Dead Ringers: Senkronize Hayatların Ardında Kalanlar

David Cronenberg”in uzun yıllara yayılmış sinemasına ufak bir bakış attığımız zaman, kimlik-kişilik-beden çatışması ekseninde bedenen ve ruhen değişime-dönüşüme uğrayan karakterlerin başı çektiği, bu değişimlerin yarattığı korku ve tedirginlik hissini etkileyici bir atmosfer içerisinde sunan, psikolojik gerilim türünde filmlerle karşılaşmaktayız. Yönetmenin sinemasını oluşturan bu temel olguların ışığında 1986 yapımı Dead Ringers filmini inceleyebiliriz. Yönetmenin kariyerinin en önemli içlerinden biri olan Dead Ringers, en basit tanımıyla tıkır tıkır işliyormuş gibi görünen bir yaşamın dışardan gelen beklenmedik bir etkiyle birlikte darmadağın oluşu üzerine bir film. Biraz açacak olursak, Elliot ve Beverly isimli tek yumurta ikizi olan jinekologların, önemli bir dayanışma içerisinde sürdürdükleri, başarı dolu ve sorunsuz görünen yaşamlarının, hastalarından biri olan Claire”in etkisiyle bozuluşunu anlatıyor. Bu etkinin iç dünyalarında sakladıkları korkuları tetikleyişiyle birlikte, senkronize yaşayan ikizler benzeri bir uyumla birlikte trajediye sürükleniyorlar.

Dead Ringers, ikizlerin çocukluğundan görüntülerle açılır. Konuştukları konular seks ve üreme koşulları gibi konularken oyunların yerini tıbbi araştırmalar almıştır. Henüz açılışta sunulan bu durumun etkisi büyük bir zaman atlamayla gösterilir. çocukluklarında ürettikleri cerrahi aletin gelişmiş bir haliyle henüz öğrencilik zamanlarında ödüle layık bulunmuş, herkesten farklı olduklarını ispatlamışlardır. Bu başarı hikayesinin devamında film, bir süre daha bu mutlu kardeşler portresini devam ettirerek bir yandan ikizlerin karakter özelliklerini sunmaya bir yandan da bu mutualist yaşamın işleyişini anlamamızı sağlamaya çalışır. Kadın kısırlığı ve tedavisi üzerine çalışan ve tıpatıp birbirine benzeyen Mantle kardeşlerden Beverly daha çekingen, içe dönük bir karakter kişiliği gösterirken birlikte yürüttükleri çalışmalarında araştırma verileri toplayanı ve daha çok çalışanıdır. Elliot ise Beverly”nin tersi davranış özellikleri gösterir. çalışmaların mutfak kısmında Beverly önemli bir rol oynarken, dışarıya yönelik ilişkileri devam ettirmede Elliot etkin rol oynar. İşte bu sorunsuz görünen ve ikizlerce kabul görmüş gibi duran durumun mükemmelliği Claire”in hayatlarına girmesiyle çatırdamaya başlar.

Fiziksel benzerliklerini birlikte oldukları kadınları paylaşmakta da kullanırlar. öncelikle Elliot”un birlikte olduğu kadınlarla daha sonra da Beverly birlikte olur. Tanınmış bir oyuncu olan Claire”de, ikizler tarafından idare edilmeye çalışılır. Claire, Mantle doktorların bir hastasıdır ve çok nadir görülen bir mutant rahime sahiptir. Bu konumuyla Claire, hem önemli bir tıbbi vaka hem de birlikte olunacak güzel bir kadındır. Claire ikizlerin hayatlarına girdiğini bilmemekte, kendince tek bir kişinin varlığından haberdardır. İkizlerin buraya kadar sorunsuz ilerleyen hayatları, Beverly”nin aşık olmasıyla değişik bir hal alır. Claire”i Elliot ile paylaşmak istemeyerek ilk çıkışını gerçekleştirir Beverly. Claire”in oynanan oyunun farkına varışı ve gösterdiği sert tepki, Beverly”nin hassas dünyasında çatlaklar oluşturmaya başlar. Claire ile ilişkisine Elliot”un çok önemli bir tehdit oluşturmamasına rağmen Beverly, bu ilişkiye kardeşinin izin vermeyeceğinden çekinir. Bugüne kadar yaşadığı pasif konum ve içinde Elliot”a karşı biriktirdikleri bu çekincesinin sebebidir. Tüm bu tereddütler gün geçtikçe hem Claire”i hem de Elliot”u kaybetme korkusuna dönüşür. Beverly bu korku sebebiyle tuhaf bir ruh durumuna bürünür. Claire”in on hafta sürecek bir iş gezisi esnasında onu aldattığını sanmasıyla birlikte çareyi ilaçlar ile avunmakta arar. Beverly”nin kullandığı ilaçların etkisiyle rahatsızlanması ve hastaneye kaldırılması sonucu, Elliot ipleri eline almaya çalışarak tedavisini kendisi üstlenir. İsimlerine ve dolayısıyla kariyerlerine zarar gelmesini önlemek için Beverly”i bir süre herkesten saklamaya çalışır.

