Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    The Good Nurse (2022)
    Film Önerileri

    The Good Nurse (2022)

    Rabia Elif Özcan
    2 gün önce
    We Live in Time (2024)
    Drama

    We Live in Time (2024)

    Selin Tanyeri
    6 gün önce
    Aniara (2018)
    Film Önerileri

    Aniara (2018)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)
    Film Önerileri

    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    2 hafta önce
    Click (2006)
    Film Önerileri

    Click (2006)

    Merve Çolak
    2 hafta önce
    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)
    Film Önerileri

    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)

    Tuba Büdüş
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi
    Röportaj

    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

    İrem Yavuzer
    6 dakika önce
    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)
    Eleştiri - İzlenim

    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)

    Selin Tanyeri
    6 gün önce
    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)
    Sinema Yazıları

    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
  • HABERLER
    İrlanda’nın En Prestijli Film Festivali Galway Film Fleadh Başlıyor!
    Haberler

    İrlanda’nın En Prestijli Film Festivali Galway Film Fleadh Başlıyor!

    Elif Arı
    1 gün önce
    Haftalık Sinema Özeti
    Haberler

    Haftalık Sinema Özeti

    Seher Kızılırmak
    2 gün önce
    Michael Madsen Hayatını Kaybetti
    Haberler

    Michael Madsen Hayatını Kaybetti

    İrem Naz Güvel
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    2 ay önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    10 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    10 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    The Good Nurse (2022)
    Film Önerileri

    The Good Nurse (2022)

    Rabia Elif Özcan
    2 gün önce
    We Live in Time (2024)
    Drama

    We Live in Time (2024)

    Selin Tanyeri
    6 gün önce
    Aniara (2018)
    Film Önerileri

    Aniara (2018)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)
    Film Önerileri

    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    2 hafta önce
    Click (2006)
    Film Önerileri

    Click (2006)

    Merve Çolak
    2 hafta önce
    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)
    Film Önerileri

    Bölük Pörçük: Bir Tuncel Kurtiz Biyografisi (2025)

    Tuba Büdüş
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi
    Röportaj

    Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

    İrem Yavuzer
    6 dakika önce
    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)
    Eleştiri - İzlenim

    Yalnızlıktan Yakınlığa: Fallen Leaves (2023)

    Selin Tanyeri
    6 gün önce
    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)
    Sinema Yazıları

    Çürüyen Düzenin Aynası: New Order (2020)

    Nesrin Karadağ
    2 hafta önce
  • HABERLER
    İrlanda’nın En Prestijli Film Festivali Galway Film Fleadh Başlıyor!
    Haberler

    İrlanda’nın En Prestijli Film Festivali Galway Film Fleadh Başlıyor!

    Elif Arı
    1 gün önce
    Haftalık Sinema Özeti
    Haberler

    Haftalık Sinema Özeti

    Seher Kızılırmak
    2 gün önce
    Michael Madsen Hayatını Kaybetti
    Haberler

    Michael Madsen Hayatını Kaybetti

    İrem Naz Güvel
    3 gün önce
  • KISA FİLMLER
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    2 ay önce
    Lucky Fish (2022)
    Kısa Filmler

    Lucky Fish (2022)

    Ayşe Şimal Gürdamar
    10 ay önce
    Sousaphone (2019)
    Kısa Filmler

    Sousaphone (2019)

    Yiğit Aksan
    10 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Bergman’dan Ölüm Korkusu Üzerine Bir Sahne: Smultronstället (1957)

Büşra Soylu Küçükkaya Büşra Soylu Küçükkaya
5 yıl önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 4 min
0
0
Bergman’dan Ölüm Korkusu Üzerine Bir Sahne: Smultronstället (1957)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Bergman sineması, kişisel bir sinemadır. Kişisel olandan yola çıkarak ölüm, yaşam, aile, ilişkiler gibi konulara odaklanır. Ingmar Bergman’ın Smultronstället (1957) filminde; Profesör Isak Borg’un çıktığı araba yolculuğu sırasında yaşadığı içsel yolculuk konu edilir. Bu yolculukta zaman doğrusal olarak ilerlerken Isak’ın rüyaları ve hatıraları ile geçmişe dönülür. Her bir rüya sahnesi Bergman’ın anlatısında birçok işleve sahiptir. Bu rüyalardan ilki, ölüm korkusu üzerinedir ve bu yazının konusudur.

