1960’lı yıllardan sonra üretilen filmler, şehirleşmeyle beraber toplumun önemli bir parçası olarak ortaya çıkan ‘işçi’ sınıfını sinemaya taşır. Sinemada temsil edilen işçiler gerçekten sınıfsal sorunlarıyla yani ekonomik, siyasal, sendikal sorunlarıyla ele alınır. Bunun en güzel örneği belki de Charlie Chaplin’in Modern Times (1936) filmidir.
Uluslararası İşçi Filmleri Festivali veya İşçi Filmleri Festivali, Türkiye’de 2006 yılından itibaren her yıl, 1 Mayıs İşçi Bayramı’ndan başlayarak 8 Mayıs’a kadar devam eden bir film festivalidir. Bu yıl 15. si 1-7 Mayıs tarihleri arasında koranavirüs salgını nedeniyle online olarak gerçekleşecek olan festival bu zor dönemde ne olursa olsun çalışmaya devam etmek zorunda olan, “başta sağlık emekçileri olmak üzere, market çalışanları, özel sektör birimlerinde çalışanlar, ihracatı düşürmemek için çalışmaya mahkum edilen otomotiv işçileri, beyaz eşya sektöründe çalışan emekçiler, inşaat işçilerine” ithaf edilmiştir.
Uluslararası İşçi Filmleri Festivali (İFF) yaklaşırken, festivalin koordinatörlüğünü yapan Önder Özdemir ile festival sürecinde gerçekleşecek olan film gösterimleri ve söyleşiler hakkında keyifli bir röportaj gerçekleştirdik. Keyifli okumalar dilerim…
Öncelikle benimle röportajı kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederim. Sizi tanıyarak başlayalım. Önder Özdemir kimdir ve İşçi Filmleri Festivali’ndeki rolü nedir?
Merhaba.. Festivalimize yer verdiğiniz için ben teşekkür ederim. İşçi Filmleri Festivali’nin 2006’daki ilk yılından bugüne düzenleyici ekibinin bir parçasıyım ve festivalin koordinatörlüğünü gerçekleştirmeye çalışıyorum. Hem ben hem de diğer arkadaşlarım festivalde gönüllü olarak çalışıyoruz. Hiçbirimiz festivalden dolayı gelir elde etmiyoruz.
Uluslararası kitleye de hitap eden bu denli geniş çaplı bir festivalin çıkış ilkesi ve öyküsü nedir?
Türkiye’den bir grup arkadaş önce 1997 yılında ABD San Francisco’daki Laborfest Festivali’ne sonra da 1999 yılında Güney Kore’deki İşçi Filmleri Festival’ine davetliydik. Burada kurduğumuz ağ ve ilişkilerle Türkiye’de de benzer bir festival yapma fikri doğdu.
Seçtiği filmlerle, örgütleniş şekliyle, felsefesiyle özgün, farklı bir şey yapmak için bu fikri birçok arkadaşımızla paylaştık, tartıştık ve festivali yavaş yavaş deyim yerindeyse ilmek ilmek ördük.
Halkevleri, Türk Tabipleri Birliği, Disk ve Türk-İş’e bağlı sendikalardaki yöneticilerle dostlarımız da Türkiye’de bir İşçi Filmleri Festivali fikrine sıcak baktılar ve kurumsal olarak destek verdiler.
Sponsorsuz, yarışmasız, ücretsiz gösterimlerin olduğu festival, yüzlerce gönüllü emek ile İstanbul, Ankara, İzmir ve Diyarbakır’da eş zamanlı 1-7 Mayıs tarihleri arasında 14 yıl süresince gerçekleştirildi. Daha sonra Anadolu yolculuğuna çıktı ve yıl sonuna kadar birçok şehir dolaştı. 14 yılda tam 835 adet kısa ve uzun belgeseller ve kurmaca filmler gösterildi.
İçinde bulunduğumuz koşullardan dolayı bu yıl 15.si düzenlenecek olan İşçi Filmleri Festivali’nin mottosunun “EVDE KALAMAYANLARA” olduğunu görüyoruz. Bu mottoyu duyurabilmek adına neler yapılacak ve Covid-19 nedeniyle ilk kez online olarak gerçekleşecek festivalinizin sizce seyirciler üzerinde nasıl bir etkisi olacak?
Dünya ve ülkemiz farklı bir dönemden geçiyor. Belki de sıkça dile getirilen ‘bundan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak’ sözünün daha da anlam kazandığı bir dönemdeyiz. ‘Evde kalmak’, salgınla en etkin mücadele olarak duyuruldu. Böylece salgının yayılma hızı yavaşlatılacak ve sağlık sistemi çökmeden yanıt verebilecekti. Evde kalabilenler evlerine kapandılar ve bol bol film seyrettiler, kitap okudular, aileleri ile birlikte zaman geçirdiler.
Peki evde kalamayanlar ne yaptılar? Bunlar kimlerdi?
Başta hemşiresi, doktoru, hasta bakıcısı, hastane işçisi ile sağlık çalışanları olmak üzere belediye hizmetlerini verenler, market çalışanları, çağrı merkezi çalışanları, üretimini sürdüren fabrikalarda çalışanlar, mevsimlik tarım işçileri işlerine gitmeye devam ettiler.
Evde kalın derken bu ülkeyi yönetenler evde nasıl kalınacağını, nereden gelir elde edileceğini söylemediler. Olağanüstü koşullardan geçilirken devletin vergilerimizle, gelirlerimizden kesintilerle oluşturduğu başta işsizlik fonu olmak üzere neyin nasıl uygulanacağından bahsetmediler. Diğer taraftan evde kalamayanların işyerlerinde virüs salgınından yeterince korunmadıklarını, kaderlerine terk edildiklerini gördük.
