Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Savaş

    Ivan’s Childhood (1962)

    Nesrin Karadağ
    11 saat önce
    Love, Rosie (2014)
    Romantik

    Love, Rosie (2014)

    Zeynep İlay Yalçın
    5 gün önce
    One of Them Days (2025)
    Komedi

    One of Them Days (2025)

    Yaşar Gülveren
    7 gün önce
    Bone Tomahawk (2015)
    Western

    Bone Tomahawk (2015)

    Serkan Kalender
    1 hafta önce
    The Shrouds (2024)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    The Shrouds (2024)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 hafta önce
    Biz Radyoyu Çok Sevdik (2024)
    Belgesel

    Biz Radyoyu Çok Sevdik (2024)

    Tülay Işık Kalafat
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Liste

    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor

    Nesrin Karadağ
    12 saat önce
    50. Toronto Film Festivali İzlenimleri- 2
    50. Toronto Film Festivali

    50. Toronto Film Festivali İzlenimleri- 2

    İpek Ömercikli
    3 gün önce
    Ayrılığın Sıcaklığı: Hot Milk (2025)
    Analiz

    Ayrılığın Sıcaklığı: Hot Milk (2025)

    Zeynep İlay Yalçın
    5 gün önce
  • HABERLER
    Ferzan Özpetek’in Yeni Filmi Elmaslar 10 Ekim’de Vizyonda
    Haberler

    Ferzan Özpetek’in Yeni Filmi Elmaslar 10 Ekim’de Vizyonda

    İrem Naz Güvel
    13 saat önce
    Ayvalık Uluslararası Film Festivali Başladı, “Yeni Bir …” Ödülü Bu Yıl Ölü Mevsim’in Yönetmeni  Doğuş Algün’e Verildi
    Haberler

    Ayvalık Uluslararası Film Festivali Başladı, “Yeni Bir …” Ödülü Bu Yıl Ölü Mevsim’in Yönetmeni Doğuş Algün’e Verildi

    Seher Kızılırmak
    18 saat önce
    Adana Altın Koza’dan “Gazze, Şimdi!” Seçkisi
    Haberler

    Adana Altın Koza’dan “Gazze, Şimdi!” Seçkisi

    Nazlı Esen Albayrak
    21 saat önce
  • KISA FİLMLER
    Teamül (2023)
    Kısa Filmler

    Teamül (2023)

    Günsu Akçatepe
    1 hafta önce
    Pyskessa (2011)
    Kısa Filmler

    Pyskessa (2011)

    Zeynep Özaydın
    1 ay önce
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    4 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Savaş

    Ivan’s Childhood (1962)

    Nesrin Karadağ
    11 saat önce
    Love, Rosie (2014)
    Romantik

    Love, Rosie (2014)

    Zeynep İlay Yalçın
    5 gün önce
    One of Them Days (2025)
    Komedi

    One of Them Days (2025)

    Yaşar Gülveren
    7 gün önce
    Bone Tomahawk (2015)
    Western

    Bone Tomahawk (2015)

    Serkan Kalender
    1 hafta önce
    The Shrouds (2024)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    The Shrouds (2024)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 hafta önce
    Biz Radyoyu Çok Sevdik (2024)
    Belgesel

    Biz Radyoyu Çok Sevdik (2024)

    Tülay Işık Kalafat
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Liste

    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor

    Nesrin Karadağ
    12 saat önce
    50. Toronto Film Festivali İzlenimleri- 2
    50. Toronto Film Festivali

    50. Toronto Film Festivali İzlenimleri- 2

    İpek Ömercikli
    3 gün önce
    Ayrılığın Sıcaklığı: Hot Milk (2025)
    Analiz

    Ayrılığın Sıcaklığı: Hot Milk (2025)

    Zeynep İlay Yalçın
    5 gün önce
  • HABERLER
    Ferzan Özpetek’in Yeni Filmi Elmaslar 10 Ekim’de Vizyonda
    Haberler

    Ferzan Özpetek’in Yeni Filmi Elmaslar 10 Ekim’de Vizyonda

    İrem Naz Güvel
    13 saat önce
    Ayvalık Uluslararası Film Festivali Başladı, “Yeni Bir …” Ödülü Bu Yıl Ölü Mevsim’in Yönetmeni  Doğuş Algün’e Verildi
    Haberler

    Ayvalık Uluslararası Film Festivali Başladı, “Yeni Bir …” Ödülü Bu Yıl Ölü Mevsim’in Yönetmeni Doğuş Algün’e Verildi

    Seher Kızılırmak
    18 saat önce
    Adana Altın Koza’dan “Gazze, Şimdi!” Seçkisi
    Haberler

    Adana Altın Koza’dan “Gazze, Şimdi!” Seçkisi

    Nazlı Esen Albayrak
    21 saat önce
  • KISA FİLMLER
    Teamül (2023)
    Kısa Filmler

    Teamül (2023)

