Fil'm Hafızası
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Savaş

    Ivan’s Childhood (1962)

    Nesrin Karadağ
    13 saat önce
    Love, Rosie (2014)
    Romantik

    Love, Rosie (2014)

    Zeynep İlay Yalçın
    5 gün önce
    One of Them Days (2025)
    Komedi

    One of Them Days (2025)

    Yaşar Gülveren
    7 gün önce
    Bone Tomahawk (2015)
    Western

    Bone Tomahawk (2015)

    Serkan Kalender
    1 hafta önce
    The Shrouds (2024)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    The Shrouds (2024)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 hafta önce
    Biz Radyoyu Çok Sevdik (2024)
    Belgesel

    Biz Radyoyu Çok Sevdik (2024)

    Tülay Işık Kalafat
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Ayvalık Film Festivali Günlükleri -1
    Eleştiri - İzlenim

    Ayvalık Film Festivali Günlükleri -1

    Tuba Büdüş
    39 dakika önce
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Liste

    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor

    Nesrin Karadağ
    14 saat önce
    50. Toronto Film Festivali İzlenimleri- 2
    50. Toronto Film Festivali

    50. Toronto Film Festivali İzlenimleri- 2

    İpek Ömercikli
    3 gün önce
  • HABERLER
    Ferzan Özpetek’in Yeni Filmi Elmaslar 10 Ekim’de Vizyonda
    Haberler

    Ferzan Özpetek’in Yeni Filmi Elmaslar 10 Ekim’de Vizyonda

    İrem Naz Güvel
    15 saat önce
    Ayvalık Uluslararası Film Festivali Başladı, “Yeni Bir …” Ödülü Bu Yıl Ölü Mevsim’in Yönetmeni  Doğuş Algün’e Verildi
    Haberler

    Ayvalık Uluslararası Film Festivali Başladı, “Yeni Bir …” Ödülü Bu Yıl Ölü Mevsim’in Yönetmeni Doğuş Algün’e Verildi

    Seher Kızılırmak
    20 saat önce
    Adana Altın Koza’dan “Gazze, Şimdi!” Seçkisi
    Haberler

    Adana Altın Koza’dan “Gazze, Şimdi!” Seçkisi

    Nazlı Esen Albayrak
    22 saat önce
  • KISA FİLMLER
    Teamül (2023)
    Kısa Filmler

    Teamül (2023)

    Günsu Akçatepe
    1 hafta önce
    Pyskessa (2011)
    Kısa Filmler

    Pyskessa (2011)

    Zeynep Özaydın
    1 ay önce
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    4 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
  • ANASAYFA
  • HAKKIMIZDA
    • BİZ KİMİZ?
    • EKİBİMİZ
    • GÖNÜLLÜLÜK İLANLARI
  • FİLM ÖNERİLERİ
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Savaş

    Ivan’s Childhood (1962)

    Nesrin Karadağ
    13 saat önce
    Love, Rosie (2014)
    Romantik

    Love, Rosie (2014)

    Zeynep İlay Yalçın
    5 gün önce
    One of Them Days (2025)
    Komedi

    One of Them Days (2025)

    Yaşar Gülveren
    7 gün önce
    Bone Tomahawk (2015)
    Western

    Bone Tomahawk (2015)

    Serkan Kalender
    1 hafta önce
    The Shrouds (2024)
    Bilim Kurgu / Fantastik

    The Shrouds (2024)

    Büşra Soylu Küçükkaya
    1 hafta önce
    Biz Radyoyu Çok Sevdik (2024)
    Belgesel

    Biz Radyoyu Çok Sevdik (2024)

    Tülay Işık Kalafat
    2 hafta önce
  • SİNEMA YAZILARI
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
    Ayvalık Film Festivali Günlükleri -1
    Eleştiri - İzlenim

    Ayvalık Film Festivali Günlükleri -1

    Tuba Büdüş
    39 dakika önce
    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor
    Liste

    Dünya Yaşlanıyor, Sinema Yaşlılara ve Geleceğimize Bakıyor

    Nesrin Karadağ
    14 saat önce
    50. Toronto Film Festivali İzlenimleri- 2
    50. Toronto Film Festivali

    50. Toronto Film Festivali İzlenimleri- 2

    İpek Ömercikli
    3 gün önce
  • HABERLER
    Ferzan Özpetek’in Yeni Filmi Elmaslar 10 Ekim’de Vizyonda
    Haberler