Festival düzenleme komitemiz bu yıl işte bu emekçileri, yani evde kalamayanları göstermek istedi. 15. kez Türkiye’den ve dünyadan emekçilerin, işçilerin hayatları ile ilgili uzun ve kısa kurmacalarla belgesel filmler seçtik. Hem seçtiğimiz filmlerle ‘evde kalamayanların hayatını görün’ dedik, hem de festival öncesinden başlayarak tanıtım faaliyetlerimizle, açılış gecemizle, evde kalamayanlara dikkat çekmek istedik.
Tanıtım filmimiz oldukça ilgi gördü. Bugüne kadar güzel geri dönüşler aldık. Festivale katılımın yüksek olacağını tahmin ediyoruz.
Festival programınız nedir? Hangi tarihte başlayacak ve hangi platformlar üzerinden yayınlanacak?
Online festival derken İşçi Filmleri Festivali’nin Youtube kanalı başta olmak üzere Facebook, Twitter hesaplarından canlı yayınlanmasından bahsediyoruz. 1 Mayıs akşamı online bir açılış gerçekleştireceğiz. Açılış filmi ve özel konuklarla özel bir program hazırlıyoruz. 2 Mayıstan itibaren 8 Mayıs akşamına kadar gösterimler olacak. Hafta içi akşam saatlerinde, hafta sonu öğleden sonra ve akşam saatlerinde gösterimler olacak.
Filmler sadece programda belirtilen zaman aralıklarında izlenebilecek. Sanki sinemada izler gibi yani. Arşivden daha sonra izlenemeyecek. İşçi Filmleri Festivali’nin Youtube kanalı, Facebook, Twitter hesaplarından canlı yayınlarla yönetmenlerle söyleşiler olacak, yönetmenler izleyicilerin sorularını yanıtlayacaklar.
Bu zamana kadar çoğu değerli sanatçı festivalinizin sesi oldu. Peki, bu yıl kimlerin sesini duyacağız? Festival kapsamında bu yıl özellikle izleyicilere önerdiğiniz ve mottonuzu yansıtan bir film ya da belgesel var mı?
Bu yıl festivalimize rekor düzeyde başvuru vardı. Festivali online yapma kararımızdan sonra internet gösterimine de uygun olacağını düşündüğümüz 41 adet filmi seçtik. Bize başvuran diğer filmleri 2021 yılındaki festivalimizin aday filmleri olarak değerlendirmek istiyoruz.
Türkiye’de ilk defa gösterilecek filmlerimiz var. Her yıl olduğu gibi Japonya’dan Ari Jigoku Tengoku / Karınca Cehennemi Cenneti filmi festivalimiz için Japoncadan Türkçeye çevriliyor. 1954 yılı yapımı Bayer, BASF gibi şirketlerin Hitler’e nasıl destek verdiklerini anlatan Der Rat der Götter / Tanrıların Meclisi filmi ilk defa festivalimizde gösterilecek.
Yönetmen retrospektifi bölümünde Tunç Okan’ı seçtik. Tunç Okan’ın yönettiği Otobüs başta olmak üzere 4 filmini de göstereceğiz. Yönetmenin Cumartesi Cumartesi filmi çok az bilinir. Bu filmin Türkiye’deki kurgusu ile Fransa’daki kurgusu farklı. Biz Fransa kurgusunu Türkçeye çeviriyoruz. Fransa’da yaşayan yönetmen Tunç Okan izleyicilerin sorularını yanıtlayacak.
Geçen yıl ‘Görünmez El’ filmi ile festivalimize katılan David Macian’ın Zero filmini ilk defa göstereceğiz. Festivalimize başvuran 185 film içinden internet gösterimine uygun olduğunu düşündüğümüz çoğu ilk defa festivalimizde gösterilecek 41 filmi göstereceğiz. Ayrıca sevgili Fatih Pınar ile bir online atölye yapılacak.
Son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?
“Festivale Doğru Cumartesi Sineması” dediğimiz özel gösterim ve yönetmenler, sinema yazarları ile söyleşiler yapacağız.
11 Nisan 2020 Cumartesi günü saat 16:00 da Yönetmen Özcan Alper, Sinema yazarları Senem Aytaç ve Şenay Aydemir ile canlı yayında söyleşeceğiz. Saat 17:00 de yönetmenliğini Hüseyin Tabak’ın yaptığı Yılmaz Güney belgeseli Çirkin kral Efsanesini sadece bir kez göstereceğiz.
18 Nisan 18 Nisan 2020 Cumartesi günü saat 16:00 da yönetmen Tolga Karaçelik ve Sinema yazarı Melikşah Altuntaş ile söyleşi canlı yayında soruları alarak yapacağız. Saat 17:00 de yönetmen Tolga Karaçelik’in Sarmaşık filmini sadece bir kez göstereceğiz.
Yine İşçi Filmleri Festivalin Youtube kanalından, Facebook, Twitter hesaplarından izlenebilecek. Okurlarınıza bugünden, Youtube kanalımıza abone olun, bizi sosyal medya hesaplarımızdan takip edin demek isterim. Yakında filmlerimizi anlatan broşürümüzü ve gösterim programını internetten yayınlayacağız.
Çok teşekkür ederim. ????
Ben bu fırsat için çok teşekkür ederim..
