Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Spartacus (1960)
    Biyografi / Tarih

    Spartacus (1960)

    Tülay Işık Kalafat
    2 saat önce
    JOYLAND (2022)
    LGBTİ

    JOYLAND (2022)

    Ayşe Yapışık
    3 gün önce
    Mirai (2018)
    Animasyon

    Mirai (2018)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    5 gün önce
    The Light (2025)
    Film Önerileri

    The Light (2025)

    İrem Yavuzer
    6 gün önce
    The Bothersome Man (2006)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    The Bothersome Man (2006)

    Zeynep İlay Yalçın
    1 hafta önce
    All Quiet On The Western Front (2022)
    Film Önerileri

    All Quiet On The Western Front (2022)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Benlik İnşası ve Kişi Olmak: Hive (2021)
    Analiz

    Benlik İnşası ve Kişi Olmak: Hive (2021)

    Tülay Işık Kalafat
    2 saat önce
    Ölü Mevsim (2024): Sığınacak Yer Kalmadığında
    Eleştiri - İzlenim

    Ölü Mevsim (2024): Sığınacak Yer Kalmadığında

    Büşra Soylu Küçükkaya
    5 gün önce
    Eril Olanın Av ve Şiddet Döngüsü: Öldürdüğün Şeyler (2025)
    Analiz

    Eril Olanın Av ve Şiddet Döngüsü: Öldürdüğün Şeyler (2025)

    İrem Yavuzer
    6 gün önce
  • HABERLER
    Burak Oğuz Saguner’in İlk Uzun Metraj Projesi, Mira Cooks Salça Cannes Marché du Film’de
    Haberler

    Burak Oğuz Saguner’in İlk Uzun Metraj Projesi, Mira Cooks Salça Cannes Marché du Film’de

    Ekin Taneri
    4 saat önce
    Uçan Süpürge Vakfı Kadın Filmleri Festivali Başladı!
    Haberler

    Uçan Süpürge Vakfı Kadın Filmleri Festivali Başladı!

    Seher Kızılırmak
    13 saat önce
    A24, Elden Ring’i Sinemaya Uyarlıyor: Yönetmen Koltuğunda Alex Garland
    Haberler

    A24, Elden Ring’i Sinemaya Uyarlıyor: Yönetmen Koltuğunda Alex Garland

    Ahmet Ege Çakırel
    1 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    2 hafta önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    9 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    9 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Spartacus (1960)
    Biyografi / Tarih

    Spartacus (1960)

    Tülay Işık Kalafat
    2 saat önce
    JOYLAND (2022)
    LGBTİ

    JOYLAND (2022)

    Ayşe Yapışık
    3 gün önce
    Mirai (2018)
    Animasyon

    Mirai (2018)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    5 gün önce
    The Light (2025)
    Film Önerileri

    The Light (2025)

    İrem Yavuzer
    6 gün önce
    The Bothersome Man (2006)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    The Bothersome Man (2006)

    Zeynep İlay Yalçın
    1 hafta önce
    All Quiet On The Western Front (2022)
    Film Önerileri

    All Quiet On The Western Front (2022)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Benlik İnşası ve Kişi Olmak: Hive (2021)
    Analiz

    Benlik İnşası ve Kişi Olmak: Hive (2021)

    Tülay Işık Kalafat
    2 saat önce
    Ölü Mevsim (2024): Sığınacak Yer Kalmadığında
    Eleştiri - İzlenim

    Ölü Mevsim (2024): Sığınacak Yer Kalmadığında

    Büşra Soylu Küçükkaya
    5 gün önce
    Eril Olanın Av ve Şiddet Döngüsü: Öldürdüğün Şeyler (2025)
    Analiz

    Eril Olanın Av ve Şiddet Döngüsü: Öldürdüğün Şeyler (2025)

    İrem Yavuzer
    6 gün önce
  • HABERLER
    Burak Oğuz Saguner’in İlk Uzun Metraj Projesi, Mira Cooks Salça Cannes Marché du Film’de
    Haberler

    Burak Oğuz Saguner’in İlk Uzun Metraj Projesi, Mira Cooks Salça Cannes Marché du Film’de

    Ekin Taneri
    4 saat önce
    Uçan Süpürge Vakfı Kadın Filmleri Festivali Başladı!
    Haberler

    Uçan Süpürge Vakfı Kadın Filmleri Festivali Başladı!