    Ferzan Özpetek’in Yeni Filmi Elmaslar 10 Ekim’de Vizyonda

    İrem Naz Güvel
    15 saat önce
    Ayvalık Uluslararası Film Festivali Başladı, “Yeni Bir …” Ödülü Bu Yıl Ölü Mevsim’in Yönetmeni  Doğuş Algün’e Verildi
    Haberler

    Ayvalık Uluslararası Film Festivali Başladı, “Yeni Bir …” Ödülü Bu Yıl Ölü Mevsim’in Yönetmeni Doğuş Algün’e Verildi

    Seher Kızılırmak
    20 saat önce
    Adana Altın Koza’dan “Gazze, Şimdi!” Seçkisi
    Haberler

    Adana Altın Koza’dan “Gazze, Şimdi!” Seçkisi

    Nazlı Esen Albayrak
    22 saat önce
  • KISA FİLMLER
    Teamül (2023)
    Kısa Filmler

    Teamül (2023)

    Günsu Akçatepe
    1 hafta önce
    Pyskessa (2011)
    Kısa Filmler

    Pyskessa (2011)

    Zeynep Özaydın
    1 ay önce
    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)
    Kısa Filmler

    Mattia Ahmet Minguzzi Belgeseli (2025)

    Deniz Tolga Güneysu
    4 ay önce
  • SPOTIFY
    • Playlists
    • Podcasts
  • ETKİNLİKLER
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • GALERİLER
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İLETİŞİM
No Result
View All Result
Fil'm Hafızası
No Result
View All Result
Home Sinema Yazıları Eleştiri - İzlenim

Filmekimi 2015 İzlenimleri – Muhafazakârlık Üzerine: Mustang

Artun Bötke Artun Bötke
10 yıl önce
Eleştiri - İzlenim, Sinema Yazıları
Okuma Süresi: 4 min
0
0
Filmekimi 2015 İzlenimleri – Muhafazakârlık Üzerine: Mustang
Facebook'ta PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'ta Paylaş

Bir sanat eserinin, sınırları sanal olarak çizilmiş bir toprağa ait olduğunu iddia etmek her ne kadar mantıksız gözükse de eser, aslında o toprakta yaşayanların kültürüyle yoğrulduğundan gerçekçi bir yaklaşım olarak da yorumlanabilir. Bu tartışma (veya ikilem), zaman zaman önemini yitirse de sanat dünyasının gündemden hiç düşmeyecek konularından. Nitekim zamanında Fatih Akın sineması üzerine bu konu oldukça tartışılmıştı. Deniz Gamze Ergüven’in ilk filmi Mustang (2015) de bu ikileme yeni bir boyut katacak. Lâkin Mustang’i bu ikileme dahil eden, Fransız sermayesiyle çekilmesi değil, sinema eğitimini ve deneyimini Fransa’da edinmiş bir Türk ile bir Fransız tarafından kaleme alınması.

mustang-3

Önceki cümle biraz ırkçılık koksa da durum, sinemanın kültürel ve sosyolojik yanı ile ilgili. Belli ki Ergüven ve senarist partneri Alice Winocour, konuya biraz uzaktan bakmış. Hikâyenin ayaklarının yere basmasını sağlayacak ve böylece gerçekçiliğini arttıracak detayları (kasten veya sehven) es geçmişler. Bu durumun filme masalsı bir hava kattığının farkındayım, sanki bir ‘Bin Bir Gece Masalı’ izliyoruz. Erotik havası olan, öykü çatısı iyi kurulmuş, atmosferi sağlam oluşturulmuş ve mesajını yerine ulaştıran bir film olsa da içerdiği fantastik öğelerden dolayı biraz uçarı ve aşırı kaçıyor.

Karadeniz’in bir sahil köyünde yaşayan beş kız kardeş, evebyenlerinin vakitsiz ölümleri nedeniyle babaanneleri ve amcaları tarafından yetiştirilmektedir. Bir gün okul çıkışı erkeklerle oynadıkları deve güreşi nedeniyle başlarını belaya sokarlar. Artık eve tamamen hepsedilmiş olarak yaşamaya mecbur bırakılacak kardeşler, Türkiye’nin muhafazakâr yüzüyle karşı karşıya geleceklerdir.

