Arketip herhangi bir durumu, imgeyi veya karakteri tartışırken psikolojiden türetilmiş bir kavramdır. Bu bağlamda Carl Gustav Jung, otorite ve güç figürü olarak baba artekipinden bahseder. Bu liste yazısında Jung’un baba arketipine, “tartışmalı baba figürü” olarak örnekler verilmiştir.
Vozvrashchenie (Yön. Andrey Zvyagintsev, 2003)
İlk uzun metraj filmi, Vozvrashchenie (2003) ile Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan’ı alan Rus yönetmen Andrey Zvyagintsev; iki kardeşin yıllar sonra eve dönen babaları ile çıktıkları yolculuğu anlatır. Çocuklar, bu yolculuğun onlar için tamamlayıcı olacağını düşünürler, çünkü anneleriyle sevgi içinde büyüseler de hayatlarında bir baba figürü veya erkek rol model yoktur. Film; babanın çocuklarına yaklaşımı üzerinden Rusya’nın ataerkil toplum yapısını anlatır.
The Meyerowitz Stories (Noah Baumbach, 2017)
Noah Baumbach yönetmenliğindeki film, bir babanın çocuklarıyla kurduğu asimetrik ilişkileri ve bunun doğurduğu sonuçları yansıtır. Harold, eşi ile iki çocuğunu terk ederek yeniden evlenir ve tüm ilgisini üçüncü çocuğu olan Matthew’e verir.
Film, Harold’ın üç çocuğunun yetişkinlik dönemlerini anlatır. İlgisiz büyüyen Danny ve Jean, ilerleyen yaşlarında dahi babalarının takdirini kazanmaya çalışırken, harika çocuk olarak nitelendirilen Matthew ise babasının mükemmeliyetçilik baskısı altında kalır ve ondan nefret eder.
Vavien (Taylan Biraderler, 2009)
Vavien (2009) sıradan bir aile hikâyesi gibi gözükse de aslında; taşrada ahlâk ve aile kavramlarını irdeleyen bir filmdir. Celal’in yaşadığı hayat ile istediği hayat birbirlerinden farklıdır. Aile içinde hiyerarşik olarak kendisini üstün görmektedir. Para, cinsellik ve kaba kuvvet aracılığıyla gücünü hissettirmek isteyen Celal, kendisini ve ailesini uçuruma sürükler.
Uncorked (Prentice Penny, 2020)
2020 yapımı Uncorked’da bir “kötü baba” figürü yoktur ama hayalleri ile babasının baskısı arasında kalan Elijah’ın mücadelesi vardır. Aile restorantının başına geçmeyi reddeden Elijah, zorlu bir eğitim sürecini gerektiren somölye (şarap seçim uzmanı) olmak istemektedir. Başta hayalleri için tüm imkanını kullansa da ailesinin ona ihtiyaç duyduğu bir anda yol ayrımına girecektir.
Force Majeure (Ruben Östlund, 2014)
Ruben Östlund, 2014 yapımı filmiyle aile içinde cinsiyet rollerini eleştirir. İsveçli yönetmen eleştirisini “kaybettiği imajını yeniden toparlamaya çalışan bir baba karakteri” üzerinden yapar. Toplumsal cinsiyet rolleri uyarınca baba, ailesinin geçiminden ve korunmasından sorumlu kişi olarak kabul edilir. Filmde de Thomas saygı görülen ve güven duyulan bir babadır fakat bir çığın düşmesi ile her şey tepetaklak olur. Force Majeure, modern insanın çelişkileri üzerine kurulan bir filmdir.
Dogtooth (Yön. Yorgos Lanthimos, 2009)
Yunan Tuhaf Dalgası’nın temsilcilerinden Yorgos Lanthimos’un 2009 yapımı filmi, temelde iktidar ve sosyal inşacılık kavramlarına bir aile üzerinden ışık tutar. Lanthimos, bunu yaparken sinemanın en kötü baba karakterlerinden birini resmeder. Yaptığı filmlerde karikatürize edilmiş karakterleri ve gerçeklikten uzak bir dünyayı anlatmayı tercih eden Yunan yönetmen, Dogtooth’ta dış dünyadan izole şekilde çocuklarını yetiştiren bir aileye odaklanır.