    Günsu Akçatepe
    1 hafta önce
    Pyskessa (2011)
    Kısa Filmler

    Pyskessa (2011)

    Zeynep Özaydın
    1 ay önce
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    4 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Analiz

Teatral İntihar: Pickpocket (1959)

Ahmet Sert Ahmet Sert
3 yıl önce
Analiz, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 4 min
0
0
Teatral İntihar: Pickpocket (1959)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Robert Bresson, sinemada istediğini tam anlamıyla yapabilmiş bir yönetmendir. Savunduğu ve söylemlerine döktüğü sinema dilini filmlerinde büyük bir özenle somutlaştırmıştır. Bresson bir formcu ve minimalisttir. Sanatta bu iki tarzın birlikte yer alması ise çok nadirdir. Bresson’un formculuğu, minimalizmini doğurur. Minimalizm, formun baştan aşağı yıkımından beslenir. Metot oyunculuğu, mimik, mizansen ve teatrallik ölür. Bresson, yönetmenlik kariyeri boyunca bütün filmlerini -sanki tek bir filmi çeker gibi- klişe kahramanlıkları reddederek hayata geçirmiştir.

Bresson’un erken dönem filmlerinden olan Pickpocket (1959), son derece açık bir şekilde Fyodor Dostoyevski’nin Suç ve Ceza romanından beslenir. Ancak bunu yalnızca bir bilinci çözümleme tekniği olarak yapar. Bir adam (Michel) suç(lar) işler, yakalanır, hapse girer ve bu esnada çektiği vicdani acı, bir kadının (Jeanne) koşulsuz ve iyilik timsali aşkı ile katlanır.

Nitekim, eğer Dostoyevski’nin Raskolnikov’u ile Bresson’un Michel’ini karşılaştıracak olursak, Bresson’un teatralliği yok edişinin onları nasıl aynı edebi zemine çektiğine şahit oluruz. Bunun başlıca sebeplerinden biri, Bresson’un oyuncu kullanmamasıdır. Michel’i oyunculuk tecrübesi bulunmayan Uruguaylı Martin LaSalle canlandırır. Bu kullanıma hemen hemen bütün Bresson filmlerinde rastlayabiliriz. Kanımca Bresson, bu tekniği izleyiciye olan saygısından dolayı kullanmıştır. Aktörlerin duygularını manipüle ederek senaryoyu yansıtıp, bizleri parçası olamayacağımız bir hikâyenin izleyicisi yapmaktansa, oyuncularını bizlerden seçmiştir. Duygu ve metot değil, yalnızca metin vardır. Pickpocket özelinde ise bu yıkım, Raskolnikov’un canavarlığı ile Michel’in eylemsizliğinin karşılaştırılabilmesine olanak sağlar. Michel yalnızca bir yankesicidir. Elinde kocaman bir baltayla komşusunu öldürebilecek bir suç işleme kapasitesinden yoksundur. O -kendisinin de aslında olduğu gibi- sıradan bir vatandaş olarak sıradan suçlar işlemektedir. Bu suçu ahlaksızca kılan ise Michel’in hayal gücü ve vicdanıdır. Michel zorunda olduğu için çalmaktadır. Victor Hugo’nun Sefiller’ini hatırlayalım. Jean Valjean bir parça ekmek çaldığı için kanunu karşısında bulur. Michel de benzer bir noktadadır. Eylemsizliği hariç.

Michel’in Jean Valjean’a benzememesinin nedeni ise istediği her an bir iş bulup temize çıkabilme imkânı olmasıdır. Bunu yapamamasının sebebi ise hırsızlığa yüklediği psikoseksuel anlamdır. Bu anlamın yanlış anlaşılmasını istemem, zira Michel için hırsızlık aynı zamanda karın doyurmaktır. Bunu yalnızca arzularını tatmin etmek için yaptığını söyleyemeyiz. Ancak çalmanın onun için bundan fazlasını ifade ettiğini söylemek de yanlış olmaz. Michel için doğru zamanda, doğru yerde, elini bir başkasının çantasına attığı anda zamanın donması bir afrodizyaktır. Michel için bu zevk, kendini başkalarından üstün gördüğü için değil, giderek -Bresson’un dediği gibi- organik olarak ölen bir toplumda kendini hayatta hissettiği bir orgazmın tetikleyicisidir [1].

Michel, ölmekte olan annesini görmeyi reddedip arkadaşının alaycı sitemine annesini her şeyden çok sevdiği cevabını verdiğinde gerçeği söylemektedir. Annesini görmemesinin nedeni ise, ona karşı gerçekten hissettiği derin sevgiye erişememesi değil, onu her şeyi olduğu gibi az sevmesidir. Hepimiz gibi, zorlayıcı toplumsal biçimlerin tutsağı olan Michel, hissedemediğini hissetmesi gerektiğini hissetmekte, ama hissetmediği için, yalnızca hissettiğinin boş sözlü güvencesini yansıtabilmektedir.