Kişisel olarak bana garip gelen nokta, filmin genel yapısı ve anlatmaya çalıştığı genel konsept değil. İstanbul’un belli semtlerinde yaşayanlara ne kadar çağ dışı gelse de Türkiye’nin çoğunluğu için kadın, hâlâ ikinci sınıf vatandaştır. Bu düşünce, bırakın erkekleri, kadınların çoğu tarafından da kabul gören ve hatta gündelik hareketlerine yansıyan bir tutumdur. Mustang’ın sorunu, bu tutumu tam yansıtamaması ve bundan dolayı sahneler arasında yaptığı keskin geçişler.

mustang-1

Filmin başındaki sahneye kadar oldukça modern yetiştirildiği ve hiçbir muhafazakâr engellemeyle karşılaşmadığı aşikâr olan kız kardeşler, çocukça bir oyun yüzünden bir anda muhafazakârlığın en sert biçimiyle karşılaşıyorlar. Diğer deyişle babaanne ve amcanın kızlara karşı tavırları bir anda tersine dönüyor. Bu olay sayesinde babaanne bir anda torunlarının çocuk olmadığını fark ediyor. Lâkin bu sahnenin peşi sıra içlerinden ikisini evlendirmeye niyetelenebiliyor. Oysaki gerçek hayatta, bilhassa Anadolu’da hayat bu kadar keskin yaşanmaz, daha çocuk yaşta erkeklere şiddet, kızlaraysa namuslu olmanın önemi öğretilir. Bireyler; daha çocukken hem toplum hem de aile içinde bu doğrultuda eğitilerek yetişitirilir ve gayr-ı ihtiyari öğretilen şekilde hareket ederler.

Bu yüzden Mustang‘teki kardeşlerin fazla rahat davranışları bana garip geldi. İstanbul’da (o da ancak belli semtlerde) yetişmiş zamane çocuklarının davranışlarını Karadeniz’in küçük bir köyünde sergilemelerini biraz fantastik buldum. Benzer bir hissiyata geçen yılın gözde yapımlarından Mavi Dalga‘da (2014) da kapılmıştım ve mesafeli yaklaşmıştım.

Aslında Mustang‘in güzel bir çıkış noktası var ama bunu kullanmıyor. Kardeşlerin büyük şehirde yetiştiği ve köye daha yeni taşındığı vurgulansa bu açık, biraz olsun kapanabilirdi. Lâkin daha ilk sahnelerde babaannenin oğluna “Onları ben yetiştirdim, bu yüzden onlardan eminim!” diye çıkışması bu ihtimali ortadan kaldırıyor.

Böylece film, Türkiye’deki muhafazakârlığın nedenlerini ve sonuçlarını gerçekçi bir şekilde irdeleme fırsatını geri tepiyor. Şahsen ülkemizde bu konuya hiç etraflıca yaklaşılmamasını acı verici ve talihsiz bulurum. Mesela Akad ustanın Gelin‘de (1973) yaptığı gibi bu muhafazakârlığın zamanla oluşmadığını (ki günümüze çoğu kişi bunu, sadece mevcut iktidara bağladığından durumu eksik irdeliyor), bireylerin içinde olduğunu ve sadece uygun şartların ortaya çıkmasını beklediğini ortaya koyabilirdi. Filmin oldukça titiz yapım tasarımının, genel olarak belli bir zamana ait olmayışı buna harika bir zemin oluşturuyor hâlbuki. Ergüven’in bu harika zamansızlık hissini, Tayyip Erdoğan’ın gündelik hayat hakkındaki vecizeleri gibi filme katkı sağlamayan detaylarla bozması ise başka bir talihsizlik.

mustang-4

Bu kaçan fırsatlara rağmen Mustang‘i vasatın üstüne çıkarıp başarılı bir ilk film yapan unsur, Ergüven’in elindeki (oyunculuk, yapım tasarımı gibi) etmenleri iyi kullanıp başarılı bir atmosfer yaratması. Yukarıda değindiğim masalsılık hissi de seyir keyfi açısından filme özel bir lezzet katıyor. Açıkçası Fransa’da 400 bin seyirciyi geçmesini ve ülkenin Oscar adayı olmasını, ben bu özel tada ve yabancıların bu tarz filmlere duyduğu açlığa bağlıyorum.

Mustang, kesinlikle senenin kaçırılmaması gereken yapımlarından. Benzerine kolay rastlanmayacak tadı, ele aldığı konunun önemi ve düzgün çekilmiş Türkçe bir film izlemenin keyfi sanırım sinemaseverler için fazlasıyla yeterlidir. Ergüven’in sonraki çalışmalarını ise dört gözle bekleyeceğiz.

