Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Cloud Atlas (Wachowski Kardeşler – Tom Tykwer, 2012)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    Cloud Atlas (Wachowski Kardeşler – Tom Tykwer, 2012)

    Ezgi Ulukoca
    1 ay önce
    Johnny (2022)
    Biyografi / Tarih

    Johnny (2022)

    Burakhan Yanık
    1 ay önce
    A Quiet Place (2018)
    Film Önerileri

    A Quiet Place (2018)

    Bora Taşçı
    1 ay önce
    The World After Us (2021)
    Film Önerileri

    The World After Us (2021)

    Ahmet Sert
    1 ay önce
    Close (2022)
    Film Önerileri

    Close (2022)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 ay önce
    Election (1999)
    Film Önerileri

    Election (1999)

    Doğaç İlbay
    1 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Onur Berk Arslanoğlu ile “Kuru Otlar Üstüne” Röportajı
    Röportaj

    Onur Berk Arslanoğlu ile “Kuru Otlar Üstüne” Röportajı

    Cemal Pampal
    1 gün önce
    Türkiye’den Toplumcu Gerçekçi Filmler
    Özel Dosya

    Türkiye’den Toplumcu Gerçekçi Filmler

    Fil'm Hafızası
    1 hafta önce
    Boğa Boğa: Oldurmak veya Öldürmek
    Eleştiri - İzlenim

    Boğa Boğa: Oldurmak veya Öldürmek

    Selin Tanyeri
    1 hafta önce
  • HABERLER
    Tobias Menzies Formula 1 Filmi Kadrosunda
    Haberler

    Tobias Menzies Formula 1 Filmi Kadrosunda!

    Güliz Kartal
    13 saat önce
    MUBI Haziran Seçkisi
    Haberler

    MUBI’de Haziran Ayında Neler Var?

    Berke Kabasakal
    2 gün önce
    TRT 2’den Haziran Ayında Her Akşam Farklı Film
    Haberler

    TRT 2’den Haziran Ayında Her Akşam Farklı Film

    Nazlı Esen Albayrak
    2 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Kronos (2019)
    Kısa Filmler

    Kronos (2019)

    Fatma Özen
    2 hafta önce
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    4 ay önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    7 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Cloud Atlas (Wachowski Kardeşler – Tom Tykwer, 2012)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    Cloud Atlas (Wachowski Kardeşler – Tom Tykwer, 2012)

    Ezgi Ulukoca
    1 ay önce
    Johnny (2022)
    Biyografi / Tarih

    Johnny (2022)

    Burakhan Yanık
    1 ay önce
    A Quiet Place (2018)
    Film Önerileri

    A Quiet Place (2018)

    Bora Taşçı
    1 ay önce
    The World After Us (2021)
    Film Önerileri

    The World After Us (2021)

    Ahmet Sert
    1 ay önce
    Close (2022)
    Film Önerileri

    Close (2022)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 ay önce
    Election (1999)
    Film Önerileri

    Election (1999)

    Doğaç İlbay
    1 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Onur Berk Arslanoğlu ile “Kuru Otlar Üstüne” Röportajı
    Röportaj

    Onur Berk Arslanoğlu ile “Kuru Otlar Üstüne” Röportajı

    Cemal Pampal
    1 gün önce
    Türkiye’den Toplumcu Gerçekçi Filmler
    Özel Dosya

    Türkiye’den Toplumcu Gerçekçi Filmler

    Fil'm Hafızası
    1 hafta önce
    Boğa Boğa: Oldurmak veya Öldürmek
    Eleştiri - İzlenim

    Boğa Boğa: Oldurmak veya Öldürmek

    Selin Tanyeri
    1 hafta önce
  • HABERLER
    Tobias Menzies Formula 1 Filmi Kadrosunda
    Haberler

    Tobias Menzies Formula 1 Filmi Kadrosunda!

    Güliz Kartal
    13 saat önce
    MUBI Haziran Seçkisi
    Haberler

    MUBI’de Haziran Ayında Neler Var?

    Berke Kabasakal
    2 gün önce
    TRT 2’den Haziran Ayında Her Akşam Farklı Film
    Haberler

    TRT 2’den Haziran Ayında Her Akşam Farklı Film

    Nazlı Esen Albayrak
    2 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Kronos (2019)
    Kısa Filmler

    Kronos (2019)

    Fatma Özen
    2 hafta önce
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    4 ay önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    7 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Bir Fragman: Küllerinden Doğan Kâğıt

Rabia Elif Özcan Rabia Elif Özcan
7 sene önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 4 min
0
0
Bir Fragman: Küllerinden Doğan Kâğıt

Bir Fragman: Küllerinden Doğan Kâğıt

Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

210 x 297 mm ebatlarında bir beyaz kâğıt. Düzgün ve keskin köşeleri, sınırladığı alanı net bir şekilde belli ediyor. Hiçbir çizgi kâğıdın dışına taşamaz, izin verilmeyen hiçbir harf kâğıda dâhil olamaz. Hatların üzerinde yaşanır her şey ve hatların sınırladığı kadar. Kâğıdın üzerindeysen eğer, varsındır. Ve sana ayrılmış olan kâğıt henüz beyazsa, yoksundur. Yorumlara, farklı manalara açık değildir bu hatlar. Tıpkı ebatların standart oluşu gibi, her şey tek tip bir kalemin ucundan çıkar, “devletin kanunu” adını alır; dimağlar kanunu farz beller ve kâğıdı kutsal kitap.

