Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Lead Me Home (2021)
    Belgesel

    Lead Me Home (2021)

    Selin Tanyeri
    2 gün önce
    Nightmare Alley (2021)
    Film Önerileri

    Nightmare Alley (2021)

    Rabia Elif Özcan
    5 gün önce
    Tumbbad (2018)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    Tumbbad (2018)

    İrem Yavuzer
    1 hafta önce
    The Tribe (2014)
    Film Önerileri

    The Tribe (2014)

    Tuba Büdüş
    1 hafta önce
    One Eyed Jacks (1961)
    Film Önerileri

    One Eyed Jacks (1961)

    Ahmet Sert
    2 ay önce
    The Age of Adaline (2015)
    Film Önerileri

    The Age of Adaline (2015)

    Ezgi Ulukoca
    2 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    • Berlinale Günlükleri
    Yara (2020) ve Boşluk (2012) Filmlerinin Yönetmeni Onur Güler ile Söyleşi
    Röportaj

    Yara (2020) ve Boşluk (2012) Filmlerinin Yönetmeni Onur Güler ile Söyleşi

    Zeynep Özaydın
    1 hafta önce
    Verginin Olmadığı Bir Evren: Everything Everywhere All At Once (2022)
    Eleştiri - İzlenim

    Verginin Olmadığı Bir Evren: Everything Everywhere All At Once (2022)

    İpek Ömercikli
    2 hafta önce
    Umut Aşılayan Çocuk Filmleri
    Özel Dosya

    Umut Aşılayan Çocuk Filmleri

    Fil'm Hafızası
    3 hafta önce
  • HABERLER
    Asghar Farhadi cannes intihal Azadeh Masihzadeh All Winners All Losers A Hero
    Haberler

    Asghar Farhadi İntihal İddialarına İlişkin Konuştu: “Filmim Bahsedilen Belgesele Dayanmıyor”

    Serap Ilgın
    3 saat önce
    Francis Ford Coppola’nın Rüya Projesi ”Megalopolis”in Başrolünde Adam Driver Yer Alacak
    Haberler

    Francis Ford Coppola’nın Rüya Projesi ”Megalopolis”in Başrolünde Adam Driver Yer Alacak

    Tuluhan Sena
    4 saat önce
    Doktor Strange
    Haberler

    Durdurabilene Aşk Olsun: Doktor Strange 1 Milyon Sınırını Aştı!

    Beyza Nur Kızıldemir
    7 saat önce
  • KISA FİLMLER
    Impasse (2009)
    Kısa Filmler

    Impasse (2009)

    Zeynep Özaydın
    6 ay önce
    The Pregnant Ground (2019)
    Kısa Filmler

    The Pregnant Ground (2019)

    Berfin Tataroğlu
    6 ay önce
    Aidiyet (2015)
    Kısa Filmler

    Aidiyet (2015)

    Zelal Aria Narin
    6 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Lead Me Home (2021)
    Belgesel

    Lead Me Home (2021)

    Selin Tanyeri
    2 gün önce
    Nightmare Alley (2021)
    Film Önerileri

    Nightmare Alley (2021)

    Rabia Elif Özcan
    5 gün önce
    Tumbbad (2018)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    Tumbbad (2018)

    İrem Yavuzer
    1 hafta önce
    The Tribe (2014)
    Film Önerileri

    The Tribe (2014)

    Tuba Büdüş
    1 hafta önce
    One Eyed Jacks (1961)
    Film Önerileri

    One Eyed Jacks (1961)

    Ahmet Sert
    2 ay önce
    The Age of Adaline (2015)
    Film Önerileri

    The Age of Adaline (2015)

    Ezgi Ulukoca
    2 ay önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    • Berlinale Günlükleri
    Yara (2020) ve Boşluk (2012) Filmlerinin Yönetmeni Onur Güler ile Söyleşi
    Röportaj

    Yara (2020) ve Boşluk (2012) Filmlerinin Yönetmeni Onur Güler ile Söyleşi

    Zeynep Özaydın
    1 hafta önce
    Verginin Olmadığı Bir Evren: Everything Everywhere All At Once (2022)
    Eleştiri - İzlenim

    Verginin Olmadığı Bir Evren: Everything Everywhere All At Once (2022)

    İpek Ömercikli
    2 hafta önce
    Umut Aşılayan Çocuk Filmleri
    Özel Dosya

    Umut Aşılayan Çocuk Filmleri

    Fil'm Hafızası
    3 hafta önce
  • HABERLER
    Asghar Farhadi cannes intihal Azadeh Masihzadeh All Winners All Losers A Hero
    Haberler

    Asghar Farhadi İntihal İddialarına İlişkin Konuştu: “Filmim Bahsedilen Belgesele Dayanmıyor”

    Serap Ilgın
    3 saat önce
    Francis Ford Coppola’nın Rüya Projesi ”Megalopolis”in Başrolünde Adam Driver Yer Alacak
    Haberler

    Francis Ford Coppola’nın Rüya Projesi ”Megalopolis”in Başrolünde Adam Driver Yer Alacak

    Tuluhan Sena
    4 saat önce
    Doktor Strange
    Haberler

    Durdurabilene Aşk Olsun: Doktor Strange 1 Milyon Sınırını Aştı!