Artun Bötke

1984'te İzmir'de doğdu. 2008'de İTÜ Makine Mühendisliği'nden mezun oldu. Halen mühendislik yapmasına karşın, çocukluk tutkusu sinemadan hiç vazgeçmedi. Sinema üzerine düşünmeyi, eleştiri ve denemeler yazmayı hep sürdürdü. Kendi sitesinde bunların yanında gezi yazıları başta olmak üzere, hayatından notlar yazmaya devam ediyor. Öncelikle de kendini 'koca evrende yaşayan küçücük bir insan' olarak tanımlıyor.

Etiketler: artun bötkeDeniz Gamze Ergüvenfilmekimi 2015mustang
Artun Bötke

Artun Bötke

1984'te İzmir'de doğdu. 2008'de İTÜ Makine Mühendisliği'nden mezun oldu. Halen mühendislik yapmasına karşın, çocukluk tutkusu sinemadan hiç vazgeçmedi. Sinema üzerine düşünmeyi, eleştiri ve denemeler yazmayı hep sürdürdü. Kendi sitesinde bunların yanında gezi yazıları başta olmak üzere, hayatından notlar yazmaya devam ediyor. Öncelikle de kendini 'koca evrende yaşayan küçücük bir insan' olarak tanımlıyor.

YazarınDiğer Yazıları

    Geçmişten Bugüne Filmekimi’nde Gösterilmiş 14 Önemli Film

    Geçmişten Bugüne Filmekimi’nde Gösterilmiş 14 Önemli Film

    28 Eylül 2016
    Bir Sahne: Peşinde Koşulan Amy’ler

    Bir Sahne: Peşinde Koşulan Amy’ler

    3 Eylül 2016
    Onun Adı Bourne, Jason Bourne

    Onun Adı Bourne, Jason Bourne

    3 Ağustos 2016
Sonraki Yazı
Bir Sahne: Dans Eden Torba ve American Beauty

Bir Sahne: Dans Eden Torba ve American Beauty

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Editörün Seçtikleri

Bir Masalın Gölgesinde: En Değerli Hediye (2024)

Bir Masalın Gölgesinde: En Değerli Hediye (2024)

Tuba Büdüş
28 Ağustos 2025

Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

Anıl Eraslan ile Sound Dreams of Istanbul (2025) Üzerine Bir Söyleşi

İrem Yavuzer
7 Temmuz 2025

All Quiet On The Western Front (2022)

Psycho Therapy: The Shallow Tale of a Writer Who Decided to Write About a Serial Killer (2025) Üzerine

Nesrin Karadağ
17 Mayıs 2025

Sinemanın Dokuz Canı: Yalnızlar, Cadılar, Mafyalar ve Kediler

Sinemanın Dokuz Canı: Yalnızlar, Cadılar, Mafyalar ve Kediler

Ayşe Ekin Sağıroğlu
28 Kasım 2024

Dünden Bugüne: Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali En İyi Film Ödülünün Sahipleri

Dünden Bugüne: Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali En İyi Film Ödülünün Sahipleri

Fil'm Hafızası
18 Eylül 2024

  • Biz Kimiz?
  • Gizlilik Politikası
  • KVKK
  • Çerez Politikası
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

No Result
View All Result
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
    • Biz Kimiz?
    • Ekibimiz
    • Gönüllülük İlanları
  • Film Önerileri
    • Aksiyon / Macera
    • Animasyon
    • Belgesel
    • Bilim Kurgu / Fantastik
    • Biyografi / Tarih
    • Drama
    • Erotik
    • Komedi
    • Korku / Gerilim
    • LGBTİ
    • Müzik / Müzikal
    • Romantik
    • Savaş
    • Suç / Gizem
    • Western
  • Sinema Yazıları
    • Ayvalık Film Festivali 2025
    • 32. Altın Koza
    • 44. İstanbul Film Festivali
    • 25. İzmir Kısa
    • Analiz
    • Eleştiri – İzlenim
    • Liste
    • Özel Dosya
    • Röportaj
  • Haberler
  • Kısa Filmler
  • Spotify
    • Podcasts
    • Playlists
  • Etkinlikler
    • Dinner Talks
    • Fil’m Hafızası Akademi
    • Keşfetmenin Keyfi
  • Galeri
    • BiReplik
    • Bunları Biliyor Muydunuz?
    • Etkinlikler
    • Hafızadan Çıkmayanlar
  • İletişim

Fil'm Hafızası © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In