Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Mi país imaginario (2022)
    Belgesel

    Mi país imaginario (2022)

    Ahmet Sert
    1 hafta önce
    La Traversée (2021)
    Animasyon

    La Traversée (2021)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Arsenic and Old Lace (1944)
    Film Önerileri

    Arsenic and Old Lace (1944)

    Ekin Tayman
    2 hafta önce
    Dreamgirls (2006)
    Film Önerileri

    Dreamgirls (2006)

    Göksu Ertüren
    2 hafta önce
    Rancho Notorious (1952)
    Western

    Rancho Notorious (1952)

    Mustafa Yılmaz
    3 hafta önce
    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)
    Film Önerileri

    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)

    İrem Yavuzer
    3 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Gece Trenini Kaçırmak: Ömer Kavur Sineması
    Liste

    Gece Trenini Kaçırmak: Ömer Kavur Sineması

    Ahmet Sert
    5 gün önce
    Aftersun (2022): Babamı Özledim!
    Eleştiri - İzlenim

    Aftersun (2022): Babamı Özledim!

    Ezgi Ulukoca
    1 hafta önce
    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)
    Eleştiri - İzlenim

    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)

    Nehir Arslan
    1 hafta önce
  • HABERLER
    Small Slow But Steady
    Haberler

    ‘Small, Slow, But Steady’ 2022 Yılının En İyi Japon Filmi Seçildi!

    Berke Kabasakal
    15 saat önce
    MUBI Şubat Programı Açıklandı
    Haberler

    MUBI Şubat Ayı Programı Açıklandı!

    Güliz Kartal
    2 gün önce
    Wim Wenders’in Kült Filmi “Paris,Teksas” Bu Cumartesi Artizan Sanat’ta!
    Haberler

    Wim Wenders’in Kült Filmi “Paris,Teksas” Bu Cumartesi Artizan Sanat’ta!

    Tuluhan Sena
    2 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    2 hafta önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    3 ay önce
    Kimin Umurunda (2020)
    Kısa Filmler

    Kimin Umurunda (2020)

    Zeynep Özaydın
    6 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Mi país imaginario (2022)
    Belgesel

    Mi país imaginario (2022)

    Ahmet Sert
    1 hafta önce
    La Traversée (2021)
    Animasyon

    La Traversée (2021)

    Selin Tanyeri
    2 hafta önce
    Arsenic and Old Lace (1944)
    Film Önerileri

    Arsenic and Old Lace (1944)

    Ekin Tayman
    2 hafta önce
    Dreamgirls (2006)
    Film Önerileri

    Dreamgirls (2006)

    Göksu Ertüren
    2 hafta önce
    Rancho Notorious (1952)
    Western

    Rancho Notorious (1952)

    Mustafa Yılmaz
    3 hafta önce
    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)
    Film Önerileri

    Glass Onion: A Knives Out Mystery (2022)

    İrem Yavuzer
    3 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Gece Trenini Kaçırmak: Ömer Kavur Sineması
    Liste

    Gece Trenini Kaçırmak: Ömer Kavur Sineması

    Ahmet Sert
    5 gün önce
    Aftersun (2022): Babamı Özledim!
    Eleştiri - İzlenim

    Aftersun (2022): Babamı Özledim!

    Ezgi Ulukoca
    1 hafta önce
    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)
    Eleştiri - İzlenim

    Arşivin Tanıdık Hüznü ve Gizli Heyecanı: The Super 8 Years (2022)

    Nehir Arslan
    1 hafta önce
  • HABERLER
    Small Slow But Steady
    Haberler

    ‘Small, Slow, But Steady’ 2022 Yılının En İyi Japon Filmi Seçildi!

    Berke Kabasakal
    15 saat önce
    MUBI Şubat Programı Açıklandı
    Haberler

    MUBI Şubat Ayı Programı Açıklandı!

    Güliz Kartal
    2 gün önce
    Wim Wenders’in Kült Filmi “Paris,Teksas” Bu Cumartesi Artizan Sanat’ta!
    Haberler

    Wim Wenders’in Kült Filmi “Paris,Teksas” Bu Cumartesi Artizan Sanat’ta!