Filmin bir sahnesinde Elliot”un Beverly”e hatırlattığı bir durum, filmin üzerine inşa edildiği duyguyu net bir şekilde ifade etmekte. Elliot”un Beverly”e ilk siyam ikizlerini hatırlayıp hatırlamadığını sormasıyla Beverly, siyam ikizlerinin hikayelerini anlatır. Chang ve Eng göğüslerinden yapışıktırlar ve bir gece Chang aniden ölür. Uyandığında durumu fark eden Eng”de birkaç saat sonra yaşamını yitirir. özellikle Eng”in ölümü araştırma konusu olmuş, günümüzde sebebinin biyolojik bir sorun olduğu sonucuna varılmış olsa da yaygın kanı Eng”in, Beverly”nin de söylediği gibi korkudan öldüğü üzerinedir. Bunu anlatırken uykusuzluğun ve ilaçların etkisiyle sağlıklı düşünemeyen Beverly”nin aksine henüz ilaçların etkisine kapılmamış olan Elliot için durum gayet açıktır. Yüzündeki korku ve endişe gelecekte başlarına gelecek şeyleri sezdiğini belli eder. Beverly”e olacak herhangi bir şey, ikizler için yapılan iki beden-tek ruh söylemini göz önünde bulundurursak, Elliot için de geçerli olacaktır. Başka bir sahnede açık açık onları kimsenin ayıramayacağını, aslında onların tek kişi olduğunu da belirtir zaten Elliot.

Bu aşamadan sonra ikizlerin hayatlarının gidişatını belirlemenin ne denli kendi ellerinde olduğu sorunsalı ortaya çıkar. Uykusuzluk problemi, içinden atamadığı korkular ve ilaç kullanımı yüzünden berbat bir halde olan Beverly”nin yapabileceği pek bir şey kalmamıştır. Şehre geri dönen ve onu aldatmadığını söyleyen Claire”in varlığı da söyledikleri de pek bir işe yaramayacaktır. Asıl problem ise Elliot”un da senkronize olmaları gerektiğini düşünerek Beverly”e ayak uydurmasıyla ortaya çıkar. Bugüne kadar ikiz olmanın, yani neredeyse tek ruh gibi hissetmelerinin etkisini, hayatlarının birçok yönünde olumlu etkisini görmüş olsalar da durum değişmiştir. Birinin düşüşü karşısında diğerinin de düşmekten başka çaresi kalmamış gibidir. önemli olan senkronize yaşamalarıdır. Bu yüzden Elliot içinde bulundukları durumdan kurtulmanın çözümünü senkronize olmalarında arar. Bu uyumu sağlamak için kardeşinin kullandığı aynı ilaçları kullanmaya başlayarak ani bir şekilde Beverly ile aynı düzeye ulaşır. İkisinden geriye kalan hangi gün hangi ilaçları alacaklarını düşünen, maalesef içinde bulundukları durumun farkında olamayan iki koca beden ve çocuksu bir ruhtur. Dehşet verici olansa kendilerini Siyam İkizi ile özdeşleştiren kardeşlerin birbirlerinden ayrılma operasyonudur. İki bedende aynı ruhu paylaşmanın ağırlığına dayanamayan, birbirleriyle yapamamış fakat birbirlerinden kopamayacağını da iyi bilen ikizler, Beverly”nin mutant rahimli kadınları tedavi için tasarladığı dehşet verici aletler ile birbirlerinden ayrılma operasyonu uygular.

Dead Ringers”ı ikiz psikolojisi üzerine yapılmış en sağlam filmlerden biri olarak anabiliriz fakat filmin asıl önemli yanı çok spesifik bir konu üzerinden genele dair de okuma yapmamıza imkan veriyor olması. Mantle kardeşler üzerinden yaratılmış bu gerilimli, içsel çekişmelerle ve dışa aktarılamamış duygularla dolu yaşam kesitinin her katmanı yaşama dair çok şey barındırıyor. İşte Dead Ringers”ı önemli kılan unsurların başında bu geliyor: Yansıtılan duygu dünyasının ikiz psikolojisi üzerinden aktarılıyor olmasına rağmen herkesin kendine pay çıkarabileceği durumlar sunması. Böylece birileriyle paylaşılmak zorunda kalınan, yalnız başına üstesinden gelinemeyen tüm dertler ve sıkıntılar, bu filmin de konusu oluyor. İç dünyasında biriktirilenlere ket vurulan, düzeni korumak için susulan ve dışarıdan gelen en ufak etkiyle yıkılan yaşamlar. Ruhların bu denli birbirine bağlı olmasının bile işe yaramadığı noktada, vazgeçilemeyen şeylerin acısı en fazla ilaçların etkisi altında dindirilebiliyor fakat acı tükenmiyor.