Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Warfare (2025)
    Savaş

    Warfare (2025)

    Yaşar Gülveren
    1 gün önce
    Lamb (2021)
    Korku / Gerilim

    Lamb (2021)

    Zeynep İlay Yalçın
    2 gün önce
    The Young Girls of Rochefort (1967)
    Film Önerileri

    The Young Girls of Rochefort (1967)

    Burakhan Yanık
    5 gün önce
    Mars Express (2023)
    Animasyon

    Mars Express (2023)

    İrem Yavuzer
    5 gün önce
    Edward II (1991)
    Film Önerileri

    Edward II (1991)

    İpek Ömercikli
    7 gün önce
    A Real Pain (2024)
    Film Önerileri

    A Real Pain (2024)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Irk, Kan ve Blues Arasında Gotik Bir Hatırlayış: Sinners (2025)
    Analiz

    Irk, Kan ve Blues Arasında Gotik Bir Hatırlayış: Sinners (2025)

    Yaşar Gülveren
    1 gün önce
    Kadınlık, Sessizlik ve Çatlaklar: September Says (2024)
    Eleştiri - İzlenim

    Kadınlık, Sessizlik ve Çatlaklar: September Says (2024)

    Zeynep İlay Yalçın
    2 gün önce
    Dünya Sinemasında İstanbul’a Bakmak
    Liste

    Dünya Sinemasında İstanbul’a Bakmak

    İrem Yavuzer
    5 gün önce
  • HABERLER
    Martin Scorsese Taormina Film Festivali’nde: “Hepimiz Göçmeniz”
    Haberler

    Martin Scorsese Taormina Film Festivali’nde: “Hepimiz Göçmeniz”

    Nehir Arslan
    1 gün önce
    Haftalık Sinema Özeti
    Haberler

    Haftalık Sinema Özeti

    Seher Kızılırmak
    3 gün önce
    Doğan Barış Yaşar’ın Ex-Situ Projesi Yayında
    Haberler

    Doğan Barış Yaşar’ın Ex-Situ Projesi Yayında

    İrem Naz Güvel
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    1 ay önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    9 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    10 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Warfare (2025)
    Savaş

    Warfare (2025)

    Yaşar Gülveren
    1 gün önce
    Lamb (2021)
    Korku / Gerilim

    Lamb (2021)

    Zeynep İlay Yalçın
    2 gün önce
    The Young Girls of Rochefort (1967)
    Film Önerileri

    The Young Girls of Rochefort (1967)

    Burakhan Yanık
    5 gün önce
    Mars Express (2023)
    Animasyon

    Mars Express (2023)

    İrem Yavuzer
    5 gün önce
    Edward II (1991)
    Film Önerileri

    Edward II (1991)

    İpek Ömercikli
    7 gün önce
    A Real Pain (2024)
    Film Önerileri

    A Real Pain (2024)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Irk, Kan ve Blues Arasında Gotik Bir Hatırlayış: Sinners (2025)
    Analiz

    Irk, Kan ve Blues Arasında Gotik Bir Hatırlayış: Sinners (2025)

    Yaşar Gülveren
    1 gün önce
    Kadınlık, Sessizlik ve Çatlaklar: September Says (2024)
    Eleştiri - İzlenim

    Kadınlık, Sessizlik ve Çatlaklar: September Says (2024)

    Zeynep İlay Yalçın
    2 gün önce
    Dünya Sinemasında İstanbul’a Bakmak
    Liste

    Dünya Sinemasında İstanbul’a Bakmak

    İrem Yavuzer
    5 gün önce
  • HABERLER
    Martin Scorsese Taormina Film Festivali’nde: “Hepimiz Göçmeniz”
    Haberler

    Martin Scorsese Taormina Film Festivali’nde: “Hepimiz Göçmeniz”

    Nehir Arslan
    1 gün önce
    Haftalık Sinema Özeti
    Haberler

    Haftalık Sinema Özeti

    Seher Kızılırmak
    3 gün önce
    Doğan Barış Yaşar’ın Ex-Situ Projesi Yayında
    Haberler