    Tuluhan Sena
    2 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Çerçeve (2020)
    Kısa Filmler

    Çerçeve (2020)

    Günsu Akçatepe
    2 hafta önce
    The Thing (2011)
    Kısa Filmler

    The Thing (2011)

    Seda Ertunç
    3 ay önce
    Kimin Umurunda (2020)
    Kısa Filmler

    Kimin Umurunda (2020)

    Zeynep Özaydın
    6 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Acil Bir Durum Mu Var?: Call Jane (2022)

Selin Tanyeri Selin Tanyeri
1 ay önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 6 min
0
0
Acil Bir Durum Mu Var?: Call Jane (2022)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Birinci sınıf bir kutlama organizasyonunda gösterişli gece kıyafeti, zarif yürüyüşü ve büyüleyici saçlarıyla Joy Griffin, salonun koridorlarında adeta süzülmekteyken arka kapıda yanıp sönen polis ışıklarını ve hep bir ağızdan slogan atan insanların seslerini fark eder. Mükemmel -veya mükemmele yakın- hayatının içinden yerleri ıslanmış caddeye bir döner kapı aracılığıyla çıktığında beklediğimizden daha meraklı ve daha az dehşete kapılmış görünür. Yippie gibi birileri “Tüm dünya izliyor!” diye haykırırken Joy, yaklaşan bu kalabalığın gerilimini iliklerine kadar hissetmektedir.

Yönetmen koltuğunda Carol (2015) filminin uyarlama senaryo yazarı olarak tanıdığımız ve bu performansıyla hem BAFTA hem de Akademi Ödülleri’ne aday gösterilen yazar ve yönetmen Phyllis Nagy’nin bulunduğu Call Jane (2022), dünya prömiyerini Sundance Film Festivali’nde yaptıktan sonra 2022 yılı içinde başta Berlinale ve BFI Londra Film Festivali olmak üzere pek çok festivalde izleyiciyle buluşmuştur. Senaristliğini Hayley Schore ve Roshan Sethi’nin üstlendiği filmde 1960’ların sonlarında ABD’de aktif olan Jane Collective¹ grubunun kadınların -başta üreme sağlığı ve kürtaj hakkı olmak üzere- özgürlüklerine dair yaptıkları çalışmalardan esinlenilmiştir.

Jane’den Önce

Joy, deyim yerindeyse kelimenin tam anlamıyla her şeye sahip biridir. 1968 Chicago’sunda başarılı bir ceza avukatı olan eşi Will ve 15 yaşındaki kızları Charlotte ile birlikte geniş bahçeli bir banliyö evinde yaşamakta, kusursuz balkabaklı turtalar yapmaktadır. Dışarıdan bakıldığında, kendini tanımlayan toplumsal rollere mükemmel bir uyum sağlamış gibidir: Dış görünüşüne büyük bir özen gösterir, yeterince muhafazakâr ve dindardır, ailesine düşkündür. Öte yandan eşiyle olan konuşmalarında buna mecbur kaldığına ve sonsuza dek mecbur kalmaya devam edeceğine dair yaşadığı ve bastırdığı farkındalıklarını derhal yakalarız. Kendi kendine kaldığındaysa bu sıkışmışlık hissini daha iyi anlarız çünkü bu anlarda arzuladığı kendine iyice yaklaşmaktadır. Doyurucu bir “eş”, becerikli bir “ev kadını” ve başarılı bir “anne” olmaktan geriye kalan vakitlerinde, mesela Velvet Underground eşliğinde dans eder ve aniden bayılır. Kadın olmanın bir gerekliliği olarak yaşadığı gebeliğin hayatı için ölümcül bir risk yarattığını böylelikle öğrenir ve derin yalnızlığıyla baş başa kalır.

