Winter Is Coming: İskandinav Sineması

Deniz Berk Sayınhan

Kraftidioten (Hans Petter Moland, 2014)

Kuzey Avrupa ve/veya İskandinavya dendiğinde gözümüzde biraz hayranlık, biraz da kıskançlıkla soğukkanlı ve kanunlara kusursuz biçimde uyan insanlar canlanır ilk olarak. Belki de bu sebepten, 2014 Norveç yapımı Kraftidioten, esas görevi huzursuzluk yaratmak olan sanatın ve sinemanın apaçık bir yansımasını gösterir izleyenlere. Soğuk, karlı ve gri gökyüzünün altında refah içinde yaşayan insanlarıyla her zaman bir ütopya gibi bahsedilen Norveç’te, görünenin ya da gösterilenin tam aksi bir hikâye yaşanır filmde. Etliye sütlüye karışmadan azimle mesleğini icra ederek yılın vatandaşı ödülüne layık görülen Nils, oğlunun sıra dışı ölümüyle sıradan vatandaş olmaktan vazgeçer ve acımasız bir intikamcıya dönüşür. İskandinav Sineması’nın çekici kara mizahıyla harmanlanmış Kraftidioten’de, kuzeyin anahtar kelimeleri olan mantık ve rasyonalite tamamen devre dışı kalıyor.

Festen (Thomas Vinterberg, 1998)

Dogma 95 akımının tüm alametifarikalarını taşıyan, Thomas Vinterberg’in ilk filmi Festen (1998), burjuvazinin sahtekâr doğasını göstermek için kendine en kutsal ve en bakir alanı tercih ediyor: Aile. Zenginliğin tüm topluma belirli ölçüde yayıldığı Danimarka’da, hiyerarşinin bir miktar üstlerinde yer alan ve bir hanedanı andıran kalabalık bir aile, doğum günü kutlaması için bir araya gelir. Hanedanın kralı olan babanın adına düzenlenen bu şölen, hâliyle oldukça şatafatlıdır. Ancak bu gösterişi bozmak için yanıp tutuşan bir oğul, kralla ilgili öğrenilmemesi gereken şeyler anlattıkça, pek güçlü ve sıcak görünen ailenin kökleri sarsılmaya başlar. Festen, refah içinde yaşamak için görmezden gelinmesi gereken yanlışları cesurca herkesin beynine kazımaya çalışan bir adamın ve gerçeklerden kaçmayı erdem sayan bir kalabalığın öyküsü.