Michel, bu yönden Raskolnikov’dan çok Albert Camus’nün Yabancı’sının Meursault’suna benzer. Ancak bu benzerlik de yüzeysel kalır. Meursault sahilde bir Arap’ı sebepsiz yere öldürür. Psikolojik olarak benzeseler de Michel’in hırsızlıkları ona tuzaklar kurduğu gibi, onun için sürdürülebilir bir gelir kaynağı olduğu kadar vasat sermaye statükosunun da piyonlarıdırlar.

Pickpocket, Bresson’un tüm filmleri gibi, modern dünyada insancıl duygunun sona ermesini ve açgözlülük evreninde dürüstlüğün imkânsızlığını kaydeder. Bu -izlemesi azap olan- bir eşeğin çektiği acıları anlatan Au hasard Balthazar’da (1966) da olduğu gibi, yaşamın gelişigüzel yok oluşu, bir laneti, bir zorunluluğudur. Michel’in yasalarını çiğnediği toplum ruhsal olarak ondan -doğal olarak bizden de- çok daha suçludur. Bu da Bresson’un minimalist ironisidir. Filmin asıl trajedisi, Michel’in suçlarından dolayı suçlu hissetmek istemesi ve sevemediği insanları da sevmek istemesidir.

Michel bu çaresizliği ile Jack London’un Martin Eden karakterine de benzer. Yaşadıkça geçer sandığı acılar, Martin Eden için de her gidişte daha kuvvetli geri gelirler. Pietro Marcello’nun Martin Eden (2019) uyarlamasında Michel’in hissettiğinden emin olduğumuz ancak onu bu kelimeleri söylerken göremeyeceğimizi bildiğimiz bir tirat vardır:

“Hayattan iğreniyorum. O kadar yoğun yaşadım ki başka hiçbir şeye arzu duyamıyorum. Eğer hala bir şeyleri arzulayabiliyor olsaydım, seni isterdim. Ancak artık eminim ki bunu yapamam.”

 

[1] Indiana, G., Pickpocket: Robert Bresson: Hidden in Plain Sight. Essays. The Criterion Collection. July 15, 2014.

Ahmet Sert

1999 yılında İstanbul’da doğdu. Kadıköylü. Orta Doğu Teknik Üniversitesi mezunu. Şimdilerde University of Michigan'da doktora eğitimine devam ediyor. Sonunda deniz çıkmayacağını bildiği yokuşları iniyor. Yeryüzünün bütün arka bahçelerini arayışta. Montaj-imgeye inanıyor.

Etiketler: 1959Albert Camusbressondostoyevskifransajack londonjean valjeanMartin EdenmeursaultminimalizmpickpocketraskolnikovSefillersuç ve cezaVictor Hugoyabancı
Ahmet Sert

Ahmet Sert

1999 yılında İstanbul’da doğdu. Kadıköylü. Orta Doğu Teknik Üniversitesi mezunu. Şimdilerde University of Michigan'da doktora eğitimine devam ediyor. Sonunda deniz çıkmayacağını bildiği yokuşları iniyor. Yeryüzünün bütün arka bahçelerini arayışta. Montaj-imgeye inanıyor.

YazarınDiğer Yazıları

    Akrep Gibisin Kardeşim: Dekalog (1988)

    Akrep Gibisin Kardeşim: Dekalog (1988)

    26 Temmuz 2024
    Killers of the Flower Moon (2023)

    Killers of the Flower Moon (2023)

    27 Haziran 2024
    Endişe Sabaha Karşı Yatar: Lucrecia Martel Filmografisi

    Endişe Sabaha Karşı Yatar: Lucrecia Martel Filmografisi

    1 Haziran 2024
Sonraki Yazı
dilenci mubi nisan 2022 seçkisi programı

MUBI Nisan Programı Açıklandı

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Bir Masalın Gölgesinde: En Değerli Hediye (2024)

Bir Masalın Gölgesinde: En Değerli Hediye (2024)

Tuba Büdüş
28 Ağustos 2025

Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

İrem Yavuzer
7 Temmuz 2025

All Quiet On The Western Front (2022)

Psycho Therapy: The Shallow Tale of a Writer Who Decided to Write About a Serial Killer (2025) Üzerine

Nesrin Karadağ
17 Mayıs 2025

Sinemanın Dokuz Canı: Yalnızlar, Cadılar, Mafyalar ve Kediler

Sinemanın Dokuz Canı: Yalnızlar, Cadılar, Mafyalar ve Kediler

Ayşe Ekin Sağıroğlu
28 Kasım 2024

Dünden Bugüne: Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali En İyi Film Ödülünün Sahipleri

Dünden Bugüne: Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali En İyi Film Ödülünün Sahipleri

Fil'm Hafızası
18 Eylül 2024

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Spotify
    • Podcasts
    • Playlists
  • Etkinlikler
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In