kimlik arasındaki bağlantılara odaklanan film ismini, Mehmet isimli karakterin babasının hikâyesini yeniden kurmak için dinlediği ses kayıtlarından alıyor. Mehmet, bu kasetleri dinlerken aynı zamanda ailesiyle ilgili bilmediği birçok şeyi de öğrenecektir. Dengé Bavé Min , Maraş Katliamı'ndan etkilenen Kürt-Alevi bir ailenin hikâyesini ele almaktadır ve yönetmenlerden Zeynel Doğan’ın gerçek hikayesinden uyarlanmıştır. Güneşe Yolculuk (Yeşim Ustaoğlu-1999) Güneşe Yolculuk , son filmi Tereddüt ’le gündeme gelen Yeşim Ustaoğlu’nun Türkiye’nin iki farklı ucundan gelen Mehmet ve Berzan karakterlerinin buluştukları ortak hikayeyi konu almaktadır. Mehmet ve Berzan’ı bir arada tutan dostluk kavramını irdeleyen film, izleyiciyi filmin sonuna doğruya güneşe doğru yolculuğa çıkarıyor. Güneşe Yolculuk , birçok uluslararası festivale katılmış ve ödüllerle dönmüştür. Kilometre Zero (Hinar Saleem-2005) Biri Kürt biri Arap olan iki askerin traikomik hikayesini ele alan film, aynı zamanda İran-Irak savaşına dair çarpıcı gerçeklikler sunuyor. Filmin başrollerinde Belçim Bilgin ve Nazmi Kırık oynuyor. Film, Cannes Film Festivalinde gösterilmiştir.

YazarınDiğer Yazıları

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Editörün Seçtikleri

Welcome Back!

Create New Account!

Retrieve your password