Kâğıt konuşur, kâğıt düşünür, kâğıt yazar, alır, verir, yıkar, kurar…

Kâğıttan bir harita üzerine “el”le çizilmiş bir dünyada kendi bedeni ve düşünceleriyle sınırlı değildir insanın varlığı. Bir çizgiyle üstü karalanacak, bir kıvılcımla yanıp yok olacak, bir damla suyla dağılacak ve rüzgârda savrulacak kadar öylesinedir. Beyaz kâğıdın üzerindeki harfler adedince ismi vardır, sıfatlarını ve değerini çizgilerin rengi belirler; kaç tane rakam düşülmüşse hanesine, işte ancak o kadardır insan.

Sinan Çetin’in 2010 yapımı cesur filmi Kağıt, kendisi kadar fragmanıyla da Türkiye siyasi sınırlarına ağırlığını koyan bir film olmuştur. Filmin özellikle hedef aldığı bu sınır, yalnızca ülke tarihi ve gündeminin içinde kalan bölgeye hapsolmamış, Çetin’in kamerasında birer kâğıttan uçak hâline gelerek çizilmek istenen tüm sınırlara yöneltilmiş bir ok hâline gelmiştir.

Filmde darbenin eli kulağında olduğu, 1977 yılında işçi haklarıyla ilgili bir film çekmek isteyen, ancak karşılaştığı yasal engellerle mücadele etmek zorunda kalan ve filmi tamamlamasına rağmen yayınlamasına bir türlü izin verilmeyen Emrah’ın (Öner Erkan) hikâyesi anlatılır. Emrah’ın emekli gümrük muhafaza memuru olan babası Mehdi (Ahmet Mekin), oğlunun eczacı olmasını ve sırtını devletin güvenli duvarlarına yaslayarak rahat bir yaşam sürmesini ister. Fakat Emrah’ın hayalleri, kendisine biçilen bu sınırların çok ötesinde kanat çırpar. O, rejisör olmak ve işçi haklarıyla ilgili bir film çekmek istemektedir. Babasından gizleyerek bu hayalini gerçekleştirir, filmini çeker; fakat yayınlama sürecinde onu büyük bir engel beklemektedir: sansür kurulu başkanı Müzeyyen Gürkaya (Asuman Dabak). Müzeyyen, filmi yayınlamayı hiçbir koşulda kabul etmez ve Emrah senaryoyu önüne her sunuşunda kocaman kırmızı bir “REDDEDİLDİ” damgasını, beyaz kâğıdın üzerine gözünü kırpmadan basarak bütün emeğin varlığını bir çırpıda “yokluğa” çevirir. Üstelik bunu, devletin kanunlarına karşı gelemeyeceği bahanesini öne sürerek yapar. Emrah’sa tüm maddi varlığını filmine adamıştır ve yayınlayamadığı için yapımcıdan gereken parayı alamaz. Elinde ne var ne yoksa tükenir, devlet eliyle evine bile el konur. Ve günün birinde sunacak maddi bir tazminatı kalmadığında kendi bedenini vermek zorunda kalır, 80 darbesinin çanlarına vurulurken hapse alınır. Dört yıl sonra hapisten çıktığındaysa bu kez çanlar, Müzeyyen için çalmaktadır. Zira parmaklıklar ardına alınan beyaz kâğıtlar, üzerlerinde hiçbir boşluk kalmamacasına dolmuştur ve kâğıtların sınırını aşmaya hazırdır. Nitekim farklı bir kimlikle Müzeyyen’in karşısına çıkan Emrah, Müzeyyen’i her tarafı yasal işlemler, prosedürler ve resmi evrak kâğıtlarıyla kaplı dört duvar arasındaki evine davet eder. Ölüm pahasına da olsa hiç kimse bu duvarlar arasından özgürleşmeden çıkamayacaktır.