Profesör Isak Borg, 1 Haziran gününün erken saatlerinde kafkaesk bir rüya görür. Harabe ve ıssız bir sokakta tek başına yürüyen Isak, gözleri olan ama akrep ve yelkovanı olmayan bir saat görür. Ardından hangi yöne gideceğini bilemez haldeyken arkası dönük bir adam belirir. Yüzünü Isak’a çevirdiği anda adamın suratının sıkıştırılmış olduğunu fark ederiz. Adam, birden yere düşer ve kanı yere saçılır. Bu sırada sürücüsüz bir cenaze arabası köşeyi döner, direğe çarpar, içindeki tabut yere düşer. Isak, merakla tabuttan sarkan ele yaklaşır. El, hareket eder ve Isak’ı tabuta çekmeye çalışır. Isak kurtulmaya çalışırken görür ki tabuttaki ceset, Isak’ın ta kendisidir. Rüya burada biter ve uykusundan uyanan Isak, kendisi için düzenlenen ödül törenine katılmak üzere yola çıkar. Bilinçdışında yani rüyada gerçekleşen bu olaylar ne anlama gelmektedir? Bergman’ın bu anlatısına yer vermeden önce kendisi hakkında bilgi edinmemiz gerekiyor.

Biyografisini anlattığı The Magic Lantern (1962) kitabında bahsettiği üzere babası bir papazdır ve çocuk yaşta yaşam, ölüm, inanç üzerine düşünmeye başlamıştır. Evde devamlı şiddet ve gergin bir atmosfer hakimdir. Babasından korkup kaçarken annesine tutunmak istermiştir. Annesinin ilgisini çekebilmek için hastalık numaraları yapan bir çocuktur. Gerçeği çarpıtmayı, kişiliğini saklayıp bambaşka bir personaya bürünmeyi küçük yaşlarda edinmiştir. Babasının hiddetinden kaçmak için yarattığı çok benlikli bu durum, Bergman’ın hem kendi yaşamı boyunca hem de sinemada sorsunsallaştırdığı bir mesele haline gelmiştir. [1]

Smultronstället filmindeki Isak karakterini Bergman’ın yaşantısından ayrı yorumlayamayız. Isak, araba yolculuğu sırasında annesini ziyaret eder ve burada annesinin soğuk, mesafeli bir kişi olduğunu anlarız. Babası da katı olarak tasvir edildiğinden sıcak bir yuvada büyümediği çıkarımını kolaylıkla yapabiliriz. Film boyunca Isak’ın kadınlarla yaşadığı duygusal ilişkiler düşünüldüğünde de hep aldatılmıştır. Filmin başında Isak, zamanla sözde ilişkilerin tümünden kendini geri çektiğini ve bu durumun onu yaşlılık günlerinde yalnızlaştırdığını dile getirir. Böylelikle mesleğine, kitaplarına yönelmiş, ömrünü böyle geçirmiştir. Isak’ın bu itirafı bana Tolstoy’un  Death of Ivan Ilyich’i (1886) kitabını hatırlatır. Ivan ikiyüzlülük, yalanlar ve kavgalardan uzaklaşmak için tıpkı Isak gibi kendini işi ile var etmeye gayret gösterir. Ölüm döşeğindeyken hayatı hiç yaşamamış olmanın pişmanlığını duyar. Mutlu ve sevgi dolu anlarının yalnızca çocukluğuna ait olduğunu fark eder. Gerektiği gibi yaşayamamış olmanın sancıları içinde kıvranır. İkisi de yalnızdır, ikisi de ölüyor olmayı düşünerek “an”dan kopar. 