Doktoru, Joy’un gebeliği sonlanmazsa tıbbi durumundan ötürü hayatta kalma şansının yarı yarıya olduğunu söyler ve uzun bir sessizlik sonrası kürtaj önerir. Son 10 yılda yalnızca bir kez kürtaja izin vermiş olmakla övünen bir salon dolusu erkek doktorun oluşturduğu bir kurul ise Joy’un kürtaj talebini buna rağmen kabul etmez. Bu durum karşısında büyük bir şaşkınlık ve çaresizlik yaşayan Joy’a eşi Will dahi yardım etmez/edemez çünkü kurallar belirlidir ve Will, bir kural adamıdır. Joy’un “kurallar çerçevesindeki” son seçeneği iki ayrı psikiyatristi intihara eğilimi olduğuna ikna etmektir: Burada son derece karikatürize edilmiş bir psikiyatrist-hasta görüşmesi izleriz. Aslında Joy’un kürtaj sürecine dair kurallar dahilinde yaşadıkları filmin tümünde parodileştirilerek işlenmiştir. Eşi içinde bulunduğu fatalizmi “Keşke kiliseye gitseydik.” sözleriyle absürt bir tonda dile getirirken, doktorunun sekreteri merdivenden düşmesini en garanti yöntem olarak önerir. Tüm bunlar Joy için şaka gibidir ve film bu noktada karakterin yaşadığı yabancılaşmayı ve anlamsızlık hissini kaotik ve depresif bir açıdan ele almaz. Aksine en ümitsiz hissettiği anda Joy’un karşısına birdenbire bir çıkış yolu çıkararak, izleyiciyi anlatmayı hedeflediği asıl hikâyeye bir çeşit döner kapıdan geçirirmişçesine yönlendirir. Öyledir ki Joy’un kürtaja dair yaşadığı tüm engellenmeler kurguda yarım saat gibi görece kısa bir sürede olup bitiverir.

Joy ve Janeler

Joy, kendilerini Jane olarak adlandıran bir grup kadının yardımıyla 600 Amerikan doları karşılığında kürtaj olur. Bu eylemin oluşunda ahlaki yargılar, ikilemler, vicdani sorgulamalar veya dini/kültürel sınırlamalar neredeyse yok gibidir. Kimsenin Jane olmadığı ancak herkesin Jane olduğu bu gönüllü grupta hiçbir kadına neden kürtaj olduğu sorulmaz. Bu sayede olayın anlatısı filmde öylesine doğal, öylesine kendiliğinden ve kişiye özgü bir olgu olarak ele alınır ki bu yönüyle Call Jane’in benzer temayı işleyen diğer filmlerden farklılaştığını söyleyebiliriz. Kürtaja yüklenen anlam bağlamında kadını cezalandırıcı, suçluluk hisleriyle dolu, çaresiz ve bağımlı bir pozisyondan hayatına ve bedenine dair kararlarını kendisi veren, son derece olağan bir pozisyona çekmesi ve bunu, etrafındaki benzer durumda olmuş kadınların dayanışmaları sayesinde yapıyor olması, belki de filmin en güçlü yönüdür. Joy, kürtaj olduktan sonra Janeler onun yanında olmaya devam ederler ve onun yalnızca fiziksel değil, duygusal yönden iyiliğini de gözetirler. Bu sistemde öyle bir düzen kurulmuştur ki, tıbbi prosedürün uygulandığı kadınlar bir ev ortamında ağırlanarak gerçekten iyi olduklarından emin olunur; süreçle ilgili her açıdan bilgi ve deneyim paylaşılır. Buradaki samimi ortamda hissederiz ki kadınların dayanışması her an, her yerdedir. Joy gibi “Yardıma ihtiyacım yok.” diyen yalnız kadınlaraysa özellikle yardım edilir.