    Doğan Barış Yaşar’ın Ex-Situ Projesi Yayında

    İrem Naz Güvel
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    1 ay önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    9 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    10 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Şeytan’a Sempati: The Third Man (1949)

İpek Ömercikli İpek Ömercikli
4 yıl önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 3 min
0
0
Şeytan’a Sempati: The Third Man (1949)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonra, Avrupa daha felaketin ve yıkımın yükünü omuzlarından atamamışken, stüdyo dışında, yıkık dökük ve karanlık Viyana sokaklarında çekilen The Third Man (1949), belki de en iyi film noir’lardan biridir. BFI tarafından 20. yüzyılın en iyi İngiliz yapımı filmi seçilmiş olmasına rağmen yönetmeni Carol Reed’in olağanüstü başarısı, Orson Welles’in kötü olduğu kadar sempatik de olan karaborsa lordu Harry Lime performansıyla gölgelenmiştir. Bu övgü kesinlikle hak edilmemiş değildir; Welles filmde on dakika civarı bulunsa da filmin belkemiği — tabiri caizse belkemiklerinden biri— olarak akıllarda yer etmiştir.

Alman dışavurumculuğunu noir’la birleştiren, bol bol “Dutch angle” barındıran film, biçimsel olarak neredeyse mükemmel. Her sahne, her açı, her kare, her gölge ve her ses başarıyla birleşerek ustalıkla yapılmış bir suç gizem filmi ortaya koyuyor. Reed, her yorgun, bitkin Viyana sokağını kendi avantajına kullanıyor ve gece vakti ışıklarla oynama fırsatını elinden kaçırmıyor. Kovboy romanları yazarı Holly Martins, Viyana’da ona iş bulan arkadaşı Harry Lime’la yaşamaya gittiği zaman sonu bitmeyen bir yakalamaca başlıyor. Trenden indiği ve Lime’ın evine gittiği an onun daha yeni bir araba kazasında öldüğünü öğreniyor; fakat peşine düştüğü bu gizem onu karanlığın deliklerine doğru sürüklüyor. Sadece psikolojik bir karanlık da değil bu; usta ve sert ışık kullanımı, sokaklardan yeraltı tünellerine taşıyor seyirciyi Martins’le birlikte. Film adeta zamanın Amerikan seyircisine meydan okuyarak onu haberi olmadığı bir yıkımın içine atıveriyor — Avrupa’nın savaş sonrası gerçekliğinden ve yozlaşmasından uzak,  Amerikan ucuz roman yazarını gerçek bir yozlaşmayla yüzleştiriyor.

Dönemin noir zenginliği ve yönetmenleri göz önünde bulundurulursa — Orson Welles ve Alfred Hitchcock gibi— filmin biçim ve teknik alanındaki ustalığı belki de çok şaşırtıcı değil; fakat yine de diğer filmlerden bir şekilde ayrılıyor. Alışılagelmedik bir müzik kullanımı var; genelde savaş sonrası Viyana’daki durumu yansıtmak için kullanılan orkestral vals müzikleri yerine Anton Karas’ın, geleneksel olmayan ama son derece melankolik, zither bestesi var. Hem dalga geçer gibi hem üzücü hem de gizemli, tam olarak The Third Man için yapılmış bir film müziği. Seyircinin ve Martins’in masumiyetten aydınlanmaya giden o yolculuğunda onları neredeyse itekliyor. “Harry Lime’ın Teması” adlı beste şüphesiz ki bu son derece kötü olan adama duyduğumuz sempatiyi teşvik ediyor. Harry Lime’ın sevgilisi, Martins’in de âşık olduğu Anna, hem bir göçmen olarak gerçekliği yüzümüze bir kez daha çarpıyor hem de Lime’a duyduğu sevgi bizim sempatimizi de haklı çıkarıyor— en azından kısa bir süreliğine. Tabii ki bu şefkatin en önemli nedeni Welles’in kendisi; bu rol başka birinde olsa belki de seyircinin nefreti daha kolay ortaya çıkardı. O ikonik, Welles’in Martins’e (ve dolayısıyla da seyirciye) bilmiş, küçük bir tebessüm ettiği kareyle birlikte her ne kadar mükemmel bir yapıma haksızlık gibi duyulsa da Welles filmi neredeyse yönetmenin ellerinden alıyor diyebiliriz. Holly Martins’i oynayan ve seyircinin psikolojisini de başarıyla yansıtan Joseph Cotton’ın performansını da unutmamak lazım.Filmin sonunda yeraltı tünellerinde geçen, yeraltının kralı olan Lime’ın aynı yer tarafından alt edildiği kısım belki de tüm zamanların en iyi sekanslardan birisi. Kedi-fare oyununun artık sonuna gelen Martins ve Lime, silindirik, baş döndürücü tünellerde, kameranın çarpık açıları altında birbirlerini kovalıyorlar. İhanet edilmiş arkadaşlık, Viyana’nın şimdisi ve geçmişiyle çarpışması, her şey bir doruk noktasına geliyor. Bu sekanstaki usta ışık ve ses kullanımı seyirciyi pür dikkat ekrana kilitliyor, karakterler gelip giderken biz sadece ışık ve sesle yolumuzu bulabiliyoruz. Bu erteleme de doğal olarak bir heyecan yaratıyor. Filmin mutlu veya mutsuz olarak tanımlanamayacak sonu ise filmin gizemine daha da ekliyor. Sonu açık uçlu olsa da The Third Man, kendi içinde tam olan bir başyapıt.