Ölüm korkusunun anlatıldığı sahneye dönecek olursak; akrep ve yelkovanı olmayan bir saat, zamanı gösterebilir mi? Isak, artık zamanın akmadığı bir andadır. Arka fonda kalp atışının sesi yükselir ve terlediğini görürüz. Profesör Isak Borg, zamanın akmadığı bu yerden korkmaya başlar. Sürücüsüz cenaze aracının gelmesi de yine ölümün Isak’a yaklaştığının bir ifadesi olduğu açıktır. Peki ya aracı çeken atların ayak sesleri, Isak’ın tedirginliğini ve ürpertisini hissetmemize sebep olmadı mı? Hiç şüphesiz, bunda Isak Borg’u canlandıran Victor Sjöström oyunculuğu da etkilidir. Tüm bunlar olurken bir çift göz kendisini izler. Bu sekanslar, ölüm ve inanç düşüncelerinin imgeler yardımıyla bilince sızması olarak yorumlanabilir.

Yüzü sıkıştırılmış adamın varlığı da Bergman’ın “persona”lar ile olan ilişkisinin bir yansıması olarak değerlendirmemiz mümkün. Isak ve ona acı veren karakterler üzerinden modern insanın kişiliğini saklayıp bambaşka bir personaya bürünmesinin eleştirisi olarak okunabilir. Bergman biyografisinde “Gerçekten benim benliğimi mi yoksa yalancı personamı mı seviyorlar?” diye sorgular. Yine de tabuttaki cesedin onu ölüme çağırırken Isak’ın direnmesi, basit bir yok olma korkusundan ibaret değildir. Isak tıpkı Bergman gibi yaşamı boyunca yalancı personalardan acı çektiği ve gerçek sevgiyi hissetmediğinden, yaşamı tatmadan ölmekten korkar. Ta ki gelini Marieanne’den gördüğü sıcaklık ile kabul edilmenin verdiği huzur içinde uyuyana dek. 

 

Bergman’ın hayatı hakkında: [1] C. Öktemer, (2020), Benliğini arayan bir sinematografın imgeleri: Ingmar Bergman

Büşra Soylu Küçükkaya

1993'te İstanbul’da doğdu. Yaşanabilir kentler için çalışan bir şehir plancısı. Dünyadaki eşitsizliklerle derdi olan film ve yönetmenlerin takipçisi.

Etiketler: bibi anderssonbir sahneingmar bergmanSmultronställetvictor sjöströmwild strawberriesyaban çilekleri
Büşra Soylu Küçükkaya

Büşra Soylu Küçükkaya

1993'te İstanbul’da doğdu. Yaşanabilir kentler için çalışan bir şehir plancısı. Dünyadaki eşitsizliklerle derdi olan film ve yönetmenlerin takipçisi.

YazarınDiğer Yazıları

    Polizei (1988): İki Coğrafya, Bir Beden

    Polizei (1988): İki Coğrafya, Bir Beden

    26 Haziran 2025
    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)

    Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku (2014)

    26 Haziran 2025
    Mirai (2018)

    Mirai (2018)

    23 Mayıs 2025
Sonraki Yazı
2020-en-iyi

Eleştirmenler 2020'nin En İyilerini Seçti

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

Ölümü İmgelemek: The Shrouds (2024)

İpek Ömercikli
1 Haziran 2025

All Quiet On The Western Front (2022)

Psycho Therapy: The Shallow Tale of a Writer Who Decided to Write About a Serial Killer (2025) Üzerine

Nesrin Karadağ
17 Mayıs 2025

Zamansız, Yersiz, Ama Bize Dair: David Lynch’in Ardından

Zamansız, Yersiz, Ama Bize Dair: David Lynch’in Ardından

Fil'm Hafızası
2 Nisan 2025

81. Venedik Film Festivali’nden İzlenimler

Hegemonyayı Öldürmek: Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri (2024)

Tülay Işık Kalafat
8 Mart 2025

Foucault’un Biyo-İktidar* Perspektifinden Atwood’un Feminist Üstopyası: The Handmaid’s Tale (2017-…) -1

Foucault’un Biyo-İktidar* Perspektifinden Atwood’un Feminist Üstopyası: The Handmaid’s Tale (2017-…) -1

Tuba Büdüş
21 Temmuz 2024

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • 31. Altın Koza
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Spotify
    • Podcasts
    • Playlists
  • Etkinlikler
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In