kağıt3

Film boyunca sınırların, kâğıt ölçüleri ve biçimi hassaslığında sert ve net cümlelerle çizildiği kurguda Çetin, hiçbir dolaylamanın arkasına gizlenmeden, iletmek istediklerini şeffaflıkla ortaya koyar. Dolayısıyla karakterler, kurgu ve diyaloglarla adeta oyun oynarken ortaya post modern bir eleştiri çıkar. Eleştirinin ucu, kaynağını sınırsız hayal gücünden alan sanatı “devlet kanunu”nun makasıyla kesip biçmeye, belli hatların ötesine geçemeyen araçlar hâline getirmeye ve kolaylıkla yönetebilecekleri şekilde biçim vermeye çalışan ellere yöneltilmiştir. Bu kanunlar öylesine eğreti ve göstermeliktir ki sınırlama getirmek isterken öne sürdükleri yasal koşullar –bahaneler- ancak absürtlüğün sınırlarını zorlamaktadır. Burada, İngilizcede “yapay” anlamına gelen “artificial” sözcüğünden doğan bir ironiye de dikkat çekmek gerekir: “Art-ificial”, sanata “gerçekliğin yapay bir görüngüsü” anlamını atfederken diğer yandan Kağıt filminde kanunların insan hayatındaki yerini ifade eder. Çünkü kanunlar, varlıkla beraber gelen doğal olgular değil, düzenleme gereği ile ortaya çıkmış ve ne yazık ki zamanla yöneticilerin, kendi isteklerini meşrulaştırmalarında birer etiket hâline gelmiş prefabrik hapishanelerdir. Bu anlamda sanatla aynı yapaylık temelini paylaşan kanun, sanat gibi insanın doğasından gelen bir ifade alanını 210 mm’lik bir en’e ve 297 mm’lik bir boya indirger. Artık bu düzlemde yalnızca kanunların dili ve çizgileri geçerlidir. İnsan, art arda gelen hepi topu beş harfin kurallar arasına serpiştirilen sözde öznesidir.

kağıt2

Filmin başında Çetin’in özellikle belirttiği ayrıntı, 80 darbesinden sonra günümüze kadar gelen süreçte artık kâğıtların birer makasa dönüşmeye başladığını gösterir niteliktedir: “Bu film Kültür Bakanlığı sinema destekleme fonunun katkıları olmadan yapılmıştır.” Sanat, bundan böyle devletin aracı değildir, devlete bağlı değildir, devletin yasağı değildir. Çünkü yaşam defterinde Müzeyyen’in nüfus kaydını düşüren kıvılcım, yaktığı kâğıdın küllerinden, ifade özgürlüklerine engel teşkil eden tüm sınırları kendi elleriyle silme yolunda yepyeni bir nesli doğurmuştur. Nitekim Çetin, filmin çok ses getiren fragmanında da hatırlatmayı unutmaz:

“Her yasak, kendi isyancısını doğurur.”

 

[tooplay file=”https://filmhafizasi.ams3.digitaloceanspaces.com/videoplayback.mp4″ type=”mp4″]
Etiketler: devrimkağıtsinan çetintürkiye
Rabia Elif Özcan

Rabia Elif Özcan

1995 yılının temmuz ayında, Konya’da doğdu. Bir elinde kalem, bir elinde kitap; okuyarak ve yazarak büyüdü. Ömrüne kelimelerden bir yol çizmek üzere 2014’te Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümüne başladı. Yürürken, yerken, yaşarken okudu; kelimeleri nefes gibi tüketti, bir bir içindeki mürekkebe doldurdu. Ve gün geldi, bir film şeridinin üzerinde, mürekkep akmaya başladı.

YazarınDiğer Yazıları

    Hangi Kadın, Hangi Zaman, Hangi Eşitlik?: Feminizmin Alt Türlerinden Bir Seçki

    Hangi Kadın, Hangi Zaman, Hangi Eşitlik?: Feminizmin Alt Türlerinden Bir Seçki

    14 Mayıs 2023
    Where the Crawdads Sing (2022)

    Where the Crawdads Sing (2022)

    11 Nisan 2023
    Ey Tanrım, Çık Dışarıya Oynayalım: Aya (2017)

    Ey Tanrım, Çık Dışarıya Oynayalım: Aya (2017)

    28 Mart 2023
Sonraki Yazı
Morgen is Alles Beter (2012)

Morgen is Alles Beter (2012)

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Bir Kentin Örümcek Fobisi: Holy Spider (2022)

Bir Kentin Örümcek Fobisi: Holy Spider (2022)

İrem Yavuzer
8 Aralık 2022

Dirmit ve Ötesi: Bir Nezaket Erden Röportajı

Dirmit ve Ötesi: Bir Nezaket Erden Röportajı

Ahmet Sert
28 Kasım 2022

Sinemada Bir Başyapıt: Jean-Luc Godard

Sinemada Bir Başyapıt: Jean-Luc Godard

Fil'm Hafızası
1 Kasım 2022

Dağ, Deniz, Birleşme ve Ayrılma: Decision to Leave (2022)

Dağ, Deniz, Birleşme ve Ayrılma: Decision to Leave (2022)

Selin Tanyeri
26 Ekim 2022

Ailem Olmadan Asla: Sinemanın Problemli Çocukları

Ailem Olmadan Asla: Sinemanın Problemli Çocukları

Tuba Büdüş
7 Ağustos 2022

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Playlists
  • Podcasts
  • Etkinlikler
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In