Yönetmenliğini Julian Brave NoiseCat ve Emily Kassie’nin yaptığı Sugarcane (2024), Kanada’nın yerli topluluklarında geçmişten bugüne süregelen travmaların izini sürüyor. 1950’lerde Sugarcane isimli yatılı okulda yaşanan karanlık olayların, özellikle de yerli çocuklara uygulanan sistematik şiddetin günümüzde bıraktığı derin yaraları ortaya çıkaran belgesel, hem bireysel hem de kolektif bir hafıza çalışması sunuyor. NoiseCat’in kendi ailesinin geçmişinden de beslenen otobiyografik anlatımı, izleyiciyi sadece bir tanıklığa değil, aynı zamanda bir yüzleşmeye davet ediyor.
Sugarcane, sadece kaybolmuş çocukların izini sürmenin yanı sıra bu kaybın topluluklar üzerindeki sarsıcı etkilerini de görünür kılıyor. Belgesel, titiz bir saha çalışmasıyla yüzlerce sayfalık devlet arşivlerini, kişisel tanıklıkları ve arkeolojik araştırmaları bir araya getirerek büyük bir hafıza örgüsü kuruyor. NoiseCat ve Kassie, duygusal yoğunluğu çok yüksek anlarda bile görsel dili asla ajitasyona kaçırmadan kullanıyor; aksine, kayıpların sessizliğini ve yasın ağırlığını sinematografik bir sadelikle aktarıyorlar.
Geçmişle bugünün acı dolu bağlarını irdeleyen Sugarcane, kişisel travmaların toplumsal hafızada nasıl yankı uyandırdığını büyük bir incelikle gözler önüne seriyor. Yerli halkların bastırılmış seslerini duyurmayı amaçlayan bu unutulmaz belgesel, sadece Kanada’nın değil, tüm dünyanın görmezden geldiği bir adalet meselesine cesurca ışık tutuyor. Sugarcane, izleyicisini hem düşündüren hem de derinden sarsan bir yolculuğa çıkarıyor.