    Seher Kızılırmak
    13 saat önce
    A24, Elden Ring’i Sinemaya Uyarlıyor: Yönetmen Koltuğunda Alex Garland
    Haberler

    A24, Elden Ring’i Sinemaya Uyarlıyor: Yönetmen Koltuğunda Alex Garland

    Ahmet Ege Çakırel
    1 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    2 hafta önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    9 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    9 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Uçsuz Bucaksız Topraklarda: Paris, Texas (1984)

Selin Tanyeri Selin Tanyeri
1 yıl önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 5 min
0
0
Uçsuz Bucaksız Topraklarda: Paris, Texas (1984)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Gökyüzünden sıkıcı bir tekdüzelikteki topraklara, Texas’ta bir çöle kuş bakışı inerken gözümüze kırmızı beyzbol şapkasıyla hırpalanmış takım elbisesi içerisindeki Travis takılır. Sıcak havada susuz kalmış bakışları yitiktir. Su bidonunda kalan damlaları bitirir, ufukta bir şeyleri görür gibi olur. Emin olamaz. Savruk adımlarla yoluna devam eder.

Travis’in yolculuğunun tam da ortasına düştüğümüzde onun nereden gelip nereye gittiğine dair hiçbir fikrimiz olmaz. Aslında kayıplarla dolu bir hayatın öyküsünde denk geldiğimiz bu kesitte, başlangıç ve sonuç yoktur, nerede başlayıp nerede bittiği gösterilmeyen bir akış vardır. Tüm film boyunca izlediğimiz bu birkaç haftada, Travis yaşamında yer etmiş kişilerle bir nevi yüzleşir ama parçalı yaşam öyküleri asla tek bir düzlemde seyretmez ya da ardı ardına eklenerek birleşmez. Kırılmış ve yeniden bir araya gelmesi zor parçalardır bunlar. Travis kayıplarının yasını çözümleyemez belki. Belki aradığı soruların bazılarına cevaplar bulur, belki de bir anlam yaratma gibi bir derdi yoktur. Onunla ilgili çıkarsayabileceğimiz en açık gerçek ise, yolda olmaya devam edeceği olur.

Yönetmeni Wim Wenders’ın “Amerika hakkında bir hikâye anlatmak istedim.”¹ dediği Paris, Texas (1984), aynı sene hem Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye’yi hem de FIPRESCI Ödülü’nü kazanmıştır. Harry Dean Stanton’ın kariyerindeki ilk başrolünde etkileyici performansıyla canlandırdığı Travis karakteri, filmin senaristi Sam Shepard’ın öz yaşam öyküsünü alışılmışın dışında bir tarzda kaleme döktüğü Motel Günlükleri (Motel Chronicles) eserinden uyarlanmıştır.

Susuzluk nedeniyle bilincini kaybeden Travis, yığılıp kaldığı benzinliktekiler tarafından doktora götürülür. Kendisini almaya gelen kardeşi Walt ile böylelikle yeniden bir araya gelirler. Travis’e dair ilk biyografik bilgi bu birleşmede ortaya çıkar. Travis, dört senedir kayıptır; oğlu Hunter ise kardeşi ve onun eşiyle birlikte yaşamaktadır. Dört sene önce Travis ile Hunter’ın annesi Jane arasında olanlardan sonra ortadan kaybolan Travis’ten kimse haber alamamıştır. Travis’i kendini bilmez hâle gelene dek yürümeye; durmadan yürümeye iten bu olay filmin son anlarına dek esrarını korur. Yüzündeki tarifi güç ifadede keder, ürkeklik, yorgunluk ama en çok da yitmişlik hissi vardır. Duramamanın, sonunda hiçbir şey olmayan bir yola devam etmek zorunda olmanın, başka çare olmayışının yitmişliği… Öylesine büyük bir kayıp yaşamıştır ki, kendini yitirmiştir Travis.