 

İpek Ömercikli

Aralık 1997’de İstanbul’da doğdu. Boğaziçi Üniversitesi’nde Batı Dilleri ve Edebiyatları okudu, sonra da Kanada'da yüksek lisans yapıp orada bir müzede editör olarak işe başladı. Lise yıllarında kamera arkası daha çok ilgisini çekse de yavaşça filmin teorik ve eleştirel kısmına yöneldi, böyle de devam edecek gibi duruyor.

Etiketler: carol reedfilm noirikinci dünya savaşıorson wellesthe third man
İpek Ömercikli

İpek Ömercikli

Aralık 1997’de İstanbul’da doğdu. Boğaziçi Üniversitesi’nde Batı Dilleri ve Edebiyatları okudu, sonra da Kanada'da yüksek lisans yapıp orada bir müzede editör olarak işe başladı. Lise yıllarında kamera arkası daha çok ilgisini çekse de yavaşça filmin teorik ve eleştirel kısmına yöneldi, böyle de devam edecek gibi duruyor.

YazarınDiğer Yazıları

    Edward II (1991)

    Edward II (1991)

    10 Haziran 2025
    Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

    Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

    1 Haziran 2025
    Nosferatu: Phantom der Nacht (1979)

    Nosferatu: Phantom der Nacht (1979)

    31 Mayıs 2025
Sonraki Yazı
The Exorcist’in Devam Filminin Başına David Gordon Green Getirildi

The Exorcist'in Devam Filminin Başına David Gordon Green Getirildi

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Av Ya Da Avcı Olmak, İşte Bütün Mesele Bu!: İnsanlar İkiye Ayrılır (2020)

Av Ya Da Avcı Olmak, İşte Bütün Mesele Bu!: İnsanlar İkiye Ayrılır (2020)

Tuba Büdüş
5 Ekim 2021

Bir İçerik Üreticisinin (Gerçek) Anıları: Sweat (2020)

Bir İçerik Üreticisinin (Gerçek) Anıları: Sweat (2020)

Selin Tanyeri
29 Eylül 2021

Sorry We Missed You (2019): Haksızlığa Öfkelenmiyorsan Nasıl Bir İnsansın?

Sorry We Missed You (2019): Haksızlığa Öfkelenmiyorsan Nasıl Bir İnsansın?

Büşra Soylu Küçükkaya
17 Temmuz 2021

Mafya Filmleri

Mafya Filmleri

Fil'm Hafızası
28 Haziran 2021

Bugün Dünün Aynısıydı: Zamansal Döngü Filmleri

Bugün Dünün Aynısıydı: Zamansal Döngü Filmleri

Burakhan Yanık
25 Haziran 2021

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Spotify
    • Podcasts
    • Playlists
  • Etkinlikler
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In