Janelerden Biri

Bu noktada Joy karakterinin kabuğundan çıkarak kendini gerçekleştirmeye doğru nasıl önemli adımlar attığına tanık oluruz. Bu evresine dek kendini içinde kalmaya mahkûm ettiği o korunaklı ve yapay hayatından dışarıya ilk adımı atmak Joy için kolay olmaz. İlk sahnelerde evlerinin hemen bitişiğinde oturan komşusunun elinde gördüğümüz Diary of A Mad Housewife² kitabındaki baş karakter misali, hayatı yaptığı gözlemler ve kazandığı içgörü sayesinde günbegün değişen Joy, başka bir kadına yardım etmek için onun desteğine ihtiyaç duyulduğunda bundandır ki çekimser kalır. Ancak yavaş yavaş dahil olduğu bu toplulukta devrim niteliğinde işler yapması ve lider konumuna ulaşması çok uzun sürmez. Filmin ilk sahnelerinde çizdiği, o dönemin normlarına uygun ideal kadın profilinden erkek egemen düzenin kurallarını tanımayan aktivist bir kadın profiline geçişi, tam da “Write women back into her story*” feminist söyleminin karşılığını bulmasıdır. Karakterin kendini özgür bir kadın olarak gerçekleştirmesini filmin başlangıcında oldukça donuk olan duygulanımındaki canlanmadan yaşamdan aldığı zevke, özgüven temelli cesaretinden düşünce ve ihtiyaçlarını doğrudan dile getiren eleştirel üslubuna kadar her yönünde izleriz. Yaşadığı bocalamalarda dahi, bilincine yerleşmiş bir farkındalığın hakimiyeti vardır.

Peki ya bundan sonrası? Eşit ücret, eşit çalışma hakları… Son sahnelerde dile getirilen bu sözlerde, gelecekte ve her zaman yapılması gereken ve birlikte yapılacak daha çok şeyin olduğu vurgulanır. Kadın dayanışmasının gücünü umut verici ve teşvik eder bir tarzda ele alan Call Jane, Başka Sinema aralık ayı programında Acil Durumda Jane’i Ara ismiyle yer almakta olup, son derece karanlık bir konuya getirdiği ilham verici yorumla izlenmeye değer bir film olarak zihinlerde yerini almaktadır.

¹Jane Collective: https://en.wikipedia.org/wiki/Jane_Collective

²Diary of A Mad Housewife, ABD’li yazar Sue Kaufman tarafından 1967’de kaleme alınmış ve büyük ses getirmiş bir romandır.

*Kadınları kendi hikâyelerine geri yazalım.

Etiketler: Acil Durumda Jane'i Arabaşka sinemacall janeelizabeth bankshayley schorejane collectivekate maraphyllis nagyroshan sethisigourney weaver
Selin Tanyeri

Selin Tanyeri

1991 senesinde İzmir’de doğdu. Bornova Anadolu Lisesi’nin ardından Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Aynı üniversitede uzmanlık eğitimini tamamladıktan sonra şimdilerde psikiyatrist olarak çalışıyor. Doğayı, yeni diller öğrenmeyi, felsefeyi ve Nice şehrini ayrı seviyor, sanatın iyileştirici gücüne inanıyor.

YazarınDiğer Yazıları

    La Traversée (2021)

    La Traversée (2021)

    25 Ocak 2023
    Death on the Nile (2022)

    Death on the Nile (2022)

    14 Kasım 2022
    Dağ, Deniz, Birleşme ve Ayrılma: Decision to Leave (2022)

    Dağ, Deniz, Birleşme ve Ayrılma: Decision to Leave (2022)

    26 Ekim 2022
Sonraki Yazı
Uluslararası Kızılay Dostluk Film Festivali Başladı

Uluslararası Kızılay Dostluk Film Festivali Başladı

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Birlikte Ama Yalnız: Vortex (2021)

Birlikte Ama Yalnız: Vortex (2021)

Tuba Büdüş
3 Temmuz 2022

Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)

Bir Sahne- Ne Kadın Ne Doğa Ne Ana: Clara Sola (2021)

Rabia Elif Özcan
24 Haziran 2022

Savaş Temalı Filmler: Gerçek Mi, Kurmaca Mı?

Savaş Temalı Filmler: Gerçek Mi, Kurmaca Mı?

Selin Tanyeri
28 Nisan 2022

Sekiz Buçuğa On Var: Korkusuz Korkak (1979)

Sekiz Buçuğa On Var: Korkusuz Korkak (1979)

Mustafa Yılmaz
14 Nisan 2022

Bedenden Damlayan Korku: Titane (2021)

Bedenden Damlayan Korku: Titane (2021)

Ahmet Sert
5 Kasım 2021

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Playlists
  • Podcasts
  • Etkinlikler
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In