    Beyza Nur Kızıldemir
    7 saat önce
  • KISA FİLMLER
    Impasse (2009)
    Kısa Filmler

    Impasse (2009)

    Zeynep Özaydın
    6 ay önce
    The Pregnant Ground (2019)
    Kısa Filmler

    The Pregnant Ground (2019)

    Berfin Tataroğlu
    6 ay önce
    Aidiyet (2015)
    Kısa Filmler

    Aidiyet (2015)

    Zelal Aria Narin
    6 ay önce
  • PLAYLISTS
  • PODCASTS
  • ETKİNLİKLER
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İLETİŞİM/REKLAM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Bergman’dan Ölüm Korkusu Üzerine Bir Sahne: Smultronstället (1957)

avatar Büşra Soylu Küçükkaya
1 sene önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 4 min
0
0
Bergman’dan Ölüm Korkusu Üzerine Bir Sahne: Smultronstället (1957)
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Bergman sineması, kişisel bir sinemadır. Kişisel olandan yola çıkarak ölüm, yaşam, aile, ilişkiler gibi konulara odaklanır. Ingmar Bergman’ın Smultronstället (1957) filminde; Profesör Isak Borg’un çıktığı araba yolculuğu sırasında yaşadığı içsel yolculuk konu edilir. Bu yolculukta zaman doğrusal olarak ilerlerken Isak’ın rüyaları ve hatıraları ile geçmişe dönülür. Her bir rüya sahnesi Bergman’ın anlatısında birçok işleve sahiptir. Bu rüyalardan ilki, ölüm korkusu üzerinedir ve bu yazının konusudur.

Profesör Isak Borg, 1 Haziran gününün erken saatlerinde kafkaesk bir rüya görür. Harabe ve ıssız bir sokakta tek başına yürüyen Isak, gözleri olan ama akrep ve yelkovanı olmayan bir saat görür. Ardından hangi yöne gideceğini bilemez haldeyken arkası dönük bir adam belirir. Yüzünü Isak’a çevirdiği anda adamın suratının sıkıştırılmış olduğunu fark ederiz. Adam, birden yere düşer ve kanı yere saçılır. Bu sırada sürücüsüz bir cenaze arabası köşeyi döner, direğe çarpar, içindeki tabut yere düşer. Isak, merakla tabuttan sarkan ele yaklaşır. El, hareket eder ve Isak’ı tabuta çekmeye çalışır. Isak kurtulmaya çalışırken görür ki tabuttaki ceset, Isak’ın ta kendisidir. Rüya burada biter ve uykusundan uyanan Isak, kendisi için düzenlenen ödül törenine katılmak üzere yola çıkar. Bilinçdışında yani rüyada gerçekleşen bu olaylar ne anlama gelmektedir? Bergman’ın bu anlatısına yer vermeden önce kendisi hakkında bilgi edinmemiz gerekiyor.

Biyografisini anlattığı The Magic Lantern (1962) kitabında bahsettiği üzere babası bir papazdır ve çocuk yaşta yaşam, ölüm, inanç üzerine düşünmeye başlamıştır. Evde devamlı şiddet ve gergin bir atmosfer hakimdir. Babasından korkup kaçarken annesine tutunmak istermiştir. Annesinin ilgisini çekebilmek için hastalık numaraları yapan bir çocuktur. Gerçeği çarpıtmayı, kişiliğini saklayıp bambaşka bir personaya bürünmeyi küçük yaşlarda edinmiştir. Babasının hiddetinden kaçmak için yarattığı çok benlikli bu durum, Bergman’ın hem kendi yaşamı boyunca hem de sinemada sorsunsallaştırdığı bir mesele haline gelmiştir. [1]