Bir hayli uzun zamandır yalnız olan Travis’in kardeşiyle eve yolculuğu sırasında kurduğu ilk cümle Paris’e gitmek istediği olur. Paris, Texas eyaletinde bulunan bir kasabadır ve burada Travis’in sahip olduğu bir toprak parçası vardır. Seneler önce niçin almış olduğunu anımsayamasa da yüzünde hafif bir tebessümle hatırladığı bu boş arazinin onun için önemli olduğu açıktır. Öyle ki burası annesiyle babasının ilk kez seviştiği yerdir ve Travis hayatının orada başlamış olabileceğini düşünmektedir. Öte yandan elinde eski günlerden kalma belli belirsiz bir fotoğraf dışında onu bulmaya yarayacak hiçbir şey yoktur. Paris’in filmdeki sembolik işlevi, Travis’in babası ve annesi hakkında anlattığı bir anekdotta kendini belli eder: Kendi ismi de Travis olan babası, eşinin nereli olduğunu soranlara önce Paris der, insanların hayret dolu bakışlarının ardından Texas’ı da eklermiş. Başlarda iyi bir şaka olan bu duruma gittikçe inanmaya başlamış. –Paris, Texas, gerçekten de bir şaka gibidir.– Anlam ise Travis’in var oluşuna ikna olmak, ona tutunmak adına sakladığı eski ve anonim bir fotoğraftadır. Travis çöllerde umarsızca dolaşırken belki de burayı aramaktadır.

Travis’in bildiğimiz anlamdaki dünyaya geri dönüşünde Walt ile yaptığı araba yolculuğu hayatının başlangıcından ve çocukluğundan izlerle doludur. Yaşam öyküsünü yeni baştan hatırlayan Travis, boşlukları tamamlamak için kardeşinden yardım alır. Walt’un eşi Anne ise ona adeta çocuğuymuş gibi bakım verir. Travis uyumak, yemek yemek gibi temel ihtiyaçlarını karşılaması gerektiğini yeniden öğrenirken oğlu Hunter onu belli bir mesafeden izler. Hunter ile iletişimleri doğal olarak terk edilmişliğin ve unutulmuşluğun gerginliğiyle başlasa da kısa sürede paylaşımları artar. Temkinli bir beklenti içindedir Hunter, babasının öldüğünü düşünmemiştir hiç, onun bir yerlerde dolaştığını hissetmiştir. Travis ise bu kez baba olmayı yeni baştan öğrenmeye çabalar.

Paris, Texas güney ABD kırsalından dinamik Los Angeles ve Houston metropollerine uzanan geniş bir alanda, mekânları yolculuğa eşlik eden birer karakter gibi işler. Bu bağlamda uyarlandığı Sam Shepard’ın Güney Kaliforniya’nın kırsal bölgelerinde geçen çocukluğuna, Amerikan yaşamına ve ABD kırsalına dair çarpıcı imgeleri ve fantezileri sunduğu Motel Günlükleri’nden izler taşır.

Travis’in Jane ile yüzleştiği yirmi dakikalık sekans gerek duygusal yoğunluğun aktarımı gerekse çekim tekniği açısından apayrı bir boyuttadır. Çoğunu ayrıntılarıyla hatırlayamadığı olayların onu nasıl üstesinden gelemeyeceği şekilde yalnız bıraktığını anlatırken Travis, o anda tekrar kaçıp gitmekten korkar. Bulabileceklerinden korkar. Ama en çok da yüzleşememekten korkar. Nitekim Jane ile bir aynanın ardından konuşurlarken arkasını döner ve dört senedir birleştirmekten kaçındığı acı dolu yaşantısına anılarında yer bulabilecek bir bütünlük kazandırmayı başarır.

Yaşam birbiri ardına eklenirmiş gibi görünen, kimi zaman aynı anlarda olup bittiğini bildiğimiz kimi zaman yaptığımız tercihlere rağmen içimizde büyüyen, ilerleyen parçalardan oluşuyorsa, onları hikâyeleştirmek ve bütünleştirmek bize iyi gelebilir. Travis’inki bitirilememiş, söze dökülememiş bir ayrılık hâlinin sonlandırıldığı ya da tamamlandığı bir hikâye olmaktan çok ne umutsuzluğu ne de hafiflemişliği ortaya koyan son derece nötr bir anlatım olur. Onunki yas tutabilmek için verilen bir mücadeledir. Çünkü Travis, alevler içinde bırakılacak denli bir öfkenin yüküyle dissosiye olmuş, yaşamda ve somut anlamda yeryüzünde savrulan birine dönüşmüştür. Bazı şeyleri anlamlandırması için Jane ile yüzleşmesi gerekmişse de asıl amacı Hunter için en iyisini sağlayabilmek, onu annesiyle buluşturabilmektir. Kendisine gelince kimsenin onu tanımadığı, uçsuz bucaksız topraklarda kaybolmak istemiş; kayıp olarak bilinme(me)yi, öyküsünü sonuçlandırmaya yeğlemiştir.

¹Willemsen, Roger; Wenders, Wim (2009). Wim Wenders Questioned by Roger Willemsen (Blu-ray). The Criterion Collection.

Selin Tanyeri

İzmir’de doğdu. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Tıpta uzmanlık eğitimini tamamladıktan sonra şimdilerde psikiyatrist/psikoterapist olarak çalışıyor. Doğayı, yeni diller öğrenmeyi ve Nice şehrini ayrı seviyor, sanatın iyileştirici gücüne inanıyor.

Etiketler:  dean stockwell nastassja kinskiAurore Clémentcannes film festivaliharry dean stantonHunter CarsonMotel Chroniclesparis texassam shepardwim wenders
Selin Tanyeri

Selin Tanyeri

İzmir’de doğdu. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Tıpta uzmanlık eğitimini tamamladıktan sonra şimdilerde psikiyatrist/psikoterapist olarak çalışıyor. Doğayı, yeni diller öğrenmeyi ve Nice şehrini ayrı seviyor, sanatın iyileştirici gücüne inanıyor.

YazarınDiğer Yazıları

    Düş mü, Gerçek mi?: Black Mirror (2011-…)

    Düş mü, Gerçek mi?: Black Mirror (2011-…)

    4 Mayıs 2025
    Io Capitano (2023)

    Io Capitano (2023)

    28 Şubat 2025
    İdealin Peşinde: Conclave (2024)

    İdealin Peşinde: Conclave (2024)

    28 Şubat 2025
Sonraki Yazı
Russell Crowe’lu Sleeping Dogs Filminden Yeni Fragman

Russell Crowe'lu Sleeping Dogs Filminden Yeni Fragman

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Av Ya Da Avcı Olmak, İşte Bütün Mesele Bu!: İnsanlar İkiye Ayrılır (2020)

Av Ya Da Avcı Olmak, İşte Bütün Mesele Bu!: İnsanlar İkiye Ayrılır (2020)

Tuba Büdüş
5 Ekim 2021

Bir İçerik Üreticisinin (Gerçek) Anıları: Sweat (2020)

Bir İçerik Üreticisinin (Gerçek) Anıları: Sweat (2020)

Selin Tanyeri
29 Eylül 2021

Sorry We Missed You (2019): Haksızlığa Öfkelenmiyorsan Nasıl Bir İnsansın?

Sorry We Missed You (2019): Haksızlığa Öfkelenmiyorsan Nasıl Bir İnsansın?

Büşra Soylu Küçükkaya
17 Temmuz 2021

Mafya Filmleri

Mafya Filmleri

Fil'm Hafızası
28 Haziran 2021

Bugün Dünün Aynısıydı: Zamansal Döngü Filmleri

Bugün Dünün Aynısıydı: Zamansal Döngü Filmleri

Burakhan Yanık
25 Haziran 2021

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Spotify
    • Podcasts
    • Playlists
  • Etkinlikler
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In