Smultronstället filmindeki Isak karakterini Bergman’ın yaşantısından ayrı yorumlayamayız. Isak, araba yolculuğu sırasında annesini ziyaret eder ve burada annesinin soğuk, mesafeli bir kişi olduğunu anlarız. Babası da katı olarak tasvir edildiğinden sıcak bir yuvada büyümediği çıkarımını kolaylıkla yapabiliriz. Film boyunca Isak’ın kadınlarla yaşadığı duygusal ilişkiler düşünüldüğünde de hep aldatılmıştır. Filmin başında Isak, zamanla sözde ilişkilerin tümünden kendini geri çektiğini ve bu durumun onu yaşlılık günlerinde yalnızlaştırdığını dile getirir. Böylelikle mesleğine, kitaplarına yönelmiş, ömrünü böyle geçirmiştir. Isak’ın bu itirafı bana Tolstoy’un  Death of Ivan Ilyich’i (1886) kitabını hatırlatır. Ivan ikiyüzlülük, yalanlar ve kavgalardan uzaklaşmak için tıpkı Isak gibi kendini işi ile var etmeye gayret gösterir. Ölüm döşeğindeyken hayatı hiç yaşamamış olmanın pişmanlığını duyar. Mutlu ve sevgi dolu anlarının yalnızca çocukluğuna ait olduğunu fark eder. Gerektiği gibi yaşayamamış olmanın sancıları içinde kıvranır. İkisi de yalnızdır, ikisi de ölüyor olmayı düşünerek “an”dan kopar. 

Ölüm korkusunun anlatıldığı sahneye dönecek olursak; akrep ve yelkovanı olmayan bir saat, zamanı gösterebilir mi? Isak, artık zamanın akmadığı bir andadır. Arka fonda kalp atışının sesi yükselir ve terlediğini görürüz. Profesör Isak Borg, zamanın akmadığı bu yerden korkmaya başlar. Sürücüsüz cenaze aracının gelmesi de yine ölümün Isak’a yaklaştığının bir ifadesi olduğu açıktır. Peki ya aracı çeken atların ayak sesleri, Isak’ın tedirginliğini ve ürpertisini hissetmemize sebep olmadı mı? Hiç şüphesiz, bunda Isak Borg’u canlandıran Victor Sjöström oyunculuğu da etkilidir. Tüm bunlar olurken bir çift göz kendisini izler. Bu sekanslar, ölüm ve inanç düşüncelerinin imgeler yardımıyla bilince sızması olarak yorumlanabilir.

Yüzü sıkıştırılmış adamın varlığı da Bergman’ın “persona”lar ile olan ilişkisinin bir yansıması olarak değerlendirmemiz mümkün. Isak ve ona acı veren karakterler üzerinden modern insanın kişiliğini saklayıp bambaşka bir personaya bürünmesinin eleştirisi olarak okunabilir. Bergman biyografisinde “Gerçekten benim benliğimi mi yoksa yalancı personamı mı seviyorlar?” diye sorgular. Yine de tabuttaki cesedin onu ölüme çağırırken Isak’ın direnmesi, basit bir yok olma korkusundan ibaret değildir. Isak tıpkı Bergman gibi yaşamı boyunca yalancı personalardan acı çektiği ve gerçek sevgiyi hissetmediğinden, yaşamı tatmadan ölmekten korkar. Ta ki gelini Marieanne’den gördüğü sıcaklık ile kabul edilmenin verdiği huzur içinde uyuyana dek. 

 

Bergman’ın hayatı hakkında: [1] C. Öktemer, (2020), Benliğini arayan bir sinematografın imgeleri: Ingmar Bergman

Etiketler: bir sahneingmar bergmanSmultronstället
avatar

Büşra Soylu Küçükkaya

1993'te İstanbul’da doğdu. Yaşanabilir kentler için çalışan bir şehir plancısı. İki kedi annesi bir sinemasever. Dünyadaki eşitsizliklerle derdi olan film ve yönetmenlerin takipçisi.

YazarınDiğer Yazıları

    The Power of the Dog (2021)

    The Power of the Dog (2021)

    11 Mart 2022
    Yedi Ülke Yedi Çocuk Hikâyesi

    Yedi Ülke Yedi Çocuk Hikâyesi

    23 Şubat 2022
    The Other Side of Hope (2017): Dost Musun Düşman Mısın?

    The Other Side of Hope (2017): Dost Musun Düşman Mısın?

    28 Ocak 2022
Sonraki Yazı
2020-en-iyi

Eleştirmenler 2020'nin En İyilerini Seçti

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

The Mirror Has Two Faces (1996)
Film Önerileri

The Mirror Has Two Faces (1996)

Sinem Dinçer
23 Ekim 2014
Verginin Olmadığı Bir Evren: Everything Everywhere All At Once (2022)
Eleştiri - İzlenim

Verginin Olmadığı Bir Evren: Everything Everywhere All At Once (2022)

İpek Ömercikli
2 Mayıs 2022
Blair Witch Project
Haberler

Blair Witch Project Lionsgate Gözüyle Yeniden Çekilecek

Beyza Nur Kızıldemir
19 Nisan 2022
  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2020

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    • Berlinale Günlükleri
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Playlists
  • Podcasts
  • Etkinlikler
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • İletişim Reklam

Fil'm Hafızası © 2020

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In